Ödem tıp dilinde şişlikleri tanımlayan bir terimdir. Vücudun bazı kısımları yaralanmalar veya iltihaptan şişebilir. Küçük bir bölgeyi veya vücudun tamamını etkileyebilir. Ödem, küçük kan damarlarının yakındaki dokulara sıvı sızdırmasıyla oluşur. Bu ekstra sıvı birikir ve bu da dokunun şişmesine neden olur. İlaçlar ve gebelik ödeme neden olabilir. Ayrıca konjestif kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, venöz yetmezlik veya karaciğer sirozu gibi bir hastalığın sonucu da olabilir.
Hafif ödem vakaları kendiliğinden geçer, bu nedenle tam olarak ne sıklıkta ortaya çıktığı bilinmez. Kompresyon giysileri giymek ve diyette tuzu azaltmak genellikle ödemi hafifletir. Eğer ödem altta yatan başka bir hastalık nedeniyle oluşuyorsa bu durumda hastalığın da tedavi edilmesi gerekir.
Ödem nedir?
Ödem, dokularda sıkışan sıvı nedeniyle vücudun bazı bölgelerinde, çoğunlukla ayaklar, ayak bilekleri ve bacaklarda oluşan şişliktir. Ödem herkesi etkileyen, özellikle 65 yaş üstü yetişkinleri ve hamileleri etkileyen bir durumdur. Ödemin birçok çeşidi vardır. Bunlar:
Periferik ödem
Bu genellikle bacakları, ayakları ve ayak bileklerini etkiler, ancak kollarda da olabilir. Dolaşım sisteminde, lenf düğümlerinde veya böbreklerde bir sorun olduğunun işareti olabilir.
Pedal ödemi
Bu, ayaklarınızda ve alt bacaklarınızda sıvı toplandığında olur. Yaşlılarda ve hamilelerde daha yaygındır. Kısmen ayaklarda çok fazla his olmadığı için hareket etmeyi zorlaştırabilir.
Lenfödem
Kol ve bacaklardaki bu şişlik çoğunlukla vücuttan mikropları ve atıkları filtrelemeye yardımcı olan dokular olan lenf düğümlerindeki hasardan kaynaklanır. Hasar, ameliyat ve radyasyon gibi kanser tedavilerinin sonucu olabilir. Kanserin kendisi de lenf düğümlerini tıkayabilir ve sıvı birikmesine yol açabilir.
Akciğer ödemi
Akciğerlerdeki hava keseciklerinde sıvı toplandığında olur. Bu, nefes almayı zorlaştırır ve kişi uzandığında daha da kötüleşir. Kalp atış hızı artabilir, boğuluyormuş gibi hissedebilir ve bazen kanlı köpüklü tükürük öksürüğü görülebilir. Bu durum acil tedavi gerektirir.
Beyin ödemi
Bu, beyinde sıvı birikmesiyle oluşan çok ciddi bir durumdur. Kişi başını sert bir şekilde bir yere vurduğunda, bir kan damarı veya patladığında ya da tümör veya alerjik reaksiyon olduğunda meydana gelebilir.
Makula ödemi
Bu, gözün arkasında ışığa duyarlı doku olan retinanın merkezinde bulunan makula adı verilen gözün bir bölümünde sıvı biriktiğinde meydana gelir. Retinadaki hasarlı kan damarları bölgeye sıvı sızdırdığında meydana gelir.
Vücutta ödem belirtileri nelerdir?
Bazen ödem şişlik olarak da adlandırılır. Şişlik, ödemin en yaygın belirtisidir ve çok fazla sıvı vücudun bir kısmının daha büyük ve şişkin görünmesine neden olduğunda gelişir.
Ödemin diğer belirtileri şunlardır:
Hızlı kilo alımı.
Şişmiş bölgede dolgunluk, gerginlik, ağrı veya rahatsızlık hissi.
Bacaklar, ayak bilekleri veya ayaklarda şişmeye bağlı olarak yürümede zorluk.
Parlak veya gergin cilt.
Birkaç saniye bastırıldığında çukurlaşan deri.
Özellikle yatarken nefes almada zorluk
Vücutta en çok ne ödem yapar?
Aşırı kilo, beslenmeden fazla tuz kullanımı, kadınlarda regl, menopoz, su tüketiminin yetersiz olması ve aşırı egzersiz ödemin başlıca nedenleri arasında sayılabilir.
Vücuttan ödem nasıl atılır?
Ödemin en yaygın tedavilerinden bazıları şunlardır:
İlaç tedavisi
Ödem varsa, kişinin normalden daha fazla idrara çıkmasını sağlayarak daha fazla sıvı atımına yardımcı olmak için diüretikler adı verilen ilaçlar kullanılabilir.
Düşük sodyumlu diyet
Sodyum vücudun daha fazla sıvı tutmasını sağlar ve bu yüzden diyetinizdeki sodyumu (tuzu) sınırlamanız önerilebilir.
Yükseltme
Yerçekimi şişliği daha da kötüleştirebilir. Şişmiş bölgeyi desteklemek sıvı birikimini azaltmaya yardımcı olabilir.
Kompresyon
Kompresyon giysileri ve çorapları, ekstra sıvının vücudun merkezine doğru geri hareket etmesine yardımcı olarak periferik ödem için kullanılabilir.
Ödem tehlikeli midir?
Ödem genellikle hastalıkların bir belirtisi olsa da tedavi edilmeyen ödem, enfeksiyon ve organ hasarı gibi diğer sorunlara yol açabilir. Örneğin; nefes almayı zorlaştıran ve yaşamı tehdit edebilen akciğer ödemi, kalp yetmezliğinin bir belirtisidir.
