Çocuk Kardiyovasküler Cerrahisi Nedir? 

Ülkemizde her yıl 3000'in üzerinde bebek doğumsal kalp hastalığı ile dünyaya gelmektedir. Bu bebeklerin yarısından fazlası uygulanan tedavi ve kalp operasyonları sayesinde ilerleyen yaşlarında normal bir hayat sürebilme şansına kavuşmaktadır.

Her yıl doğuştan kap hastalığı ile doğan bebeklerin en az yarısı kalp ameliyatına ihtiyaç duymaktadır. Doğumsal kalp problemlerinin nedeni tam olarak bilinemese de bazı hususların bu konuda etkili olduğu kabul görmüştür. Örneğin, anne, baba ya da akrabaların birinde doğumsal kalp hastalığı, özellikle gebeliğin erken döneminde bilinçsiz ilaç kullanımı, akraba evliliği, geçirilen enfeksiyon hastalıkları (kızamıkçık), gebelik döneminde annenin röntgen ışınlarına maruz kalması, gebelikte alkol kullanımı, annenin hormonal bozuklukları ya da annenin şeker hastası olması gibi faktörler bunlardan bazılarıdır. Bunlardan başka Turner Sendromu ya da Down Sendromu gibi genetik anomalilerde kalp hastalıklarının nedeni olabilir.

Erken tanı ve tedavinin son derece önemli olduğu çocukluk çağı kalp hastalıklarının büyük bir bölümü doğumdan sonra teşhis edilebilirken, günümüz tıbbî teknolojik sistemleri ile büyük çoğunluğu daha anne karnında iken fetal ekokardiyografi ile de teşhis edilebilir.

Çocuk Kardiyovasküler Cerrahisi Hangi Hastalıklara Bakar?

Çocuk kardiyovasküler cerrahisi başlıca şu hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenir:

Siyanotik konjenital kalp hastalıkları

• Büyük damar transpozisyonu
• Triküspid atrezisi
• Turunkus arteriozus
• Fallot tetratolojisi

Asiyonatik (siyanozsuz) konjenital kalp hastalıkları

• Atriyal septal defekt
• Patent ductus arteriyozus
• Ventriküler septal defekt
• Aort koarktasyonu
• Eisanmenger sendromu

Edinsel kalp hastalıkları

• Konjestif kalp yetmezliği
• Akut romatizmal ateş (ARA)
• Romatizmal kalp kapak hastalıkları
• Enfektif kalp hastalıkları (karditler: endokardit, miyokardit, perikardit)
• Kalp ritim bozuklukları (aritmiler)

Çocuk Kalp Hastalıklarında Teşhis Yöntemleri

Bebeklerde ve çocuklarda uygun tedavi sürecinin takibi açısından öncelikle doğru tanı koyulması gerekmektedir. Bunun için önce ailenin öyküsü dinlenir, daha sonra fizik muayene ve uzman doktorun gerek gördüğü bazı testler uygulanır. Sıklıkla uygulanan bazı testler şunlardır:

Kalp elektrokardiyografisi: Vücuda yapıştırılan elektrotlar yardımıyla kalbin elektriksel aktivitesi görülebilir. Ritim ve iletim problemleri ile kalp duvarının kalınlaşması gibi pek çok hastalık teşhis edilebilir.

Kalp kateterizasyonu ve anjiyografisi: Kalbin sağlıklı pompalama yapıp yapmadığını kontrol etmek için kullanılan bu test ile kalbin farklı alanlarına ait basınç ölçümü, anatomik problemler, kalp boyutu ve konumu izlenebilir.

Telekardiyografi: Kalbin boyutu, görünümü ve boşluklardaki genişlemelerini görüntülemek adına kullanılan yöntemdir.

Holter EKG: Göğse yapıştırılan elektrotlar ile 24 saat boyunca izlem yapılır. Bu yöntem ile kalp ritim bozuklukları, ani oluşan nefes darlığı, bayılma gibi durumlarda kalp durumu izlenir.

Ekokardiyografi: EKO olarak bilinen bu yöntem ile kalp boşluklarının ebatları, kalp kapakları, kalp içi basınç, kalp duvar hareketleri, bir kasılma esnasında atılan kan miktarı gibi olgular belirlenebilir.

Elektrofizyoloji: Diğer yöntemler ile bulgulanamayan çarpıntı, bayılma ya da ritim bozuklukları için kullanılır. Boyun ve kasık bölgesindeki damarlara ince kılıflar yerleştirilir ve kalbe elektrod kateterler ulaştırılır. Kalp içinden direkt alınan sinyaller ile iletim fonksiyonlarının sağlıklı ve normal olup olmadığı değerlendirilir.

Renkli Doppler Ekokardiyografi: Ultrasonik ses dalgaları yardımıyla kalbin renkli şekilde 2 ya da 3 boyutlu görüntülenmesi yöntemidir. Kalp kaslarının durumu, kalp için kanın akım hızı, yapısal kalp anomalileri ile kalpte bulunan boşluklardaki basınç ölçülebilir. Bu yöntem aynı zamanda anne karnındaki bebeğin kalp durumu için de kullanılır. Göğse yerleştirilen transduser adlı cihaz ile görüntüler elde edilmektedir.

Efor Testi: Göğüs bölgesindeki deri üzerine elektrotlar yapıştırma suretiyle uygulanan testtir. Doğumsal kalp hastalıkları, kalp kapasitesinin ölçümü, kalbin stres altındaki durumu ile aktivite esnasında oluşan semptomlar bu test ile gözlenebilir.

Çocuk Kardiyovasküler Biriminde Yapılan Ameliyatlar

• Arterial Switch Ameliyatları (TGA)
• Norwood Ameliyatı
• Ross Prosedürü:
• Yenidoğan Tam Düzeltme Ameliyatları
• Fontan Prosedürü
• Kapak Onarımları
• Atrial Septal Defekt Onarımları