Medikal Onkoloji Nedir?
Kanser teşhisi konulan hastaların tanılama, tedavi planlaması ve tedavi sürecinde titiz bir uygulamaya tabi tutulması gerekmektedir. Multidisipliner bir yaklaşıma sahip olan medikal onkoloji birimi, hastanın tedavi sürecinin başarılı bir şekilde yürütülmesi ve bu sürecin her aşamasının takip edilmesi aşamalarında katılımcı olarak yer almaktadır. Uzman medikal onkologların yürüttüğü bu süreç, hastanın rahat bir tedavi aşaması geçirmesi için bütün hazırlıkların yapılması ile başlamaktadır. Tespit edilen kitlenin büyüklüğü ve huy durumuna göre ise kemoterapi ya da ilaç tedavisi seçimi yapılarak tedavi süreci devam etmektedir.
Medikal onkoloji birimi; radyoloji, patoloji, nükleer tıp, radyasyon onkolojisi ve diğer dahiliye birimleri ile iş birliği yaparak tedavinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi için gerekli bütün önlemleri almaktadır. Tedaviye gereksinim duyan kanser hastalarının yanı sıra kanser şüphesi taşıyan kişilerin de bütün test ve tetkikleri hassasiyetle gerçekleştirilmektedir. Böylece kanser hücresinin erken teşhis edilmesi sağlanarak hızlı bir şekilde tedavi aşamasına geçilmektedir.
Kanser tedavisi için gerekli olan kemoterapi süreci, medikal onkoloji servisinde ayakta tedavi ile gerçekleştirilmektedir. Hastanın genel sağlık durumunun ayakta tedaviye izin vermemesi gibi durumlarda ise uzman onkologun onayıyla yatarak tedavi işlemleri başlatılmaktadır. Tedavi gören hasta, yatışından itibaren tedavi aşamaları ile ilgili doğru bilgilere erişmek için doktor ile sürekli iletişim halinde kalmaktadır. Bunun yanı sıra hasta yakınları da sürecin işleyişi hakkında daha detaylı bilgi almak için medikal onkoloji hemşireleri ve servisin klinik psikologlarından danışmanlık alabilmektedir.
Medikal Onkoloji Hangi Hastalıklara Bakar?
Medikal onkoloji, kanser ile ilgili kemoterapi ve destek hizmetleri vermesinin yanı sıra hastalarına geniş çaplı bir tedavi alanı sağlamaktadır. Kemoterapi, algoloji, immünoterapi, semptomatik tedavi, kemoterapi sonrası beslenme ve psikolojik destek hizmetleri; medikal onkoloji birimine başvuran hastalara verilen hizmetler arasında yer almaktadır.
Kanser hastalıklarında sıkça tercih edilen tedavi yöntemleri arasında yer alan kemoterapi, kanser hücrelerinin vücut içerisinde çoğalması ve büyümesini önlemek için kullanılmaktadır. İlaç takviyeli bir tedavi yöntemi olan kemoterapi, tıbbın gelişmesiyle beraber artık daha kolay şekilde gerçekleşmektedir. Kemoterapi tedavisinde kullanılacak ilaçlar; kanserli hücrelerin iyi ya da kötü huylu olması, yayılıp yayılmadığı ve vücut direnci gibi etkenlere göre belirlenir. Ayrıca onkologun koyduğu teşhise bağlı olarak birden fazla kemoterapi ilacı da karma olarak kullanılabilmektedir. Tedavi kürleri bu unsurlara göre belirlenmekte, hastanın seyrine göre doz artırımı ya da azaltımı yoluna gidilebilmektedir.
İmmünoterapi ise kanser hastalıklarında kullanılan yeni ve güncel bir tedavi yöntemi olarak dikkat çekmektedir. Kemoterapiye kıyasla daha etkili sonuçlar veren immünoterapi, damar yoluyla verilen plazmanın bağışıklık sistemini güçlendirmesini ve hücrelerin kendi kendine yenilenmesini sağlamaktadır. Bu sayede hücreler kanserli hücrelere karşı bağışıklık kazanmakta, kanserli hücrelerin direnci ise bir süre sonra zayıflamaktadır. Öte yandan immünoterapi tedavisinde saç dökülmesi, mide bulantısı ve mide yanması gibi yan etkiler görülmez. İmmünoterapi tedavisinin uygulanması için kanser tedavisinin 4. faza ulaşması ya da kanserli hücrelerin metastaz yapması şartı aranmaktadır.
Erken tanı konulan kanser hastalarında yayılmayı önlemek ve yan etkileri en aza indirmek için semptomatik tedavi yöntemleri kullanılabilmektedir. Tedavi sürecinde vücut direncinin düşmesi durumunda kanserli hücreler daha hızlı yayılmakta, bu da daha farklı semptomlar gözlemlenmesine neden olmaktadır. Destekleyici tedavi kapsamındaki semptomatik tedavinin amacı, farklı belirtilerin gözlemlenmesini önleyerek hastanın tedavi sürecini daha rahat bir şekilde geçirmesidir. Bunun yanı sıra, kanserde ileri safhalara ulaşılmışsa ve tedavinin devam etmesi konusunda zorluklar yaşanıyorsa, semptomatik tedavi süreci başlatılarak yan etkilerin giderilmesi sağlanmaktadır.
Kanser tedavisi hangi safhada olursa olsun, onkoloji uzmanlarının önerdiği bir diğer yardımcı tedavi de algoloji olmaktadır. Kanser tedavisinde iltihap nedeniyle meydana gelen ağrılar, hareketsiz kalmadan ötürü oluşan kas ağrıları ve tedavi sonrası kronik ağrılar yaşanabilmektedir. Bu ağrıların giderilmesi açısından da algoloji tedavilerine başvurulmaktadır. Kemoterapi sonrasında oluşan ağrılar, algoloji uzmanının uyguladığı krem, losyon, sprey ve ilaç tedavisi yardımıyla hızlı bir şekilde giderilmektedir. Ayrıca sinirsel ve hareketsel olarak vücudun etkilendiği durumlarda da sinir blokları ve ağrı pompası gibi tedavi yöntemlerine başvurulabilmektedir.
Yapılan araştırmalar, kanser hastalığını yenmek için en önemli dirençlerden birisinin sağlıklı ve dengeli beslenme olduğunu ortaya koyuyor. Medikal onkoloji birimi, hastaları için vücut direncini üst seviyede tutacak beslenme önerileri paylaşarak bağışıklık sisteminin kuvvetli bir biçimde kalmasına yardımcı olmaktadır. Bilindiği üzere kanser tedavisinin başarıya ulaşması ile bağışıklık sisteminin güçlü olması arasında doğrudan bir bağlantı bulunmaktadır. Bunun için onkoloji uzmanları ve diyetisyenler, kanser tedavisi gören hastalar için bağışıklık sistemini güçlendirici bir beslenme takvimi belirlemektedir.
Kanser hastalığını yenmek için vücut direncinin kuvvetli olmasının yanı sıra psikolojik açıdan da motive olmak çok önemlidir. Ağır tedavi sürecinin psikolojik çöküntüye neden olduğu hastalar, bir süre sonra vücut direnci ve bağışıklığı açısından olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Aile ve yakın çevrenin yanı sıra medikal onkoloji biriminin katkı sağlayacağı psikolojik destek süreci, hastanın sağlıklı bir tedavi süreci geçirmesine doğrudan etki ederek mental açıdan rahatlık sağlamaktadır.