Kayısı (Prunus armeniaca), vitaminler ve mineral açısından önemli bir kaynaktır. Sindirim sistemine yardımcı olan lif bakımından çok zengin bir meyvedir. Toplam lif içeriği yaklaşık yarı çözünür liften ve yarı çözünmeyen liften oluşur. Çözünür lif, sindirim sisteminin yeterli suyu tutmasına yardımcı olur ve iyi bakterilerin gelişmesini teşvik eder. Çözünmeyen lif ise sağlıklı bağırsak bakterilerinin seviyelerini korumak için faydalıdır.
Kayısı yağ oranı düşük ancak A vitamini ve beta-karoten açısından zengindir. Bu besinler hücreleri hasardan korumak için antioksidan görevi görür. İltihaplanma ve iltihaplı hastalıklara karşı koruma sağlayan kayısı, ayrıca obezite, diyabet ve kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olan flavonoidlerin açısından da önemli bir kaynaktır. Kayısılardaki ana flavonoidler kateşin, kuersetin ve klorojenik asitlerdir.
Taze kayısı çeşitli vitamin ve mineraller içerir, bunlar arasında şunlar yer alır:
- A vitamini
- C vitamini
- Pantotenik Asit (B5)
- E vitamini
- Beta-karoten
- Potasyum
- Lutein
- Zeaksantin
- Çinko
- Bakır
- Demir
- Fosfor
- Manganez
- Magnezyum
Kayısının ne gibi faydaları var?
Kayısı, içeriğindeki yüksek miktardaki vitamin, flavonoid ve potasyum nedeniyle sağlık açısından önemli faydalar sağlar. Flavonoidler, iltihap belirtilerini azaltırken kan damarlarını korumak ve güçlendirmek için çalışır. Sinir ve kas fonksiyonu için önemli bir mineral olan potasyum ise, besinlerin vücutta hareket etmesine yardımcı olmak için de önemlidir. Ayrıca, sağlıklı kan basıncını ve kalp sağlığını destekler.
Kayısının sağlık faydalarından bazıları şunlardır:
Kansere karşı koruyucu
Kayısılar, karotenoidler, flavonoidler ve fenoller de dahil olmak üzere yüksek konsantrasyonda aktif bitki kimyasalları içerir. Bu bileşikler bağışıklık sistemini ve kalbi destekler ve potansiyel olarak belirli bazı kanserlerden de korur.
Sağlıklı görüş
A vitamini, beta-karoten ve diğer karotenoidler açısından zengin olan kayısılar, göz sağlığını desteklemek için ideal bir besindir. Lutein, retina ve lens sağlığını, karotenoidler ve E vitamini ise genel görüşü desteklemeye yardımcı olur. Kayısıda bulunan diğer besinler ayrıca maküler dejenerasyon ve katarakt riskini azaltır.
Cildi destekleyebilir
Kayısı, karotenoidler açısından zengin olduğu için cilt sağlığında da faydalı bir rol oynar; UV ışığı, kirlilik ve sigara gibi çevresel faktörlerin yaşlandırıcı etkilerine karşı koruma sağlar.
Sindirim geçişini koruyabilir
Kayısı, kabızlığı önlemeye ve normal mide geçişini korumaya yardımcı olan zengin bir diyet lifi kaynağıdır. Ayrıca, şeftali ve erik gibi meyvelerle tüketildiğinde kabızlığı önlemeye yardımcı olan şeker sorbitol içerirler.
Kardiyovasküler sistemi destekler
Kayısı, kalp hastalığıyla mücadelede etkili olan koruyucu bitki bileşikleri ve antioksidan besinler açısından zengindir. Ayrıca, kalp hastalığı için bir risk faktörü olarak kabul edilen 'kötü' LDL kolesterolü düşüren çözünür lif de sağlarlar.
Menopoz semptomlarını hafifletebilir
Kuru kayısı, fitoöstrojenik özelliklere sahip bitki bileşikleri olan lignanların bir kaynağıdır. Bunlar perimenopozal kadınlar için yararlı bir bileşendir.
Sabah aç karnına kayısı yemenin faydaları nelerdir?
Kayısıdaki yüksek lif içeriği, sindirim sisteminizi düzenlemeye, kabızlığı önlemeye ve bağırsak sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, sabahları tüketmek, gün boyunca sindiriminizi harekete geçirebilir. Ayrıca, sabahları enerji artışı sağlayabilen fruktoz ve sakaroz gibi doğal şekerlerin iyi bir kaynağıdır. Ancak, glisemik indeksleri nispeten düşüktür, yani şekerlerini yavaşça serbest bırakırlar ve enerji düşüşlerini önlerler.
Kuru kayısının faydaları nelerdir?
Kuru kayısı, taze kayısı kadar besleyicidir. Kayısının diyabetin yönetilmesine yardımcı olmaktan, iltihabı azaltmaya kadar pek çok faydası bulunur. Demir, lif, potasyum ve A, C ve E vitaminleri içerirler. Dahası, zengin bir enerji kaynağıdırlar. Kuru kayısıların yüksek lif içeriği kabızlığı hafifletmede büyük rol oynar. Ayrıca zeaksantin ve lutein gibi antioksidanların varlığı sayesinde göz sağlığınızı da güçlendirir. Yüz gram kuru kayısı şunları içerir:
- 241 kalori
- 4 gr protein
- 5 gr yağ
- 63 gr karbonhidrat
- 3 gr lif
- 1160 mg potasyum
- 55 mg kalsiyum
- 3 mg demir
- 32 mg magnezyum
- 71 mg fosfor
- 2 mcg selenyum
- 180 mcg A vitamini
- 1 mg C vitamini
- 10 mcg folat
Kan basıncını düşürebilir
Kuru kayısı potasyum içerdiğinden kan basıncı seviyelerini düşürebilir. Potasyumun hipertansiyonlu (yüksek tansiyon) hastalarda yüksek kan basıncını düşürebileceğini göstermiştir.
Hamilelikte demir ihtiyacını karşılar
Kuru kayısı kan sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilecek demir içerir. Bir kadının kan hacmi hamilelik sırasında %50 artar. Bu, diyetinde daha fazla demire ihtiyaç duyacağı anlamına gelir. Kuru kayısı iyi bir demir kaynağıdır. Hamilelik ve emzirme vücudunuzda metabolik değişikliklere neden olabilir. Çok az egzersiz veya dengesiz bir diyet genellikle kabızlığa yol açabilir. Yeterli su içmek ve kuru kayısı gibi lif açısından zengin yiyecekler tüketmek sindirim sorunlarını giderebilir.
Anemi tedavisini destekler
Kayısıda bulunan demir, kansızlığın tedavisine yardımcı olabilir. Anemi durumunda, kanda yeterli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresi (RBC) bulunmaz. Bu, hemoglobin (kandaki oksijen taşıyan molekül) eksikliğinden kaynaklanır. Hemoglobin eksikliği demir eksikliğinden kaynaklanır. Şiddetli kan kaybı, midede kronik kanama ve kronik iltihaplanma da anemiye neden olabilir. Hamile ve adet gören kadınlarda anemi riski daha yüksektir. Kuru kayısılar çok iyi demir kaynaklarıdır. Ayrıca, içerdikleri C vitamini demir emilimini daha da artırır.
Kabızlığı giderir
Kuru kayısıdaki lif oranı çok yüksektir. Diyet lifi dışkının hacmini artırır ve kolon boyunca hareketini hızlandırır. Lif bağırsakta fermente edildiğinde, kısa zincirli yağ asitleri (bütirat, propionat, asetat, vb.) üretir. Bunlar, lüminal pH'ı azaltarak bağırsak mikrobiyomunu (mikroorganizmaları) değiştirir. Bu, dışkı kıvamını, miktarını ve hareketliliğini daha da iyileştirerek kabızlığı tedavi eder. Kuru kayısıdaki lif kabızlık tedavisine yardımcı olabilir.
Göz sağlığını geliştirebilir
Kurutulmuş kayısılardaki lutein ve zeaksantin göz sağlığına katkıda bulunabilir. Bu besinler mavi ışık filtreleri olarak işlev görür ve oftalmik dokuları fototoksik hasardan korur. Ayrıca katarakt riskini de düşürebilirler.
Kemik mineral yoğunluğunu iyileştirebilir
Düşük kemik mineral yoğunluğu yaşlanan ve menopoz sonrası kadınlarda yaygındır. Osteoporoz, osteoartrit ve diğer benzer kemik bozukluklarının önde gelen nedenidir. Kuru kayısıdaki bor, kemik mineral yoğunluğunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Cildi hasar ve yaşlanma etkilerinden koruyabilir
Kayısılar, vücutta A vitaminine dönüştürülen beta-karoten içerir. Kuru kayısılarda ayrıca doğal olarak A vitamini (retinol) bulunur. Bu vitamin cilt sağlığında önemli bir rol oynar.
Ölçülü tüketildiğinde kilo vermeye yardımcıdır
Kuru kayısılar kalori bakımından yüksektir. Ancak aynı zamanda lif içerirler ve bunları ölçülü bir şekilde tüketmek kilo verme planlarınıza yardımcı olabilir.
Günde kaç tane kayısı yenmeli?
Kayısılar A vitamini, potasyum, lif ve antioksidanlar açısından zengindir, sindirimi düzenler, bağışıklığı güçlendirerek enerji verir. Önerilen porsiyon 30 gr'dır ve bu da günde 3 veya 4 kayısı yemek anlamına gelir.
Sabah aç karnına kayısı yemek zayıflatır mı?
Kayısıyı sabah aç karnına tüketmek sindirimi başlatmanın etkili yollarından biridir. Kayısı potasyum, magnezyum ve demir açısından zengindir ve bu metabolizmayı hızlandıran besinler metabolizmayı hızlandırmak, vücudun düzgün çalışmasını sağlamak ve kilo vermek için mükemmel bir çözümdür. Özellikle kuru kayısı, yüksek lif içeriği, besin yoğunluğu, doğal enerji sağlaması, düşük kalori ve yağ seviyeleri nedeniyle kilo kaybı için harika bir meyvedir.
Kuru kayısının zararları nelerdir?
Kuru kayısıyı aşırı tüketmek kan şekerini yükseltebilir, sülfite duyarlı kişilerde alerji riski oluşturabilir, mide-bağırsak rahatsızlığına neden olabilir ve diş sorunlarını şiddetlendirebilir. Ayrıca, kayısıdaki K vitamini içeriği, varfarin gibi kan inceltici ilaçlarla etkileşime girebilir.
