Kan basıncı, kalbin kanı pompalarken atardamar duvarlarına karşı kanın itme kuvveti olarak tanımlanır. Yüksek tansiyon - hipertansiyon olarak da bilinir - kanın kan damarlarından (atardamarlar) normalden daha yüksek bir basınçla aktığı bir hastalıktır. Kan basıncı iki sayı ile ölçülür. İlk veya üstteki sayı, kalbiniz attığında kan damarlarınızdaki basınçtır ve buna sistolik basınç denir. Sistolik basınç, iki sayıdan daha yüksek olanıdır. İkinci veya alttaki sayı, kalbiniz atımlar arasında gevşemişken atardamarlarınızdaki kan kuvvetini ölçer. Alttaki sayı, ikisinin daha düşük olanıdır ve buna diyastolik basınç denir.
Normal basınç 120/80 veya daha düşüktür. Kan basıncınız 130 ila 139 mmHg/80 ila 89 mmHg arasındaysa yüksek (1. aşama) kabul edilir. 2. aşama yüksek kan basıncı 140/90 veya daha yüksektir.
- İçindekiler
- Hipertansiyon nedir?
- Tansiyon kaç olmalı?
- Yüksek tansiyon kaç olursa tehlikelidir?
- Yüksek tansiyon neden olur?
- Yüksek tansiyon belirtileri nelerdir?
- Ani tansiyon yükselmesinin belirtileri nelerdir?
- Yüksek tansiyon nasıl düşer?
- Tansiyon yükselince ne yapmak gerekir?
- Yüksek tansiyon neyin habercisi?
- Stres yüksek tansiyona neden olur mu?
- Heyecan ve endişe tansiyonu yükseltir mi?
- Tansiyon nasıl ölçülür?
Hipertansiyon nedir?
Hipertansiyon (yüksek tansiyon), kan damarlarınızdaki basıncın çok yüksek (140/90 mmHg veya daha yüksek ) olmasıdır. Yüksek tansiyonu olan kişiler semptomları hissetmeyebilir. Bunu bilmenin tek yolu tansiyonunuzu kontrol ettirmenizdir. Kan basıncı iki sayı olarak yazılır. İlk (sistolik) sayı, kalp kasıldığında veya attığında kan damarlarındaki basıncı temsil eder. İkinci (diyastolik) sayı, kalp atımlar arasında dinlendiğinde damarlardaki basıncı temsil eder.
Hipertansiyon, iki farklı günde ölçüldüğünde, her iki gündeki sistolik kan basıncı okumaları ≥140 mmHg ve/veya her iki gündeki diyastolik kan basıncı okumaları ≥90 mmHg ise teşhis edilir.
Yüksek tansiyon riskini artıran şeyler şunlardır:
İleri yaş.
Genetik.
Aşırı kilolu veya obez olmak.
Fiziksel olarak aktif olmamak.
Yüksek tuzlu beslenme.
Aşırı alkol tüketmek.
Daha sağlıklı bir beslenme, sigara ve tütün ürünlerini bırakmak ve daha aktif olmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Bazı kişilerin yine de ilaç alması gerekebilir.
Tansiyon kaç olmalı?
Normal kan basıncı genellikle 90/60 mmHg ile 120/80 mmHg arasında kabul edilir.
Yüksek tansiyon kaç olursa tehlikelidir?
Normal basınç 120/80 veya daha düşüktür. Kan basıncınız 130 ila 139 mmHg/80 ila 89 mmHg arasındaysa yüksek kabul edilir. Bu 1. evredir. 2. evrede ise kan basıncı 140/90 veya daha yüksektir. Kan basıncı birden fazla kez 180/120 veya daha yüksekse, hemen tıbbi tedavi için en yakın sağlık kuruluşuna başvurun.
Yüksek tansiyon neden olur?
Sigara içmek
Şişmanlık
Fiziksel aktivite eksikliği
Diyette çok fazla tuz kullanımı
Çok fazla alkol tüketmek
Yaşlılık
Ailede yüksek tansiyon öyküsü (kalıtım)
Kronik böbrek hastalığı olması
Yüksek tansiyon belirtileri nelerdir?
Hipertansiyonu olan çoğu kişi herhangi bir semptom hissetmez. Çok yüksek tansiyon baş ağrısı, bulanık görme, göğüs ağrısı ve diğer semptomlara neden olabilir.
Tansiyonunuzu kontrol etmek, yüksek tansiyonunuz olup olmadığını anlamanın en iyi yoludur. Hipertansiyon tedavi edilmezse böbrek hastalığı, kalp hastalığı ve felç gibi diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Çok yüksek tansiyonu olan kişilerde (genellikle 180/120 veya daha yüksek) aşağıdaki belirtiler görülebilir:
Şiddetli baş ağrıları.
Göğüs ağrısı.
Baş dönmesi.
Nefes almada zorluk.
Bulantı.
Kusma.
Bulanık görme veya görmede başka değişiklikler.
Endişe.
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon.
Kulaklarda uğultu.
Burun kanamaları.
Anormal kalp ritmi.
Ani tansiyon yükselmesinin belirtileri nelerdir?
Endişe
Bulanık görme
Göğüs ağrısı
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
Mide bulantısı ve kusma
Tepkisizlik (Uyarılara yanıt vermeme durumu)
Nöbetler
Şiddetli baş ağrısı
Yüksek tansiyon nasıl düşer?
Düzenli fiziksel aktivite
Sağlıklı bir kiloda kalın
Sağlıklı ve dengeli beslenin
Tuz kullanımını azaltın
Alkolü bırakın ya da ölçülü tüketin
İlaçlarınızı reçete edildiği şekilde kullanın
Tansiyon yükselince ne yapmak gerekir?
Meditasyon yapın veya derin nefes almaya odaklanın. Meditasyon ve nefes egzersizleri rahatlamanıza yardımcı olabilir, bu da kalp atış hızınızı yavaşlatır ve kan basıncınızı düşürür.
Stres seviyenizi azaltın.
Ilık bir banyo veya duş alın.
Yüksek tansiyon neyin habercisi?
Hipertansiyon; kalp krizi, inme, kalp yetmezliği veya böbrek hastalığı gibi ciddi komplikasyonlara yol açar.
Stres yüksek tansiyona neden olur mu?
Stres, kan basıncında ani bir artışa neden olabilir. Ancak stres ortadan kalktığında, kan basıncı stresten önceki haline döner. Ancak, kan basıncındaki kısa süreli artışlar kalp krizi veya felçlere neden olabilir ve ayrıca zamanla kan damarlarına, kalbe ve böbreklere zarar verebilir.
Heyecan ve endişe tansiyonu yükseltir mi?
Kaygı uzun süreli yüksek tansiyona neden olmaz. Ancak kaygı nöbetleri kan basıncında geçici artışlara neden olabilir. Her gün gibi sıklıkla gerçekleşen kan basıncındaki geçici artışlar kan damarlarına, kalbe ve böbreklere zarar verebilir. Bu, uzun süreli hipertansiyonu olan kişilerde görülen hasarla aynıdır.
Tansiyon nasıl ölçülür?
Manuel olarak yapılırsa, manşet şişerken ve sönerken kan akışını ve nabzı dinlemek için üst kolunuzdaki ve dirsek ekleminizdeki ana atardamarın (brakiyal atardamar) üzerine bir stetoskop yerleştirilir. Otomatik bir cihaz kullanılıyorsa, kan basıncı manşeti otomatik olarak şişer, söner ve basıncı ölçer.
