Ağız kuruluğu, ağızdaki tükürük bezlerinin yeterli tükürük üretmemesi durumudur. Tükürük, ağız sağlığı ve sindirim için çok önemli bir rol oynar. Ağız kuruluğunda konuşma, yutma, tat alma gibi işlevler zorlaştırabilir ve bu durum ağız sağlığını olumsuz etkileyebilir. Tükürük eksikliği ağızda diş çürükleri, diş eti hastalıkları, ağız yaraları gibi sorunlara yol açabilir. Ağız kuruluğu genellikle yaşlanma, bazı ilaçların yan etkileri, dehidrasyon, diyabet, otoimmün hastalıklar ve kanser için radyasyon veya kemoterapi tedavisi nedeniyle oluşur.
Ağız kuruluğu neden olur?
Ağız kuruluğu, susadığınızda veya bir kişi susuz kaldığında veya kaygı yaşadığında yaygın bir durumdur. Ağız kuruluğu nadiren ciddi bir şeyin belirtisidir. Ancak sürekli ağız kuruluğu yaşamak, altta yatan bir sağlık durumunun işareti olabilir.
Ağız kuruluğunun başlıca nedenleri şunlardır:
Dehidratasyon
Yeterince su içmemek, çok terlemek dehidrasyona sebep olabilir.
İlaçlar
Bazı ilaçların yan etkilerinden biri de ağız kuruluğudur.
Yaşlanma
İnsan yaşlandıkça ağız kuruluğu semptomları yaşar. Vücudun ilacı işleme biçimindeki belirli değişiklikler, yetersiz beslenme ve uzun vadeli sağlık sorunları ağız kuruluğuna neden olabilir.
Geceleri ağzınızdan nefes almak.
Kaygı ve stres.
Kanser tedavisi (radyoterapi veya kemoterapi).
Ağız içinde pamukçuk.
Bazen geçmeyen ağız kuruluğu diyabet veya Sjögren sendromu gibi bir rahatsızlıktan kaynaklanıyor olabilir.
Gece ağız kuruluğu neden olur?
Uyurken burnunuz yerine ağzınızdan nefes almak geceleri ağız kuruluğuna neden olabilir. Kserostomi olarak da bilinen ağız kuruluğunun gece yaşanması uyku kalitesini etkileyebilir. Gece ağız kuruluğunun altında yatan farklı sebepleri vardır. Gece ağızdan nefes almak, tıkalı burun kanallarından kaynaklanabilir, alerji veya alışkanlık nedeniyle oluşabilir. Uyku bozukluğu (Uyku apnesi), uyku sırasında solunumun tekrar tekrar durması ve yeniden başlaması ile karakterize bir durumdur. Uyku apnesi sorunu yaşayan kişiler, genellikle ağızlarından nefes alırlar ve bu da ağız kuruluğuna yol açabilir. Ayrıca, uyku apnesi tedavisinde kullanılan CPAP cihazları da hava akımı nedeniyle ağız kuruluğunu artırabilir.
Hangi vitamin eksikliği ağız kuruluğu yapar?
A vitamini veya B-kompleks vitaminlerinin eksikliği ağızdaki mukoza zarlarını kurutabilir ve ağızda ve dilde yaralara yol açabilir. B-kompleks vitaminleri ve A vitamini balık, et ve yumurta gibi yiyeceklerde bulunabilir. Ayrıca D vitamini eksikliği de ağız kuruluğuna neden olabilir.
Ağız kuruluğu nasıl geçer?
Geçici veya uzun süreli ağız kuruluğu semptomlarını gidermeye yardımcı olabilecek bazı şeyler vardır. Bunlar:
Gün boyu sıklıkla su yudumlayın
Alkol ve kafein içeren (kahve, çay) içecekleri tüketmeyin.
Tuz ve şeker miktarını sınırlayın.
Sigara kullanmayın.
Mümkün olduğunca ağzınızdan değil, burnunuzdan nefes almaya gayret edin.
Şekersiz sakız çiğneyin.
Nemlendirici kullanın.
Alkol içermeyen ağız gargarası kullanın.
Tansiyon yüksekliği ağız kuruluğu yapar mı?
Depresyon, yüksek tansiyon ve anksiyete tedavisinde kullanılan bazı ilaçların yanı sıra antihistaminikler, dekonjestanlar, kas gevşeticiler ve ağrı kesici ilaçlar ağız kuruluğuna sebep olabilir. Yüksek tansiyonu kontrol etmek için kullanılan bazı ilaçlar, ağız kuruluğuna neden olarak ağzınızı etkiler ve hatta tat alma duyunuzu bile değiştirebilir.
Stres ağız kuruluğu yapar mı?
Kaygılı veya stresli hissetmek ağızdaki tükürük akışını azaltabilir, ancak bu durumu yaratan etken şey kaygının kendisi değildir. Yani stres ve kaygı nedeniyle aldıkları antidepresan veya ilgili bir ilaçtır. Ağız kuruluğu, antidepresanların, antipsikotiklerin, antihistaminiklerin, beta blokerlerin ve kas gevşeticilerin yanı sıra Parkinson hastalığı ve epilepsi tedavisinin bilinen bir yan etkisidir. Bir kaygı ilacı ağız kuruluğuna neden olduğunda, belirtiler genellikle bir tedavi sürecine başladıktan sonra ortaya çıkar.
