Sinsi hastalık Hepatit B
Karaciğer hücre iltihabı ya da bildiğimiz adıyla Hepatit B, ülkemizde de oldukça yaygın olan, tehlikeli ve bulaşıcı bir hastalıktır. Konya Medicana Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji uzmanı Dr. Abdullah Yılmaz, Hepatit B’nin nasıl bir hastalık olduğunu, kimlerin daha fazla risk altında olduğunu ve korunma yöntemlerini anlattı.
Hepatit B nedir?
Hepatit B, virüs yoluyla ile ortaya çıkan, zamanla karaciğerin işlevini yerine getirmesini engelleyen bir karaciğer hücre iltihabı hastalığıdır. Karaciğere yerleşen Hepatit B virüsü, zamanla bu önemli organın sentez, sindirim, enerji üretimi, kan şekerinin düzenlenmesi ve zehirli madde mücadelesi gibi işlevlerini yerine getirememesine neden olur. Virüs karaciğerde geçici ya da kalıcı tahribat ve enfeksiyona neden olabilir. Hepatit-B siroz ve karaciğer kanserine sebep olabilecek sinsi bir hastalıktır. Kimi karaciğer kanseri ya da aniden çıkan siroz vakalarının altında hepatit B virüsü olduğu sonradan belirlenir. Bu sebeple hastalar, teşhis konulana kadar Hepatit B’den habersiz olarak hastalığı etraflarına da yayabilirler.
Hepatit B nasıl bulaşır?
Hepatit B insandan insana vücut sıvıları yolu ile geçer;
Kan
Meni
Vajinal sıvı ve salgılar
Doğum sırasında anneden bebeğe geçiş
Kimler daha çok risk altında?
Hepatit B taşıyıcı bir eşe sahip olanlar
Sağlık çalışanları, iğne yoluyla bulaşma tehlikesiyle karşı karşıya olduklarından Hepatit B açısından oldukça yüksek riskli bir gruptadır.
Kan nakilleri hastalığın ana bulaşma alanlarından biridir. Bu nedenle yine sağlık çalışanları ve naklin gerçekleştirildiği kişiler doğal risk grubundadır. Gelişmiş ülkelerde kan nakilleri sırasında tarama yapılır.
Damardan ilaç kullananlar
Hepatit B hastası ya da taşıyıcısı insanlarla birebir ilişkide bulunan herkes risk altındadır ve eşyanın ortak kullanımına dikkat etmelidir. Hastalığı taşıyan kişilerin kullandığı ve kan bulaşmış ustura, tıraş fırçası ve diş fırçalarının kullanılması ile hepatit B bulaşabilir.
Hepatit B taşıyan anneden çocuğa doğum sırasında Hepatit B mikrobu geçebilir. Bu durum perianatal geçiş olarak tanımlanır.
Hepatit B cinsel yolla da bulaşan bir hastalıktır. Bir taşıyıcıyla cinsel ilişkiye girilmesi durumunda aşı yaptırmış olmak, durumdan haberdar olunmaması riskine karşılık da mutlaka kondom yoluyla korunmak gerekir.
Hepatit B virüsü açısından yüksek riskli ülkelerde 6 aydan fazla yaşamak (Çin, Afrika, Asya kıtasının merkezi ve kuzey doğusu, Ortadoğu, Doğu Avrupa )
Temiz ve hijyenik olmayan yerlerde dövme veya piercing yaptıranlar ve buralarda çalışanlar
Hijyenik şartları iyi olmayan berberlerde tıraş olanlar
Hemofili veya diyaliz hastası olanlar risk grubundadır.
Hepatit B’nin belirtileri nelerdir?
Yeni doğan bebekler Hepatit B ile ilgili belirgin olarak herhangi bir belirti vermez. Yaş ilerledikçe belirtiler artış gösterir. Hepatit B’nin belirtileri şunlardır:
Tüm vücutta aşırı halsizlik
Hafif derecede ateş
Baş ağrısı
İştah kaybı
Bulantı ve kusma
Özellikle karaciğer bölgesinin üzerinde, sarsıntı ve eğilme ile artan ağrı ve hassasiyet.
Kabızlık veya ishal
Kas ve eklemlerde yaygın ağrı
Deride kızarıklık olarak sıralanabilir.
Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Risk faktörlerini taşıyorsanız ve hepatit B ile ilgili hastalık belirtileriniz varsa hemen bir hekime başvurmanız gerekir. Ayrıca Hepatit B vakalarının yüzde 35’inde, hiçbir risk faktörü olmadığı halde hastalığın tespit edilmiş olması, aşısı olmayan herkesin hekimine başvurarak test yaptırması için önemli bir veridir. Eğer testler negatif ise kişinin aşı yaptırması, pozitif ise belirli aralıklarla izlenmesi gerekmektedir. Şüphe edilen bir cinsel ilişkiden sonra Hepatit B immun globilinini ilk 2 hafta içinde yaptırılması gerekir.
Nasıl bir tedavi uygulanır?
Hepatit B tedavisinde süreç, akut (yeni) veya kronik (uzamış) hepatit enfeksiyonu olmak üzere ikiye ayrılır. Kronik Hepatit B enfeksiyonu olan kişilerde başlangıçta bir tedavi gerekli değildir ancak hastanın sürekli olarak hekim kontrolünde olması gerekir. İleriki aşamada iki tip ilaç tedavisi uygulanır.
-İnterferonlar
Vücudun bağışıklık sistemini destekleyen proteinlerdir. Tedavinin dezavantajı yoğun yan etki barındırmasıdır.
-Nükleosit analogları
Virüsün üremesini engelleyen sentetik kimyasallardır. Bu grupta çok sayıda ilaç vardır. Virüsün ilaca direnç geliştirme olasılığı vardır ve hasta izlenerek gerekirse ilaç değişimi yoluna gidilmelidir.
Unutmamak gerekir ki, Hepatit B virüsü çok yaygın olması nedeniyle, HIV virüsüne göre 50-100 kat daha öldürücü bir hastalıktır. Ülkemizde hastalığın bulaşmasında büyük oranda rol alan hepatit B taşıyıcılık oranı yüzde 3 ile yüzde 13 arasındadır. En önemlisi Hepatit B’den aşılanarak korunmak mümkündür.
