Tiroid uyarıcı hormon (TSH), tiroidinizi, esas olarak vücudunuzun metabolizmasını etkileyen hormonlarını salması için tetikler. Yüksek TSH düzeyleri genellikle hipotiroidizmi gösterirken, düşük TSH düzeyleri genellikle hipertiroidizmi gösterir.
- İçindekiler
- TSH nedir?
- TSH değeri kaç olmalı?
- TSH hormonu neyi gösterir?
- TSH değeri yüksek çıkarsa ne olur?
- TSH değeri düşük çıkarsa ne olur?
- TSH yüksekliği belirtileri nelerdir?
- TSH düşüklüğü belirtileri nelerdir?
- TSH kaç olursa ilaç başlanır?
- TSH yüksekliği nasıl geçer?
- TSH düşüklüğü nasıl tedavi edilir?
- TSH tedavi edilmezse ne olur?
- Tiroid hormonlarının görevleri nelerdir?
- İyi huylu tiroid hastalıkları nelerdir?
- Kötü huylu tiroid hastalıkları nelerdir?
TSH nedir?
Endokrin sistemi, vücudunuzdaki tüm organların işlevini düzenlemek için çeşitli hormonlar üreten karmaşık bir organ ve bez ağıdır. En önemli hormonlardan biri tiroid uyarıcı hormondur. Tiroid uyarıcı hormon (TSH) , beyninizin tabanında bulunan hipofiz bezi tarafından üretilir ve salgılanır.
TSH değeri kaç olmalı?
TSH'nin normal aralığı mililitre başına 0,4 ila 4,0 miliuluslararası birim (mUI/mL) arasındadır, ancak bu, laboratuvarın söz konusu test için referans aralığına bağlı olarak biraz değişebilir. Bu aralığın çok altında veya üstünde genellikle tiroidinizin çok fazla veya çok az tiroid hormonu ürettiğini gösterir.
TSH hormonu neyi gösterir?
Tiroid uyarıcı hormon (TSH), tiroidinizi, esas olarak vücudunuzun metabolizmasını etkileyen hormonlarını salması için tetikler. Yüksek TSH düzeyleri genellikle hipotiroidizmi, düşük TSH düzeyleri ise genellikle hipertiroidizmi gösterir.
TSH değeri yüksek çıkarsa ne olur?
Yüksek TSH seviyesi (4,5 mU/L'nin üzerinde) hipotiroidizm olarak da bilinen az çalışan tiroidi gösterir. Bu, vücudunuzun yeterli tiroid hormonu üretmediği anlamına gelir.
TSH değeri düşük çıkarsa ne olur?
Düşük TSH genellikle bir kişinin yüksek seviyede tiroid hormonuna sahip olduğu anlamına gelir. Düşük TSH seviyesi - 0,4 mU/L'nin altında - hipertiroidizm olarak da bilinen aşırı aktif tiroidi gösterir. Bu, vücudunuzun aşırı miktarda tiroid hormonu ürettiği anlamına gelir.
TSH yüksekliği belirtileri nelerdir?
Yorgunluk ve tükenmişlik
Ellerde uyuşma ve karıncalanma
Kabızlık
Açıklanamayan kilo alımı
Depresyon
Soğuğa karşı tahammülsüzlük
Cinselliğe olan ilginin azalması
Yoğun adet kanamaları
TSH düşüklüğü belirtileri nelerdir?
Kalp atışının hızlanması (çarpıntı)
Düzensiz adet dönemleri
Kaygı hissi
Açıklanamayan kilo kaybı ya da iştah artışı
İshal
Görme değişiklikleri
İnce ve nemli cilt
Tiroid bezinin ( guatr ) büyümesi sonucu boyunda şişlik ve büyüme
Ruh hali değişimleri
Uyuma zorluğu
TSH kaç olursa ilaç başlanır?
Gençler için sınır 10 mU/l'dir. Seviyeniz 10-20 mU/l arasında ise TSH'nizi düzenli olarak kontrol ettirebilir, 20 mU/l'nin üzerine çıkması durumunda tedaviye başlayabilirsiniz.
TSH yüksekliği nasıl geçer?
Hipotiroidizmi (yüksek TSH seviyeleri) tedavi etmek için eksik tiroid hormonlarını yerine koyan ilaçlarla kullanılabilir. Kişi bu ilacı günde bir kez veya reçete edildiği dozda almalıdır.
TSH düşüklüğü nasıl tedavi edilir?
Anti-tiroid ilacı TSH düşüklü için kullanılır. Bu ilaçlar, tiroid bezinin çok fazla hormon üretmesini önleyerek hipertiroidizm semptomlarını yavaşça hafifletir.
İyot (Atom) tedavisi nedir?
Tiroid bezinin aşırı çalıştığı vakalarda ve tiroid kanseri ameliyatlarından sonra uygulanan iyot tedavisi, hastalığın iyileştirilmesinde kullanılan etkin yöntemlerden biridir. Tedavide kullanılan radyoaktif iyot ağız yoluyla alındıktan sonra, mide ve bağırsak sisteminde emilimi sağlanır. Daha sonra tiroid hücreleri tarafından emilimi gerçekleşen iyot, tiroid bezinin normal çalışma düzenine dönmesini kolaylaştırır. Bu yöntemle vücuda verilen iyot, aşırı büyüyen tiroid hücrelerinin bu özelliğini yitirmesini sağlamaktadır.
Tiroid bezinin aşırı çalışmasıyla ortaya çıkan guatr hastalığında da iyot tedavisi yöntemi en çok tercih edilen tedavi biçimlerinden biridir. Tedavide kullanılan radyoaktif iyotun dozu düşüktür ve hasta tedavi sonrası evine rahatlıkla gidebilmektedir. Radyoaktif iyot tedavisi öncesinde hastanın birtakım gıdaları tüketmemesi ve kullandığı tiroit ilaçlarını almadan, aç olarak hastaneye gelmesi önemlidir. Tüketilmemesi tavsiye edilen besinler arasında kabuklu deniz ürünleri, balık, iyotlu besinler ve gazlı içecekler yer almaktadır. Tedavinin şiddetli bir yan etkisi bulunmamakla beraber, nadiren mide bulantısı gibi semptomlar ortaya çıkabilir. İyot tedavisi sonrasında bol su tüketmek ve dinlenmek yan etkilerin giderilmesinde faydalıdır. Vücut için zararlı olma olasılığı sebebiyle hamilelere ve diyaliz hastalarına radyoaktif iyot tedavisi uygulanmamaktadır.
TSH tedavi edilmezse ne olur?
Tiroid hormonlarının dengesizliği, vücuttaki farklı organ ve sistemlerin de çalışmasını olumsuz yönde etkileyebilir. Eksikliği ya da fazlalığı nedeniyle, vücutta halsizlik, kilo alma ya da ani kilo kaybı, donukluk ve saç dökülmesi gibi problemler oluşabilir. Bu nedenle tiroid tedavisi, mutlaka önem verilmesi gereken bir durumdur.
Tedavi edilmeyen hipotiroidizm guatr (tiroid bezinin büyümesi), kalp hastalığı doğurganlık sorunları ve sinir hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Tiroid hormonlarının görevleri nelerdir?
T3 ve T4'ün temel işlevleri metabolizma hızını ve kalp sağlığını, kas kontrolünü, beyin gelişimini, bağırsak hareketini ve kemik sağlığını kontrol etmek ve sürdürmektir. Tiroid hormonları vücudun hemen hemen her hücresini etkiler.
T3 ve T4, aşağıdakileri içeren bir dizi hayati fonksiyonu düzenlemek için birlikte çalışır:
Metabolizma hızı
Kilo kaybı veya alımı
Kalp atış hızı
Vücut ısısı
Sindirim
Kas kontrolü
Solunum hızı
Kemik sağlığı
Beyin gelişimi
Hücresel enerji üretimi
Adet döngüsü
Çocuklarda büyüme ve gelişme
İyi huylu tiroid hastalıkları nelerdir?
Guatr
Tiroid bezinin bazı nedenlerle büyümesi, iyi huylu tiroid hastalıklarının başında yer alır. Halk arasında “guatr” adıyla da anılan tiroid büyümesi, bezin bir ya da birkaç bölümünde görülebilir. Büyüme, tiroid bezinin içine ya da dış bölgesine doğru tomurcuklanma şeklinde gelişebilir. Tomurcuklanan bu yumrulara nodül, yapısı değişen bu tiroide de nodüler guatr adı verilir.
Tiroid bezinde gelişen nodül yalnızca bir adet olduğunda bu durum tek nodüllü guatr, çoklu nodül oluşumunda ise multinodüler (çok nodüllü) guatr olarak adlandırılır. Bazı durumlarda tiroid bezinin sıra dışı büyümesinin göğüs boşluğu içine doğru olduğu hallerle de karşılaşılır. Bu olağan dışı guatr büyümesine “substernal guatr” adı verilmektedir.
Zehirli Guatr
Tiroidin bazı işlevsel bozukluklarında fazla çalışması ve buna bağlı olarak gelişen aşırı hormon üretimi ortaya çıkar. Zehirli guatr ya da hipertiroidi olarak da bilinen bu tip büyümelerde, hastalarda bazen işlevsel bozukluklar gözlemlenebilir. İyi huylu tiroid hastalıkları arasında en sıklıkla karşılaşılan bir diğer bozukluk ise tiroid iltihabı hastalıklarıdır.
Haşimato
Haşimato hastalığı olarak bilinen hastalıkta otoimmün sistemini bozan bir durum ortaya çıkar. Haşimato hastalığında, kişinin bağışıklık sistemi iltihaplanmış tiroid bezini yabancı madde olarak algılar ve buna bağlı olarak da metabolizmada dengesizlik sorunlarıyla karşılaşılabilir.
Kötü huylu tiroid hastalıkları nelerdir?
Kötü huylu tiroid bezi hastalıklarının başında tiroid bezi kanseri gelmektedir. Tiroidin hücre yapısında meydana gelen ve bu hücrelerin bozulmasıyla ortaya çıkan kanserler, bazen sadece takip edilerek ve hastanın yaşam kalitesi yükseltilerek kontrol altında tutulabilir.
İlaç tedavisi, yaşam şeklinde değişiklikler ve cerrahi yöntemlerle tiroid kanserlerinin iyileştirilmesi mümkün olabilir. Tiroid kanserlerinin en yaygın olan ve en bilinen iki tipi bulunmaktadır. Her iki kanser tipi de (foliküler ve papiller) toplumda sık görülen ve erken teşhiste tedavisi mümkün olan kanser tipleridir.