YÜZÜNÜZE KAR YAĞMASIN: YÜZ FELCİ
Günlük yaşam stresi, ani oluşan gerginlikler ile beraber vücut savunma sisteminiz bozulur. Bununla beraber yüzünüze vuran soğuk, geçirilmekte olan bir grip enfeksiyonu sizi Yüz Felci (fasial paralizi) konusunda ciddi bir aday yapar.
Yüz Felci Nedir?
Yüz kaslarımızı çalışmasını sağlayan sinire yüz siniri (fasial sinir) adı verilir. Yüz sinirimiz ayrıca tükrük bezlerimizi ve gözyaşı bezlerimizi çalıştırır, ayrıca dilin ön bölümünün tat duyusunu sağlar.
Yüz felci bu sinirin çalışmasının bozulmasıdır. Yüz felci soğuğa maruz kalma , enfeksiyon (Herpes, grip) ve travma gibi olaylar sonrası gelişebildiği gibi neden olmaksızın da ortaya çıkabilir.
Belirtiler Nelerdir?
Yüzün bir yarısındaki kaslar çalışmadığı için sözkonusu tarafta özellikle ağız kenarında olmak üzere yüzde kayma ortaya çıkar. Konuşma bozulabilir. Hastalar yerken ve içerken zorlanır. Öte yandan gözyaşının azalması göz kuruluğuna neden olurken, varolan gözyaşı da gözkapağı hareketlerinin azalması ile göze tam olarak yayılamaz ve hastalarda göz kuruluğu ile birlikte sürekli göz yaşarması ortaya çıkar. Tat duyusunun etkilenmesiyle hastalar nahoş, metalik bir tat duyusundan yakınır.
Nasıl Gelişir?
Çok hızlı gelişir. Çoğu hasta sabah uyandığında, aynanın karşısına geçince yüzünün bir yarısının kaydığını fark eder ve inme geçirdiğini düşünür. Aynı gün içinde gözlerde yanma, dudak etrafında karıncalanma veya su içerken suyu ağızda tutamama belirtileri ile hastalığın farkına varır. Bazen zaman tablonun belirginleşmesi 7-10 gün kadar sürebilir. Kulak arkası veya boyun bölgesindeki ağrı öncü bir uyarı olmakla birlikte çoğu hasta tarafından göz ardı edildiğinden erken tanı şansı kaçırılır.
Hastalığa Yakalanma İhtimalini Artırıcı Durumlar Nelerdir?
Yaş önemli bir faktördür. Çocuklarda görülme sıklığı çok daha azdır ve kendiliğinden iyileşme şansı yüksektir. Bazı metabolik hastalıklarda, örneğin şeker hastalığında yakalanma riski genel nüfusa göre 4 kat fazladır. Gebeliğin son üç ayı yüz felci için dikkat edilmesi gereken bir dönem olarak kabul edilir. Bağışıklık sisteminin bozukluğuna sebep olan hastalıklar da başka bir risk gurubu oluştururlar. Vücut direncindeki azalma hastalığa yakalanmayı kolaylaştırır; direnci azaltan başlıca durumlar enfeksiyon, yorgunluk, uykusuzluk, beslenme bozukluğu ve en önemlisi STRES’tir.
Görülme Sıklığı Nedir?
Dünya çapında yapılan istatistiklere göre sıklık %02 (binde iki) civarındadır.
Hastalığa Yalkalanma Açısından Cinsiyetin Bir Önemi Var mı?
Hayır, yüz felci görülme olasılığı kadın ve erkeklerde eşittir.
Vücudun Başka Bölümlerini de Etkiler mi?
Hayır, yüz felcinde vücıudun başka hiç bir bölgesinde felç, güçsüzlük veya uyuşma gibi şikayetler oluşmaz, oluştuğu takdirde başka bir hastalık düşünülmeli, araştırılmalıdır.
Hastalık Bulaşıcı mıdır?
Hayır, bulaşıcı değildir. Hastalığa yakalanan kişiler işlerine ve normal aktivitelerine devam edebilir.
Tanı Nasıl Konur?
Yüz felci tanısı çoğunlukla hastanın klinik bulgularıyla konur, ancak zeminde yüz felcine sebep olabilecek başka hastalıklardan şüphelendiğinde laboratuar veya görüntüleme incelemelerine başvurulur.
İyileşme Hızı Nasıldır?
İyileşme süreci yüz sinirinin harabiyeti ile doğru orantılıdır. Hafif travmalarda düzelme yalnızca bir kaç gün gibi kısa bir sürede oldukça hızlı ve tam olurken, daha ağır vakalarda bu süre bir kaç aya kadar uzayabilir. Harabiyete uğrayan sinirin onarımını ortalama 1-2 mm/gün hızı ile hesap ettiğimizde, iyileşmeyi 15 gün ile 18 ay arası bir süre içinde bekleyebiliriz.
Yüz Kaslarında Erime Olur mu?
Kas erimesi için gereken süre sinirin iyileşmesine göre çok daha uzun olduğundan nadir görülen ağır hastalar dışında yüz erimesi oluşmaz.
Tekrarlayıcı mı?
Yüz felcinin tekrar etme olasılığı %5-15 civarında olup altta yatan hastalıklar ve risk faktörlerine göre değişir.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Hastalık genellikle her hangi bir medikal veya cerrahi tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelir. Tedavi sürecini hızlandırmak amacı ile yüz kasları egzersizleri ile birlikte masaj önerilir. Soğuk havalarda baş-boyun bölgesinin korunması ve sıcak tutulması unutulmamalıdır. Gözler hastalık süresi boyunca tam kapanmadığı için yapay gözyaşı ve antibiyotik uygulanmalı, uyku sırasında göz bandı kullanılmalı ve enfeksiyon ve fiziksel travmalardan korunmalıdır. Daha ağır vakalarda steroid ve antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca tedavi süresi içinde hastanın ruhsal olarak desteklenmesi ve bilgilendirilmesi tedavinin kesinlikle göz ardı edilmemesi gereken noktalarından biridir. Nadiren görülen ağır vakalarda 3. haftadan sonra iyileşme süreci başlamadığı takdirde EMG testi ile fasial sinirin fonksiyonu ölçülür ve herhangi bir ileti saptanmadığı durumda cerrahi girişim planlanır.
Son Olarak?
Son olarak yüz felci geçiren hastalarımız, George Clooney, Pierce Brosnan (007), John Travolta ve Sylvester Stallone gibibirçok ünlü aktörün de yüz felci geçirdiklerini ve buna rağmen gösteri dünyasının en gözde insanları olduklarını unutmamalıdır.
