Medicana International Ankara Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nurper Erberk Özen, artan yaşlı istismarına karşı uyardı: "Endişe, korku, çekingenlik ile zayıf göz teması, konuşurken bakım veren kişiye bakma, gerekli olduğu halde gözlük veya işitme cihazı gibi ihtiyaçlarının mevcut olmaması, akraba ziyaretlerinin seyrek oluşu gibi durumlara dikkat..."
Profesör Erberk Özen, Yaşlılar Haftası kapsamında yaptığı açıklamada, 65 yaş ve üzerindeki grubun toplam nüfusa payının %10’un üzerinde olduğu toplumların "yaşlı toplum" olarak tanımlandığını, ülkemizde de yaşlı grubunun nüfus içindeki oranının giderek arttığını söyledi. Erberk Özen, "yaşlı bireye fiziksel, duygusal veya psikolojik yönden zarar vererek ona acı çektirmek" anlamına gelen yaşlı istismarının son on yıldır üzerinde durulan bir aile içi şiddet tipi olduğunu belirtti. Özen, burada kişiyi yalnızlığa terk etme, özgüveninin kaybolmasını sağlama, davranış ve düşüncelerini önemsememe, karar verme mekanizmalarını engelleme ve gücünü zayıflatma, çatışma yaratarak yaşlıyı dışlama, onun yasal ve tıbbi haklarını aramasını engelleme gibi boyutların da olabileceğini vurguladı.
İstismarcının özellikleri...
Prof. Dr. Özen'e göre istismarda bulunan kişilerin özellikleri ise şöyle: "Bu kişiler, üstlendiği bakım rolünü benimsemez ve zorunlu yapar. Bakım verdiği kişiyle zıtlık içindedir ve kırgın roller üstlenir. Kişilik problemleri (benlik saygısını yitirme, düşünce ve davranışlarını kontrol edememe vb) yaşar. Parasal ve tıbbi problem, evlilik çatışması, işsizlik gibi dış stresleri olabilir. Madde bağımlısı olabilir veya şiddet ve istismarı çözüm olarak algılıyor olabilir."
En tipik türü: Cinsel saldırılar
Dr. Nurper Erberk Özen, şunları söyledi: "Eğer istismarcı aile bireylerinden biri ise, çoğunlukla yaşlı tarafından dile getirilmez. İstismar ve ihmali anlayan veya gözlemleyenler sıklıkla yaşlı bireyin evine giren, onunla tanışan ve yaşam koşullarını bilen kişilerdir. İstismarın en iyi tanımlandığı durumlar; yaşlının fiziksel istismara, ihmal ve sömürüye maruz kaldığı durumlardır. En tipik saldırı türü cinsel saldırılardır. Bu tür saldırılar genellikle genital yaralanmalar türünde ve bilinmeyen bir saldırgan tarafından evde gerçekleşmektedir. Ekonomik istismar ise yaşlı kişi faturalarını ödeyemediğinde, yiyecek ya da önemli gereksinimlerini karşılayamadığında, diğer kişilerin durumu fark etmesi ile ortaya çıkar."
Sosyal ilişkiler ve destek önemli
Yaşlıları istismar ve ihmale karşı uyaran Özen, şu önerilerde bulundu: "Sosyal ilişkilerinizi sürdürün, ev dışındaki bireylerle de arkadaşlık ilişkileri geliştirin. Evde yalnız kalmayın, geçmişinde şiddete başvuran veya madde kullanım öyküsü olmayan birisiyle yaşayın. Sizi yasal açıdan koruyacak birilerinden destek ve öneri alın. Banka hesaplarınızı veya sosyal güvenlik evraklarınızı kontrol edecek düzenlemeler yapın ve destek alın. Yanınızda güvenebileceğiniz biri olmadıkça ve incelemeden herhangi bir doküman veya evrakı imzalamayın. Koruyucu hizmetler sunan ajanslar, kurumlar, güvenlik birimleri veya güvenebileceğiniz birinin (doktorunuz, arkadaşınız vb.) telefon numarasını sürekli yanınızda bulundurun."
