Sağlıklı anneler mutlu bebekler…
Annelik bir mucizeye tanıklık etmektir. İçinde bir canlının büyümesine eşlik eden anne adayı, hamile kaldığı andan itibaren bebeğini koruma dürtüsüyle hareket eder ve bunu sağlamak için her türlü fedakarlığa hazırdır. Gebelik dönemi her kadın için farklı seyreder. Bazı anne adayları sorunsuz bir hamilelik geçirirken bazıları için bu dönem kimi hastalıklarla da baş etmeleri gereken zorlu bir sürece dönüşür. En önemlisi, anne adayının bu rahatsızlıkların geçici ve çözümü olan hastalıklar olduğunu bilmesi ve hamileliğini huzurla geçirmesidir.
Anne adaylarının en sık karşılaştıkları hastalıklar nelerdir?
Rahmin giderek büyümesi, sindirim sistemi üzerinde bazı etkiler oluşturur. Bu dönemde kadınlarda en sık karşılaşılan sorunların başında sindirim sistemi hastalıkları gelir:
*Bulantı ve kusma
Anne adaylarının yüzde 70’e yakını bu dönemde bulantı ve kusma şikayeti yaşar. Nadiren yaşanan şiddetli bulantılarda anne adayının hastaneye yatırılması ve damar yoluyla beslenmesi gerekebilir. Bulantılar gebeliğin 4-6. haftası civarında başlar ve genelde sabah saatlerinde yaşanır. Tüm hamilelik süresince devam ettiği vakalar da vardır. Bulantıyı tetikleyen besinlerden uzak durmak, sık ve az yemek, beyaz leblebi, tuzlu kraker gibi besinler yemek, sıvı tüketmek tavsiye edilen çözümlerdir.
*Reflü
Hamilelik dönemi reflüsü geçicidir ve doğumla birlikte son bulur. Yutma borusu alt ucunda bu dönemde oluşan gevşeklik ve karnın büyümesiyle oluşan basınç, anne adayının, ağıza acı su gelmesi, yediklerinin ağzına gelmesi gibi tipik reflü şikayetleri yaşamasına neden olur. Bu dönemde ilaç kullanılması tavsiye edilmediğinden anne adayının yediklerine dikkat etmesi, yatış pozisyonundayken başının 20 cm kadar yukarıda olması rahatlatıcı olabilir.
*Kabızlık
Hamileliğin ilerleyen aylarında anne adaylarının sık karşılaştığı bir sorundur. Vücuttaki hormon değişimi ve bağırsaklara uygulanan basınç nedeniyle ortaya çıkan kabızlık sorunu için ilaç tavsiye edilmez. Bol su ve posalı yiyecekler tüketmek, her gün aynı saatte tuvalete giderek bağırsağa bir alışkanlık kazandırmak önemlidir. Yürüyüş yapmak hamileliğin genelindeki şikayetlere olduğu gibi kabızlık sorununa da iyi gelecektir.
Gebelikte beslenme ve kilo kontrolü
Gebelikte kilo kontrolü hem anne hem de bebek sağlığı için önemlidir. Fazla kilo alımı tavsiye edilmediği gibi kilo kaybı da uygun değildir. Kilo sorunu olmayan anne adaylarında 12-18 kilo arası tavsiye edilirken bu oran fazla kilosu olan hamileler için 7-12 kg aralığıdır. Eğer anne adayının obezite sorunu varsa 9 kg alınması yeterlidir. Eğer ikiz gebelik söz konusuysa bu oranlar değişir ve artar. Anne adaylarının günlük ortalama 2200-2900 kalori alması uygundur. Sağlıklı besinler ve pişirme teknikleri tercih etmek, kilo kontrolüne yardımcı olacağı gibi, annenin bu dönemi daha rahat geçirmesine de katkı sağlayacaktır.
Gebelik diyabeti
Gebelikten önce diyabet şikayeti olmayan anne adaylarının bir kısmında, vücuttaki değişiklikler nedeniyle diyabet ortaya çıkabilir. 25 yaş üzeri gebelik yaşayanlar, genetik öyküsünde diyabet olanlar ya da tip 2 diyabet hastaları, kilo problemi ya da tansiyon hastası olan anne adayları gebelik diyabeti riski taşımaktadırlar. Yüksek risk taşıyanlar gebelik tanısı konduğu anda olmayanlarsa 24-28. haftalarda tarama testine tabi tutulmalıdır. Eğer tanı diyabet yönündeyse tedaviye önce anne adayının diyeti düzenlenerek başlanır. Kan şekeri diyet ve egzersizle kontrol altına alınamıyorsa insülin tedavisine başlanır.
Gebelikte diş kayıplarına dikkat
Hamilelikte en sık karşılaşılan durumlardan biri de diş ve diş eti problemleridir. Östrojen ve progesteron hormonlarındaki artışla, dişler plak biriktirmeye daha yatkın hale gelir. Eğer plak temizlenmezse, diş etinde kızarma, hassaslaşma, kanama ve ağrı ile kendini belli eden ‘hamilelik gingivitisi’ ortaya çıkacaktır. Bu süreçte ağız ve diş bakımına hassasiyet göstermek, ağız gargaraları ve flourid’li diş macunları kullanmak önemlidir. Ayrıca B12 ve C vitaminleri açısından zengin beslenerek de dişeti sağlığına destek verebilirsiniz.
Kaşınıyorum ama neden?
Gebelik döneminde anne adaylarının farklı sebeplerle kaşıntı şikayeti ortaya çıkabilir. En sık rastlanan sebeplerden biri ‘gebelik kolestazı’dır. Karaciğer safra akımının yavaşlamasıyla ortaya çıkar. Gerilmeye bağlı çatlaklar, alerji, egzama, mantar enfeksiyonu ve diğer cilt hastalıkları da bu dönemde anne adayını rahatsız edecek kaşıntı şikayetlerine neden olur. Mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Bacak krampları çözümsüz değil
Anne adayının vücudunda oluşan magnezyum, potasyum ve kalsiyum eksikliği, kilo almaya bağlı olarak bacaklarda yaşanan yük artışı gibi nedenler bacak kramplarına neden olabilir. Bol sıvı tüketmek, yorucu egzersiz ve aktiviteden uzak durmak, rahat ayakkabılar tercih etmek ve en önemlisi bir mineral eksikliği söz konusuysa, doktor tavsiyesiyle bu eksiği tamamlamak sorunun çözülmesini sağlayacaktır.
