EMDR terapisi, kişisel gelişim, özgüven artışı ve duygusal denge açısından da faydalı bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Kapsamlı ve etkili bir travma terapisi olduğu düşünülür.
EMDR terapisi, yalnızca travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde değil, aynı zamanda birçok farklı psikolojik rahatsızlıkta etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Bunlar arasında anksiyete bozuklukları, panik atak, yas süreçleri, fobiler, obsesif kompulsif bozukluk ve yeme bozuklukları yer alır.
Özellikle, bireyin bilinçaltında işlenmeden kalmış travmaların neden olduğu rahatsızlıkların giderilmesinde güçlü bir araç olarak öne çıkar. Bu terapi, hem bireyin geçmişte yaşadığı travmalarla yüzleşmesine hem de gelecekte benzer durumlarla başa çıkma becerisi kazanmasına yardımcı olur.
EMDR tekniği nedir?
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), özellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve diğer psikolojik sorunların tedavisinde kullanılan etkili bir terapi yöntemidir. Bu teknik, bireylerin geçmişte yaşadığı olumsuz deneyimleri yeniden işlemelerine ve bu deneyimlere bağlı olumsuz düşünce, duygu ve hisleri dönüştürmelerine yardımcı olur. EMDR, beynin bilgi işleme sistemini harekete geçirerek travmatik anıların daha sağlıklı bir şekilde işlenmesini sağlar.
EMDR nasıl uygulanır?
EMDR terapisi sekiz aşamadan oluşur ve uygulama genellikle şu şekilde gerçekleşir:
Hazırlık ve Değerlendirme
Danışan ile güvenli bir ilişki kurulur, sorunlar ve travmalar değerlendirilir.
Hedef belirleme
Travmatik olaylar ve onlara bağlı negatif düşünce kalıpları belirlenir.
Desensitizasyon (Duyarsızlaştırma)
Danışan, travmatik anıya odaklanırken göz hareketleri, ses veya dokunsal uyarılar kullanılarak beynin bilgi işleme sistemi aktive edilir.
Pozitif yeniden işleme
Olumsuz inançlar, daha sağlıklı ve pozitif inançlarla değiştirilir.
Gevşeme ve bitiş
Danışan, seans sonrasında kendini güvende hissetmesi için çeşitli rahatlama teknikleriyle desteklenir.
Terapist, süreç boyunca danışanın güvenliğini ve konforunu gözetir.
EMDR kaç seans sürer?
EMDR'nin kaç seans süreceği, danışanın yaşadığı travmanın türüne, derinliğine ve danışanın genel psikolojik durumuna bağlıdır.
Kısa süreli travmalar
Tek bir olaydan kaynaklanan travmalarda 3-6 seans yeterli olabilir.
Karmaşık travmalar
Çocukluk travmaları veya kronik sorunlarda bu süre 10-20 seansa kadar çıkabilir.
Seans süresi genellikle 60-90 dakika arasında değişir. Terapist, danışanın ihtiyaçlarına göre süreci planlar.
EMDR terapisinin travma üzerindeki etkisi nedir?
Travma terapisi olarak bilinen EMDR, bireyin yaşadığı travmatik olayların olumsuz etkilerini azaltmak için kullanılan etkili bir yöntemdir. Travma, beyinde işlenmeden kalan ve bireyin yaşam kalitesini düşüren rahatsız edici anılar oluşturabilir. Bu anılar, günlük hayatta tetiklenerek bireyin stres, kaygı, korku veya çaresizlik gibi yoğun duygular yaşamasına neden olabilir.
EMDR terapisi, bireyin travmatik anıyı yeniden hatırlamasını sağlar ancak bu süreci iki yönlü stimülasyon (örneğin, göz hareketleri) ile destekleyerek anının olumsuz etkisini azaltır. Böylece, birey artık geçmiş olayları daha objektif bir şekilde değerlendirebilir ve bu anılar duygusal bir yük olmaktan çıkar.
EMDR terapisinin zararı var mı?
EMDR terapisi, bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış ve birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde kullanılan güvenli bir yöntemdir. Ancak, her terapi yönteminde olduğu gibi EMDR’nin de bazı bireylerde yan etkileri veya potansiyel zararları görülebilir. Bu etkiler genellikle geçici olup, terapi sürecinde terapistin deneyimi ve danışanın durumu ile yakından ilişkilidir. İşte EMDR terapisinin zararları ve dikkat edilmesi gereken durumlar:
Geçici duygusal yoğunluk
EMDR sırasında birey, geçmişte yaşadığı travmatik olaylara yeniden odaklanır ve bu süreçte duygusal yoğunluk yaşayabilir. Bu durum, danışanın seans sırasında veya sonrasında kaygı, üzüntü, öfke veya korku gibi duyguları daha güçlü hissetmesine neden olabilir. Ancak bu tepkiler, travmatik anıların işlenmesinin bir parçası olarak kabul edilir ve genellikle terapi ilerledikçe azalır.
Fiziksel rahatsızlıklar
EMDR seansları sırasında yaşanan duygusal yoğunluk, bazı bireylerde fiziksel rahatsızlıklar yaratabilir. Örneğin:
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Yorgunluk
Bu semptomlar, seans sonrasında dinlenmeyle geçebilir ancak yoğun semptomlar yaşandığında terapist bilgilendirilmelidir.
Anıların tetiklenmesi
Travmatik olaylara odaklanma, bazı bireylerde anıların tetiklenmesine ve geçmişte yaşanan rahatsızlıkların yeniden yaşanıyor gibi hissettirilmesine yol açabilir. Bu durum, seans sonrasında bireyin kendisini huzursuz veya stresli hissetmesine neden olabilir. Terapist rehberliğinde bu etkiler yönetilebilir ve genellikle terapi sürecinin doğal bir parçası olarak kabul edilir.
Yeni travmaların ortaya çıkması
EMDR terapisi sırasında bireyin farkında olmadığı veya bastırdığı travmalar gün yüzüne çıkabilir. Bu durum, birey için rahatsız edici olabilir ve ek destek gerektirebilir. Terapist, bu tür durumlarda bireyin kendini güvende hissetmesini sağlamak için gerekli önlemleri almalıdır.
Psikolojik olarak hazır olmama
Her birey, travmalarını yeniden işlemek için aynı derecede hazır olmayabilir. Duygusal olarak henüz terapiye uygun olmayan bireylerde EMDR’nin uygulanması, kişiyi daha fazla strese sokabilir. Bu nedenle terapist, bireyin terapiye hazır olup olmadığını dikkatlice değerlendirmelidir.
Yanlış uygulamalardan kaynaklanan riskler
EMDR terapisi, deneyimli ve sertifikalı bir terapist tarafından uygulanmalıdır. Terapistin yetersiz bilgi ve tecrübesi, yanlış uygulamalara ve danışanın daha fazla duygusal sıkıntı yaşamasına neden olabilir. Bu yüzden terapist seçiminde dikkatli olunması gerekir.
Travmanın yoğunluğu ile başa çıkmada zorlanma
Çok ağır travmalar yaşamış bireylerde, EMDR terapisi sırasında travmanın yoğunluğu ile başa çıkmak zorlayıcı olabilir. Bu durum, terapi sürecinin uzamasına veya ek destekleyici yöntemlerin kullanılmasına neden olabilir.
Kimler İçin EMDR uygun olmayabilir?
Bazı durumlarda, EMDR terapisi dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır:
- Akut psikoz veya şizofreni yaşayan bireyler
- Stabil olmayan duygusal durumlar
- Ciddi dissosiyatif bozukluklar
- Bu bireyler için EMDR terapisi yalnızca deneyimli bir terapist tarafından uygulanmalı ve diğer tedavi yöntemleriyle desteklenmelidir.
