Kolesterol, kanınızda bulunan doğal bir yağlı maddedir. Karaciğerde üretilir ve yediğimiz bazı yiyeceklerde de bulunur. Kolesterol, vücudumuzdaki hücrelerin sağlıklı kalması için önemlidir. LDL yani düşük yoğunluklu lipoprotein, vücuttaki kolesterolün çoğudur. Geri kalanı yüksek yoğunluklu lipoproteindir (HDL). LDL kolesterolü genellikle "kötü" kolesterol olarak adlandırılır, çünkü kan damarlarınızın duvarlarında birikerek kalp krizi veya felç gibi sağlık sorunlarına yakalanma riskini artırır. Yüksek kolesterole neden olabilecek birçok şey vardır: Kötü beslenme, obezite, hareketsiz bir yaşam, sigara içmek, alkol kullanımı ve yaş gibi.
LDL kolesterol nedir?
Kolesterol, tüm vücut hücrelerinde bulunan mumsu, yağ benzeri madddedir. Kolesterol karaciğerde üretilir, ayrıca et ve süt ürünleri gibi bazı besinlerde bulunur. Vücudun sağlıklı çalışabilmesi için kolesterole ihtiyacı vardır. Ancak kanınızda çok fazla kolesterol olması koroner arter hastalığı riskini artırır.
LDL (Düşük Yoğunluklu Lipoprotein) ve HDL (Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein) iki tip lipoproteindir. Yağ (lipit) ve proteinin birleşimidir. Lipitlerin kanda hareket edebilmeleri için proteinlere bağlanması gerekir. LDL ve HDL'nin farklı amaçları vardır:
LDL, bazen "kötü" kolesterol olarak adlandırılır. Vücut kolesterolünün çoğunu oluşturur. Yüksek LDL seviyesi atardamarlarda kolesterol birikimine yol açar.
LDL kaç olmalı?
LDL kolesterol test sonuçlarında sayıların düşük olması iyi kabul edilir, çünkü yüksek bir LDL seviyesi koroner arter hastalığı ve ilgili sorunlara yakalanma riskinizi artırabilir. Sağlıklı yetişkinler için genel aralıklar şunlardır:
100 mg/dL'den az: En iyi
100-129 mg/dL: Optimale yakın veya üstünde
130-159 mg/dL: Sınırda yüksek
160-189 mg/dL: Yüksek
190 mg/dL ve üzeri: Çok Yüksek
LDL kolestrol yüksekliği belirtileri nelerdir?
Yüksek kolesterolün genellikle hiçbir belirtisi yoktur. Ancak tedavi edilmezse kalp krizi ve felce yol açabilir. Kan testi, yüksek kolesterolü tespit etmenin tek yoludur. Genellikle gizli bir risk faktörüdür, yani çok geç olana kadar farkına varmadan gerçekleşebilir. Bu yüzden kolesterol seviyenizi kontrol ettirmeniz çok önemlidir.
Kolesterol seviyesinin çok yüksek olması durumunda ise görülebilecek belirtiler şunlardır:
Göğüs ağrısı.
Nefes darlığı.
Yorgunluk.
Baş dönmesi veya baygınlık hissi.
Ayak ve bacaklarda şişlik
Göz çevresinde sarı yağ bezeleri (Ksantelazma).
LDL kolesterol yüksek olursa ne olur?
Yüksek LDL seviyeleri kanınızda çok fazla LDL kolesterolü olduğu anlamına gelir. Bu yüksek LDL diğer maddelerle birlikte plak oluşturur. Plak atardamarlarınızda birikir; bu ateroskleroz adı verilen bir durumdur. Koroner arter hastalığı, plak birikimi kalbin atardamarlarında olduğunda meydana gelir. Atardamarların sertleşmesine ve daralmasına neden olur, bu da kalbe giden kan akışını yavaşlatır veya engeller. Kan kalbe oksijen taşıdığı için, kalbin yeterli oksijen alamaması anlamına gelir. Bu, göğüs ağrısına (anjina) veya kan akışı tamamen engellenirse kalp krizine neden olabilir.
LDL kolesterolü nasıl düşürülür?
Kolesterolü düşürebilecek yaşam tarzı değişiklikleri, ilk etapta yüksek kolesterolü önlemeye yardımcı olabilir.
Yüksek kolesterolü önlemek için de şunları yapabilirsiniz:
Meyve, sebze ve tam tahılların ağırlıklı olduğu düşük tuz oranına sahip bir beslenme tarzını benimseyin.
Hayvansal yağları mümkün olabildiğince az tüketmeye gayret edin, sağlıklı yağları ise ölçülü kullanın
Çok fazla kilonuz varsa bunlardan kurtulun ve sağlıklı bir kiloda kalın.
Sigarayı bırakın.
Hafta 3-4 gün en az 30 dakika egzersiz yapın.
Alkolden uzaklaşın veya mümkünse ölçülü tüketin.
Stresle başa çıkmayı öğrenin.
LDL kolestrol düşüklüğü ne anlama gelir?
Eğer LDL kolesterolünüz desilitrede 50 miligramın (mg/dL ) altındaysa veya toplam kolesterolünüz 120 mg/dL'nin altındaysa, LDL kolesterolünüz düşüktür. Çoğu zaman, çok düşük kolesterol bir soruna yol açmaz. Hipolipidemi veya hipokolesterolemi olarak bilinen çok düşük kolesterol yaygın değildir, ancak birçok başka sağlık sorununun işareti olabilir. Bunlar:
Kaygı ve endişe.
Depresyon.
Hamile kadınlarda, erken doğum veya düşük doğum ağırlığı.
LDL kaç olursa ilaç kullanılır?
Birçok insanın yüksek LDL seviyeleri sağlıklı bir diyet ve egzersiz ile düşebilir. Eğer diyet ve egzersiz kolesterol seviyelerinde kayda değer değişimler yaratmıyorsa muhtemelen ilaca başlamanın zamanı gelmiştir. Genel olarak kardiyak riskten bağımsız olarak 190'ın üzerindeki bir LDL ilaç tedavisini gerektirir. 130-190 aralığındaki LDL ise ise dikkat edilmesi gereken değerler olarak kabul edilebilir.
