Yüzdeki Kahverengi Lekeler Neden Olur, Nasıl Geçer?

Ciltte koyu lekeler, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Ten rengiyle kıyaslandığında daha koyu ve çoğu zaman kahverengi olan cilt lekeleri, her yaşta görülebilse de orta yaşlarda daha yaygın olarak oluşur. Genellikle yoğun şekilde güneş ışığına ya da solaryum cihazları gibi ürünlerde kullanılan yapay UV ışınlarına maruz kalmanın bir sonucu olarak ciltte kahverengi lekelenmeler oluşur. Bunun yanı sıra bazı ilaçların yan etkisi veya belirli cilt sorunlarıyla ilgili olarak da ortaya çıkabilir. Vücutta en çok güneşe maruz kalan bölge yüz olduğundan bu bölgede daha çok leke görülebilir.

Yüzde görülen kahverengi lekeler melazma olarak da adlandırılır. Yaygın bir cilt problemi olan melazma; yanak, çene, alın, burun ve dudak üstünde koyu lekelere yol açar. Bu lekeler, cilt renginin bozulması anlamına gelen hiperpigmentasyon nedeniyle oluşur. Melazma ayrıca gebelik döneminde de yaygın bir şekilde görülür. Bu nedenle “hamilelik maskesi” olarak da bilinir. Ciltte lekelenme olması kişide endişe yaratabilir ancak melazma sağlık açısından bir tehlike oluşturmaz. Genellikle kozmetik nedenlerden dolayı tedavi uygulansa da bir tedavi uygulanmaması soruna yol açmaz.

Yüzdeki Kahverengi Lekelerin Semptomları Nelerdir?

Melazma en sık yüzde kahverengi lekelere yol açsa da vücudun güneşe maruz kalan diğer bölgelerinde de lekelenmeler görülebilir. Açık tenli kişilerde lekeler kahverengi görülürken daha koyu tenli kişilerde soluk gri tonlarında olabilir. Melazma’nın diğer semptomları ise şunlardır:

• Lekelerin kişinin ten renginden daha koyu olması
• Lekelerin yüzün her iki tarafında da oluşması
• Lekelerin büyük ve koyu olması
• Lekelerin çene, dudak üstü gibi belirli bir bölgede daha yoğun görülmesi

Bu semptomların fark edilmesi halinde bir uzmana başvurmak önemlidir. Yüzün bazı noktalarında renk değişikliklerine ek olarak melazma kişinin benlik saygısının azalmasına da yol açabilir. Bu cilt sorununun kişinin dış görünüşünü değiştirmesi sebebiyle anksiyete bozukluğu ve depresyon riski yükselir. Ancak melazma’nın fiziksel herhangi bir zararı yoktur.

Yüzdeki Kahverengi Lekeler Neden Olur?

Yüzde kahverengi lekelerin oluşmasının nedenlerinden ilki ciltte aşırı melanin üretilmesidir. Melanosit isimli hücreler tarafından üretilen melanin; gözlere, cilde ve saça renk veren pigmenttir. Melanositler, güneş ışığına karşı oldukça duyarlıdır. Vücut, güneş ışığına ne kadar çok maruz kalırsa melanositler o kadar çok melanin üretir. Yüzdeki kahverengi lekelerin diğer nedenleri ise şunlardır:

• Güneşe maruz kalmak
• İlerleyen yaş
• Hormonal değişiklikler
• Genetik yatkınlık

Güneşten kaynaklı oluşan kahverengi lekeler tıbbi olarak solar lentigo şeklinde adlandırılır. Bu durum yaşlanma sürecinin de bir parçasıdır. Güneşe maruz kalma süresi arttıkça kahverengi lekeler daha çok görülebilir. Kişinin yaş alması da güneşe maruz kalma süresini artırdığından bu duruma neden olur. Düzenli güneş kremi kullanmamak, fazla güneşlenmek ya da solaryum cihazları güneş lekelerine yol açabilir. Diğer bir deyişle cildin güneş ışınlarından hasar görmesi dolayısıyla ciltte kahverengi lekeler oluşur.

Kadınlar için yüzde kahverengi lekelerin oluşmasının diğer bir nedeni hormonal değişikliklerdir. Özellikle hamilelik döneminde melazma sıkça görülür. Hamilelik maskesi olarak da bilinen bu durum dudak üstünde, alında ve yanaklarda lekelenmeye yol açabilir. Hamile kadınların yanı sıra doğum kontrol hapı kullanan kişilerde de sıkça melazma görülür. Östrojen ve progesteron hormonlarının seviyelerindeki değişim bu duruma sebep olduğundan adet döngüsündeki hormonal değişiklikler dahi kahverengi leke oluşumuna yol açabilir.

Yüzdeki Kahverengi Lekeler İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Melazma, herkeste görülebilen bir cilt rahatsızlığıdır. Ancak yine de bazı kişiler daha yüksek risk altındadır. Melazma için risk faktörleri şunlardır:

• Östrojen ve progesteron hormonları melazma’yı tetikler. Bu nedenle cinsiyet melazma için risk faktörü olarak sayılır.
• Koyu tenli kişilerin vücudunda cilde renk veren pigment olan melanin daha fazla üretilir. Dolayısıyla koyu tenli olmak da melazma için risk faktörü oluşturur.
• Aile öyküsünde melazma olması da melazma için risk faktörüdür.

Yüzdeki Kahverengi Lekeler Nasıl Teşhis Edilir?

Melazma teşhisi için genellikle görsel bir muayene yeterli olur. Ancak bazı durumlarda belirli nedenlerin ekarte edilmesi için birtakım testler gerekebilir. Melazma, diğer cilt sorunlarına benzer semptomlar gösterebileceğinden dolayı biyopsi incelemesi yapılabilir. Alınan küçük bir deri örneği laboratuvarda incelenerek teşhis koyulur. Melazma teşhisi için diğer bir yöntem ise Wood lambası incelemesidir. Bu yöntemde cilde tutulan özel bir ışık yardımıyla bakteri ve mantar enfeksiyonu olup olmadığı tespit edilir. Aynı zamanda bu yöntem melazma’nın cilt katmanlarından kaçını etkilediğini öğrenmek için de kullanılır.

Yüzdeki Kahverengi Lekeler Nasıl Tedavi Edilir?

Yüzdeki kahverengi lekeler herhangi bir acı ya da ağrıya neden olmaz. Cildin diğer kısımlarıyla aynı dokuya sahip olan bu lekeler herhangi bir sağlık riski de oluşturmaz. Dolayısıyla tedavi şart değildir. Yine de kozmetik nedenlerle bir tedavi uygulanabilir. Melazma için birçok tedavi yöntemi bulunur. Bunlar topikal tedaviler ve estetik işlemler olarak ikiye ayrılır. Doğru tedavi yönteminin seçilmesi için kişinin cilt tipi dikkate alınır. Örneğin hassas cilde sahip kişiler her tedavi yöntemi uygun olmayabilir.

Topikal Tedavi Yöntemleri

Yüzdeki kahverengi lekelerin giderilmesi için cilt rengini ağartıcı kremler reçete edilebilir. Lekelerin görünümünü kademeli olarak azaltan bu kremler genellikle birkaç ay kadar kullanılır. Cilt aydınlatıcı kremler, melanin üretiminin azaltılmasını sağlayan hidrokinon isimli aktif madde ile üretilir. Hidrokinon maddesinin uzun süreli veya yüksek konsantrasyonda kullanımı ciddi sağlık problemlerine yol açabileceğinden dolayı doktor gözetiminde ve kısa süreli olarak kullanılması gerekir.

Bazı durumlarda sivilceler de yüzde kahverengi lekelere neden olabilir. Bu durumda kahverengi lekeleri gidermek amacıyla retinoid, retinol, alfa hidroksi asit, deoksyarbutin, kojik asit, glikolik asit ya da adapalen içeren kremler önerilebilir. Bu bileşenlere sahip kremler aynı zamanda hiperpigmentasyonu hafifletmek için de uygundur. Topikal tedavilerde kullanılan kremler cildi daha hassas hâle getiren bileşenler içerebilir. Bu nedenle tedavi süresince yüksek koruma faktörlü bir güneş kremi de kullanılmalıdır.

Estetik İşlemler

Yüzdeki kahverengi lekelerin giderilmesi için tıbbi prosedürler de uygulanabilir. Bu işlemler ayrıca topikal tedavilerle birlikte de yapılabilir. Ancak bazıları hassas ciltler için uygun olmayabilir. Lazer tedavisi, kimyasal peeling, mikrodermabrazyon ve kriyocerrahi yüzdeki kahverengi lekelerin giderilmesi amacıyla uygulanabilir.

Yüzdeki Kahverengi Lekelerin Önüne Geçmek İçin Neler Yapılabilir?

Yüzdeki kahverengi lekelerin oluşumunda ve koyulaşmasında en büyük etken güneşe maruz kalmaktır. Dolayısıyla bu durumun önüne geçmek için en önemli adım güneşten korunmaktır. Güneşten iyi bir şekilde korunmak için şu adımlar takip edilmelidir:

• Her gün düzenli olarak en az 30 SPF veya daha yüksek faktörlü bir güneş kremi kullanılmalıdır. Özellikle mineral filtreli güneş kremleri kahverengi lekelere yatkın ciltler için önerilir.
• İki-üç saatlik aralıklarla güneş kremi yeniden uygulanmalıdır.
• Güneşten koruyacak açık renkli ve bol kıyafetler giyilmelidir.
• Uzun süre güneşin altında kalınacaksa geniş kenarlı bir şapka takılmalı ya da bir şemsiye kullanılmalıdır.

Bunların yanı sıra cildi iyi bir şekilde nemlendirmek de koruma için gereklidir. Özellikle lekeler oluşmaya başladıysa nemlendirme daha da önem kazanır. Çünkü ciltte kuruluk ya da cildin tahriş olması da lekelerin koyulaşmasına neden olabilir. Bu sebeple cilt tipine uygun nazik bir temizleyici ve sonrasında iyi bir nemlendirici kullanılmalıdır.