Eklem Ağrılarında Cerrahi Ne Zaman Düşünülür?
Medicana International Samsun Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji bölümünden Op. Dr. İlyas Tarık Katırcı, “Eklem Ağrılarında Cerrahi Ne Zaman Düşünülür?” sorusunu sizler için yanıtlıyor:
Diz ekleminde meydana gelen bazı hasarlar, fizik tedavi veya ilaçla iyileşemeyecek boyutta olabilir. Özellikle bağ kopmaları, ciddi menisküs yırtıkları ve ileri derece kireçlenmelerde cerrahi müdahale, hastanın hareket özgürlüğünü geri kazanması için tek seçenek haline gelir. Modern ortopedi, kapalı yöntemlerden (artroskopi) tam eklem değişimine (protez) kadar geniş bir yelpazede kalıcı çözümler sunmaktadır.
Diz cerrahisinde tamir ve protez yöntemleri nedir?
Bazı ortopedik durumlar vardır ki hastanın yaşı ne olursa olsun, mevcut hasar ilaç tedavisiyle eski haline getirilemez. Bu gibi durumlarda hastanın yaşam kalitesini korumak adına cerrahi yöntemler devreye girer.
Genç ve orta yaş grubu
Özellikle travmatik yaralanmalarda (spor kazaları, düşmeler vb.) yapısal hasarlar ön plandadır:
- Durumlar: Ön çapraz bağ kopmaları ve menisküs yırtılmaları.
- Yöntem: MR sonuçlarına göre doğrudan tamir yoluna gidilir. Bu işlemlerin büyük kısmı artroskopik (kapalı) cerrahilerle, küçük kesiler üzerinden yapılır.
- İstisna: Çoklu travma veya ciddi çoklu bağ kopmalarında açık ameliyatlar tercih edilebilir.
İleri yaş grubu
İleri yaşlarda sorun kıkırdak aşamasını geçip kemik aşamasına (kireçlenme/artroz) gelmiştir. Burada yaklaşım şöyledir:
- Öncelik: Hastanın kilosu ve günlük aktivitesi değerlendirilerek; ilaç, eklem içi enjeksiyonlar (iğne tedavileri) ve destekleyici yöntemlerle cerrahi süreci mümkün olduğunca ertelenir.
Protez (Eklem değişimi) ne zaman yapılır?
Medikal çözümlerin tükendiği, kemik yüzeyinin tamamen sağlıksız hale geldiği ve hastanın ağrı nedeniyle yatağa veya eve bağımlı kaldığı durumlarda uygulanır.
- Uygulama: Hasarlı eklem yüzeyleri özel metalik aparatlarla (protez) değiştirilerek hastaya ağrısız bir hareket alanı yaratılır.
Ameliyat sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Özellikle protez cerrahisi sonrası hastaların en çok merak ettiği iyileşme takvimi şöyledir:
- İlk 1 Ay: Ameliyat yaralarının iyileşme ve dokuların adaptasyon sürecidir. Hasta bu dönemde güvenlik amacıyla koltuk değneği desteğiyle yürütülür.
- 1. Aydan Sonra: Değnek desteği genellikle bırakılır ve hasta kuvvetli bir şekilde, kendi başına yürümeye başlar.
Protez cerrahisinin önemi nedir?
Bugün 60 yaş üzeri toplumda protez cerrahisi, aktif yaşlanmanın en büyük destekçisidir. Her ne kadar en son seçenek olarak düşünülse de, hastayı hareketsizlikten ve buna bağlı gelişebilecek ikincil hastalıklardan kurtaran, sosyal hayata geri döndüren hayati bir operasyondur.
