Kırmızı mercimek, Orta Doğu'ya özgü küçük, disk şeklinde baklagillerdir ve binlerce yıldır dünya mutfakların temel gıdasıdır. Yeşil ve kahverengi benzerlerinin aksine, kırmızı mercimek genellikle bölünür, bu da hızlı pişmelerini sağlayarak mutfaklar için tercih edilebilir hale getirir. Mercimek, yüksek proteinler, esansiyel amino asitler, mineraller ve lifler içeren baklagiller ailesine aittir. Lifli ve bol proteinli bir besin olan mercimek, vücudu ve zihin sağlığını güçlendirir. Enerji verir ve yorgunluğu giderir. Demir ve folik asit içeriğiyle kansızlığı önlemeye yardımcı olur. Kandaki kolesterol seviyesini düşürür ve kan akışını hızlandırır. Ayrıca yüksek lif içeriğiyle diyabetten korunmaya yardımcı olur. Bağırsakları çalıştırarak vücuttaki zararlı maddelerin atılmasını kolaylaştırır.
Mercimekteki besin maddeleri ve mineral bileşimlerinin bir kısmı şunları içerir:
Mercimekler lif ve kompleks karbonhidrat bakımından zengindir, yağ ve kalorisi düşüktür. Yüksek protein içeriği mercimeği protein alımını artırmak isteyenler için mükemmel bir seçenek haline getirir. Doğal olarak glütensizdir, bu da onları glütensiz beslenenler için lezzetli birseçenek haline getirir. Olağanüstü düşük glisemik indeksi ve dirençli nişasta içeriği diyabetik bir diyet için çok uygundur.
100 gram kırmızı mercimek 358 kalori (kcal), 2,2 gr yağ, 63,1 gr karbonhidrat ve 23,9 gr protein içerir. Ayrıca;
Kırmızı mercimek, vücudun ihtiyaç duyduğu temel vitamin ve mineraller aiısından oldukça zengindir. Yüksek protein ve lif içeriği nedeniyle, kırmızı mercimeğin sunduğu sağlık faydalarından bazıları şunlardır:
Kırmızı mercimek zengin folat, magnezyum ve lif kaynakları sayesinde kalp sağlığına katkıda bulunur. Folat, kalp hastalığı riskinin artmasıyla bağlantılı bir amino asit olan homosistein seviyelerini düşürmeye, magnezyum kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur ve lif kolesterol seviyelerini düşürmek için çalışır. Bu besinler kırmızı mercimeği, kalp sağlığını desteklemek isteyen kişiler için mükemmel bir seçim haline getirir.
Mercimek, sağlıklı bir vücut için vazgeçilmez olan mükemmel bir lif kaynağıdır. Lif, dışkıyı birbirine bağlar ve sindirim sisteminden kolayca geçebilmeleri için onlara ağırlık verir. Bu, bağırsak hareketlerini düzenler ve hastalık riskini azaltmak için toksinleri uzaklaştırır.
Kırmızı mercimek kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilen yüksek miktarda lif ve folat içerir. Kırmızı mercimeği düzenli olarak tüketerek akciğer kanseri, kolon kanseri, meme kanseri ve hatta bağırsak kanseri gibi birçok farklı kanser türüne yakalanma riskini azaltabilirsiniz. Ayrıca, sindirimi hızlandırması ve sindirim safrası ihtiyacını azaltması da kolon kanserini önlemeye yardımcı olan bir etkendir.
Mercimek, bir bebeğin anne karnında büyüme ve gelişimi için çok önemli olan folat (B9 vitamini veya folik asit olarak da bilinir) içerir. Folat, beyne oksijen ve besin taşıyan kan hücrelerinin üretimini destekleyerek odaklanmayı artırır. Folat, aynı zamanda zihinsel sağlığın iyileştirilmesine ve duygusal refaha da katkıda bulunur.
Potasyum, kas ve sinir fonksiyonundan sorumlu bir mineraldir. Kalbin vücutta kan pompalamak için kasılmasına yardımcı olmak görevlerinden sadece bir tanesidir. Mercimek, sağlıklı dolaşımı teşvik etmek için zengin bir potasyum kaynağıdır.
Mercimek kolesterol seviyelerini dengelemeye yardımcı olur. İçeriğindeki lif, kötü kolesterol olarak da bilinen LDL'ye bağlanır ve onu vücuttan atarak, atardamarları temiz tutar ve kalp üzerindeki gereksiz stresi azaltır.
Yemek yediğinizde glikoz seviyeleri aniden yükselir ve sonra düşer, bu da enerji düşüşlerine ve kalpte baskıya neden olabilir. Mercimek, midede eriyen ve kan şekerinin düzenlenmesi için sindirimi yavaşlatan çözünür lif içerir. Çözünür lif, kan şekeri seviyelerini sağlıklı tutmak için enerjinin yavaşça salınımına yardımcı olur.
Kırmızı mercimekler, vücudun hemoglobin üretimi için gerekli kaynakları sağlayan bir mineral olan demir deposudur. Hemoglobin, oksijeni kan dolaşımı yoluyla taşıyarak beyin, kalp ve akciğerler gibi hayati organlara ulaştırır. Sağlıklı oksijen seviyelerine sahip olmak daha az yorgunluk ve daha iyi enerji anlamına gelir.
Kırmızı mercimek ruh halini iyileştiren bir hormon olan serotonine katkıda bulunurken, aynı zamanda kaliteli bir uyku için uyku-uyanıklık döngüsünü düzenler.
Mercimekteki protein ve lif daha uzun süren tokluk hissi sağlayarak, yeme isteğini bastırır. Ayrıca glikoz seviyelerini dengeleyen çözünür lif kan şekerinde yaşanan bir düşüşten kaynaklanan şeker isteklerini azaltır. Bunların hepsi sağlıklı bir kilo ve vücuda katkıda bulunur.
Kırmızı mercimek cilt üzerinde çok sayıda olumlu etkiye sahiptir. Öncelikle, hızlı yaşlanmayı önler. Bunun nedeni ise içeriğinde önemli miktarda antioksidan bulunması ve bunların yaşlanmayı hızlandıran hücre ve doku hasarını önlemesi ve en aza indirmesidir.
Yaşlandıkça kemikler ve dişler giderek zayıflar ve iskelet sistemi yaralanmalara, kırıklara ve osteoporoz gibi hastalıklara karşı daha hassas hale gelir. Bu nedenle, bunun olmasını önlemek için sağlıklı ve dengeli bir diyet önemlidir. Kırmızı mercimek, kalsiyum, magnezyum ve fosfat gibi mineraller bakımından zengin bir kaynaktır. Bu mineraller, kemiklerin ve dişlerin gelişmesine ve güçlenmesine yardımcı olmasıyla bilinir.
Kırmızı mercimeklerin göz sağlığı için son derece faydalı olduğu bilinmektedir. A, C, E vitamini, bakır ve çinko açısından çok zengin oldukları için gözleri korumaya, beslemeye ve görüşün sağlıklı kalmasına yardımcı olabilirler.
Mercimek, (Lens culinaris) , baklagiller familyasının bir parçasıdır ve bir bakliyat olarak kabul edilir. Kırmızı mercimek, çorba, mercimek köftesi salatalar, püreler ve garnitürler gibi birçok farklı tarifte kullanılabilir.
Herhangi bir şeyin fazlası sağlık açısından zararlıdır ve aynısı kırmızı mercimek için de geçerlidir. Kırmızı mercimek lif açısından zengin bir baklagil olduğu için aşırı tüketimi gaz sorunlarına, şişkinliğe ve ishale yol açabilir.
Mercimek, diğer baklagiller gibi protein açısından zengin olduğu için alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Alerjik belirtiler; kaşıntı, döküntü, nefes darlığı, mide bulantısı ve kusma şeklinde görülebilir. Ayrıca, mercimeğin purin içeriği yüksektir. Purinler, vücutta ürik asit üretimini artırabilir ve bu durum gut hastalığına yol açabilir. Ek olarak mercimek, demir ve çinko gibi bazı minerallerin emilimini olumsuz şekilde etkileyebilir. Özellikle demir emiliminin yetersiz olması anemi riskini artırır.
Kırmızı mercimek tüketmek, kalp sağlığını iyileştirir, kansere karşı koruma sağlar, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini düşürür, bağırsak sağlığını geliştirir, enerji seviyelerini artırır, kilo vermeye yardımcı olur, hızlı yaşlanmanın önüne geçer, sindirme iyi gelir, kemikleri güçlendirir ve zihinsel ve ruhsal sağlığı iyileştirir.
Mercimek, bitki bazlı protein, lif ve temel vitamin ve minerallerin mükemmel bir kaynağıdır. Mercimek ayrıca düşük glisemik indekse (GI) sahiptir. Glisemik indeks (GI), yiyeceklerin kan şekeri seviyelerini ne kadar hızlı yükselttiğini söyler. Mercimek düşük glisemik indekse sahiptir, bu nedenle yavaş sindirilir ve vücudun glisemik tepkisi minimumdur. Bu, mercimeğin kan glikoz seviyelerinde hızlı bir artışa neden olmadığı anlamına gelir.
Baklagiller karbonhidrat içerseler de, diğer karbonhidrat içeren besinlere kıyasla kan şekeri seviyelerinde ani artışlara neden olmazlar.
Mercimeklerdeki protein içeriği türe göre değişir, ancak genel olarak hepsi protein açısından zengindir. Sarı mercimek 100 gramda 24,5 gram, kahverengi mercimek 100 gramda 23 gram, kırmızı ve siyah mercimek 100 gramda 22,5 gram protein içerirken, yeşil mercimek 100 gramda 20,5 gram içerir.
Mercimek hem karbonhidrat hem de protein içerir.