Lynch sendromu nedir? Lynch sendromu belirtileri nelerdir?
Kalıtsal polipozsuz kolorektal kanser (HNPCC) sendromu olarak da bilinen Lynch sendromu, özellikle kolon kanseri olmak üzere kanser riskini artıran genetik bir hastalıktır, yani aileler aracılığıyla aktarılır. Taşıyıcıların, ortalama bir kişiye göre kolon kanseri ve rahim kanseri geliştirme olasılığı oldukça yüksektir. Ayrıca, yaşamlarının bir döneminde yumurtalık kanseri, ince bağırsak kanseri, idrar yolu kanseri ve hatta glioblastoma riski de daha yüksektir.
Lync sendromu, erkeklerde ve kadınlarda en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Bu durum, DNA hatalarını onarmaya yardımcı olan kalıtsal gen mutasyonlarından kaynaklanır ve DNA hasarı ile kanser olasılığını artırır. Lynch sendromlu bireylerde kanser riski daha genç yaşta daha yüksektir.
Lynch sendromu nedir?
Pankreas kanseri ve kolon kanseri gibi diğer kanser türlerine yakalanma olasılığını etkileyebilecek genetik bir sendroma Lynch sendromu adı verilir. Lynch sendromunun neden olduğu kanserler, genel popülasyona göre genellikle daha erken yaşlarda ortaya çıkar.
Ebeveynlerinden birinde Lynch sendromu olan bireylerin, mutasyonu miras alma olasılığı %50'dir. Lynch sendromu ve BRCA mutasyonları gibi kansere neden olan diğer mutasyonlar, bir kişinin yaşam boyu kanser geliştirme riskini artırsa da kanser teşhisinin kaçınılmaz olduğu anlamına gelmez.
Lynch sendromuyla ilişkili kanserler:
- Kolorektal
- Rahim (endometriyum)
- Yumurtalık
- Mide (gastrik)
- İnce bağırsak
- İdrar yolu (böbrek, üreter, mesane)
- Safra yolları (karaciğer, safra kesesi, safra kanalları)
- Pankreas
- Prostat
- Beyin
- Bazı cilt kanseri türleri
Lynch sendromu belirtileri nelerdir?
Lynch sendromu bazı kanser türlerinin riskini artırabilir, ancak genellikle belirli semptomlara neden olmaz. Bazı semptomlar kanser ilerlemiş olduğunda ortaya çıkabilir.
Lynch sendromuyla ilişkili kanserin bazı yaygın belirtileri:
- Karın ağrısı veya rahatsızlığı
- Dışkıda kan veya rektal kanama
- Beklenmedik kilo kaybı
- Tükenmişlik
- Mide bulantısı veya kusma
- Kabızlık veya ishal
- İştah kaybı
- Rektal veya karın kitlesi
- Rahim kanaması
- Pelvik ağrı
- Karın şişkinliği
- Sarılık (karaciğer kanseri durumunda)
- Böbrek kanseri durumunda sırt ağrısı
Lynch sendromu neden olur?
Kalıtsal polipozsuz kolorektal kanser (HNPCC) olarak da bilinen Lynch sendromu, hücrelerin DNA'daki hasarı onarma yeteneğini etkileyen çeşitli genlerdeki mutasyonlardan kaynaklanır. Lynch sendromuyla ilişkili en yaygın genler şunlardır:
- MLH1
- MSH2
- MSH6
- PMS2
Bu genler normalde DNA kopyalanırken oluşan hataların onarılmasına yardımcı olur, ancak mutasyona uğradıklarında hatalar onarılamaz ve bu da kanser riskini artırır.
Lynch sendromu kalıtsal mıdır?
Lynch sendromu kalıtsaldır, bu nedenle taşıyıcının mutasyonu çocuklarının her birine aktarma olasılığı %50'dir. Erkek ve kadınlarda görülme olasılığı eşittir. Ve ne yazık ki, Lynch sendromu nesilleri atlamaz.
Lynch sendromu nasıl tedavi edilir?
Tedaviniz muayene sırasında elde edilen bulgulara bağlı olacaktır. Tedavi seçenekleri esas olarak kanser riskini yönetmeye ve kanserin erken teşhisine odaklanmaktadır.
Lynch sendromu için bazı tedavi seçenekleri şunlardır:
Kanser taramaları ve takibi
Kanseri erken teşhis etmeye veya kanserin gelişmesini önlemeye yardımcı olur. Bu, düzenli kanser taramalarını, görüntüleme testlerini ve kan testlerini içerebilir.
Koruyucu cerrahi
Kalın bağırsak veya rahmin alınması yoluyla belirli kanser türlerinin riskini azaltır.
Kemopreventif tedavi
İlaçlar kanser riskini azaltır. Örneğin, aspirin bazen kolon kanseri riskini azaltmak için kullanılır.
Yaşam tarzı değişiklikleri
Sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak, Lynch sendromlu kişilerde kanser riskini azaltabilir.
Lynch 2 sendromu nedir?
Lynch 2, otozomal dominant bir hastalık olan Lynch sendromunun bir türü olup, kansere yatkınlıkta belirgin bir artışla ilişkilidir. Lynch sendromunun kalıtsal kolorektal kanserin en yaygın formudur. Lynch 2, kolonun yanı sıra uterus, yumurtalık, meme, mide, ince bağırsak, deri ve gırtlak gibi belirli dokularda kanser riskinin artmasıyla karakterizedir.
Lynch sendromu önlenebilir mi?
Lynch sendromu, diğer adıyla kalıtsal polipozsuz kolorektal kanser (HNPCC), başta kolorektal ve endometriyal kanserler olmak üzere çeşitli kanser riskini artıran genetik bir durumdur. HNPCC'yi önlemenin bir yolu yoktur, ancak genetik test yaptırarak riskiniz hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Lynch sendromlu kişilerde tarama ve önleme yönergelerine uyulması, kanseri önleme veya en erken aşamada yakalama şansını artırır.
Bazı kişiler, rahim ve yumurtalık kanseri riskini azaltmak için doğumdan sonra histerektomi ve ooferektomi (rahim ve yumurtalıkların alınması) gibi koruyucu ameliyatlar geçirmeyi tercih edebilirler.
Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve tütün kullanımından kaçınmak genel sağlığa katkıda bulunabilir ve kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca sağlıklı bir kiloyu korumak da faydalıdır.
