Mahlab veya mahlep kirazı ağacı (Prunus mahaleb L., Rosaceae familyasından bir ağaçtır), Akdeniz bölgesinde ve Doğu Avrupa ile Batı Asya'da, Türkiye'de ise güney ve güneydoğu bölgelerinde yetişir. Mahlep tohumları, kiraz meyvelerinin içinde bulunur. Tohumlar kurutulduktan sonra öğütülerek baharat haline getirilir. Ekmeklere ve diğer yemeklere lezzet katmak için kullanılır. Mahlep, geleneksel tıpta sindirim sorunları için kullanılmıştır. Mideyi rahatlatıcı etkisi ve sindirimi kolaylaştırıcı özellikleri sayesinde, hazımsızlık ve şişkinlik problemlerini hafifletir, ayrıca mide yanması gibi rahatsızlıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
Mahlep nedir?
Mahlep gülgiller familyasından Prunus mahaleb ağacının tohumlarından elde edilen bir baharattır. Mahlep, Orta Doğu, Akdeniz ve Asya’da mayalı hamur işlerine hoş bir aromatik koku katmak ve gevreklik vermek için, özellikle kurabiye, çörek, simit, açmalar, poğaçalar ve grissinilerde kullanılır. Türkiye'de bulunan mahlep, yabani kiraz, taş kirazı, endirez, kokulu kiraz, keniro, melem, endülüs, pis ağaç ve Meltem isimleriyle de bilinir.
Mahlep ne işe yarar?
Mahlep çoğunlukla bir pişirme baharatıdır. Akdeniz ve Ortadoğu'da hamur işlerinde ve ekmeklerde kullanılır.
Mahlebin faydaları neler?
Mahlep, besleyici ve aromatik özellikleriyle mutfaklarda tercih edilen ayrıca sağlık açısından çeşitli faydaları olan bir baharattır. Mahlep, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, yaşlanma belirtilerini azaltmak ve kronik hastalıklara karşı koruma sağlamak için çok önemlidir. Mahlep, cilt sağlığını destekleyerek daha genç bir cilt görünümü sağlar.
Mahlebin başlıca faydaları arasında şunlar yer alır:
- Lif içeriği sindirimi kolaylaştırır ve bağırsak sağlığını destekler.
- Nefes darlığı ve astıma iyi gelir.
- Anti-inflamatuar özellikleri, vücutta iltihaplanmayı azaltabilir.
- Kan dolaşımını iyileştirir
- Kalp ve damar hastalıklarına iyi gelir.
- İçeriğindeki kalsiyum kemiklerin güçlendirilmesine yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- İçeriğindeki bileşenler, kan şekeri seviyelerinin stabil kalmasına yardımcı olur ve insülin duyarlılığını artırır.
- Balgam söktürücü özelliği vardır.
- Antioksidan özelliği ile vücudu serbest radikallerden korur
- Diyabet riskini azaltmada ve mevcut diyabetin yönetiminde faydalıdır.
- Enerji verir.
- Karın ağrısına iyi gelir.
- Karaciğerin yenilenme sürecine yardımcıdır.
- Toksinlerin vücuttan atılmasına katkı sağlar.
- Vücuttan fazla suyu ve sodyumu atmaya yardımcı olan idrar söktürücüdür
- Stresi azaltır.
Mahlep nasıl kullanılır?
Genellikle ekmek, kurabiye, kek ve pasta gibi fırınlanmış ürünlerde ve puding gibi diğer tatlılarda kullanılır. Özellikle Akdeniz Bölgesi'nde fırınlanmış ürünlerde sıklıkla tercih edilir.
Mahlep nerede kullanılır?
Mahlep, genellikle toz veya taneli olarak bulunabilir. Mahlep tohumları toplandıktan sonra güneşte veya fırında kurutulur. Kurutulmuş mahlep tohumları daha sonra öğütülür ve toz haline getirilir. Mahlep tohumları, tatlılar ve hamur işleri gibi birçok farklı yiyecekte kullanılabilir. Ancak tohumların tat ve aroma vermesi için öğütülmeleri gerekir. Öğütülmüş mahlep tohumları, hamur işlerine, çöreklere, keklere, tatlılara, kurabiyelere ve pastalara eklenir. Mahlep ayrıca et yemeklerinde etleri marine etmek için, çay veya kahve ile karıştırılarak da içilebilir. Mahlep gıda dışında kozmetik, boya ve ilaç endüstrisinde de kullanılan bir bileşendir.
Mahlep alerji yapar mı?
Mahlep tüketimi genellikle güvenlidir. Ancak bazı insanlarda; kaşıntı ve döküntü gibi hafif semptomlardan nefes almada zorluk gibi daha ciddi reaksiyonlara kadar değişen belirtiler görülebilir.
Mahlebin zararları var mı?
Mahlebin nadir de olsa alerjik reaksiyonlara neden olabileceği unutulmamalıdır. Alerjik bünyeye sahip kişilerde ciltte kaşıntı, döküntü, kızarıklık ve nefes almada zorluk gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca aşırı miktarda mahlep tüketimi toksik etkilere yol açabilir. Özellikle yüksek dozlarda kullanılması durumunda baş ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Hamilelik ve emzirme döneminde dikkatli olunmalıdır. Mahlep, hamilelerde düşüğe neden olabilen rahim kasılmalarını tetikleyebilir. Emzirme döneminde de, bebeğe geçebilecek olası yan etkilerden dolayı mutlaka bir doktora danışılarak tüketilmesi tavsiye edilir.
Mahlebin besin değeri ve içeriği nedir?
100 gram mahlebin besin değeri şu şekildedir:
- Kalori (kcal): 340
- Yağ (g): 20,3
- Karbonhidrat (mg): 63,8
- Protein (g): 10,7
- Lif (g): 36,8
Mahlep, magnezyum, potasyum, kalsiyum, demir, çinko, A, B ve C vitaminleri gibi birçok farklı besin içeriğine sahiptir.
Mahlep hangi hastalıklara iyi gelir?
Mahlep kan basıncını düşürebilir ve kilo kaybına yardımcı olmak ve diyabetin önlenmesi için yağ yakımını artırabilir. Geleneksel olarak böbrek ve karın ağrısı, nefes darlığı, kalp hastalığı ve sıtmayı tedavi etmek için kullanılır.
Mahlebin diğer sağlık faydaları şu şekildedir:
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Mide bulantısı, kusma ve şişkinlik gibi bağırsak rahatsızlıklarını giderebilir.
- Vücuttaki iltihabı azaltabilir.
- Ateş düşürücüdür.
- Öksürük, astım ve bronşit gibi bazı solunum yolu hastalıklarını gidermek için kullanılır.
- Kas, eklem ve baş ağrısı gibi çeşitli ağrıları hafifletir.
- Sinirleri yatıştırır.
- Saç bakımına yardımcı olur ve saçları kırılma ve dökülmeden korur.
