Mahlab veya mahlep kirazı ağacı (Prunus mahaleb L., Rosaceae familyasından bir ağaçtır), Akdeniz bölgesinde ve Doğu Avrupa ile Batı Asya'da, Türkiye'de ise güney ve güneydoğu bölgelerinde yetişir. Mahlep tohumları, kiraz meyvelerinin içinde bulunur. Tohumlar kurutulduktan sonra öğütülerek baharat haline getirilir. Ekmeklere ve diğer yemeklere lezzet katmak için kullanılır. Mahlep, geleneksel tıpta sindirim sorunları için kullanılmıştır. Mideyi rahatlatıcı etkisi ve sindirimi kolaylaştırıcı özellikleri sayesinde, hazımsızlık ve şişkinlik problemlerini hafifletir, ayrıca mide yanması gibi rahatsızlıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
Mahlep gülgiller familyasından Prunus mahaleb ağacının tohumlarından elde edilen bir baharattır. Mahlep, Orta Doğu, Akdeniz ve Asya’da mayalı hamur işlerine hoş bir aromatik koku katmak ve gevreklik vermek için, özellikle kurabiye, çörek, simit, açmalar, poğaçalar ve grissinilerde kullanılır. Türkiye'de bulunan mahlep, yabani kiraz, taş kirazı, endirez, kokulu kiraz, keniro, melem, endülüs, pis ağaç ve Meltem isimleriyle de bilinir.
Mahlep çoğunlukla bir pişirme baharatıdır. Akdeniz ve Ortadoğu'da hamur işlerinde ve ekmeklerde kullanılır.
Mahlep, besleyici ve aromatik özellikleriyle mutfaklarda tercih edilen ayrıca sağlık açısından çeşitli faydaları olan bir baharattır. Mahlep, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, yaşlanma belirtilerini azaltmak ve kronik hastalıklara karşı koruma sağlamak için çok önemlidir. Mahlep, cilt sağlığını destekleyerek daha genç bir cilt görünümü sağlar.
Mahlebin başlıca faydaları arasında şunlar yer alır:
Genellikle ekmek, kurabiye, kek ve pasta gibi fırınlanmış ürünlerde ve puding gibi diğer tatlılarda kullanılır. Özellikle Akdeniz Bölgesi'nde fırınlanmış ürünlerde sıklıkla tercih edilir.
Mahlep, genellikle toz veya taneli olarak bulunabilir. Mahlep tohumları toplandıktan sonra güneşte veya fırında kurutulur. Kurutulmuş mahlep tohumları daha sonra öğütülür ve toz haline getirilir. Mahlep tohumları, tatlılar ve hamur işleri gibi birçok farklı yiyecekte kullanılabilir. Ancak tohumların tat ve aroma vermesi için öğütülmeleri gerekir. Öğütülmüş mahlep tohumları, hamur işlerine, çöreklere, keklere, tatlılara, kurabiyelere ve pastalara eklenir. Mahlep ayrıca et yemeklerinde etleri marine etmek için, çay veya kahve ile karıştırılarak da içilebilir. Mahlep gıda dışında kozmetik, boya ve ilaç endüstrisinde de kullanılan bir bileşendir.
Mahlep tüketimi genellikle güvenlidir. Ancak bazı insanlarda; kaşıntı ve döküntü gibi hafif semptomlardan nefes almada zorluk gibi daha ciddi reaksiyonlara kadar değişen belirtiler görülebilir.
Mahlebin nadir de olsa alerjik reaksiyonlara neden olabileceği unutulmamalıdır. Alerjik bünyeye sahip kişilerde ciltte kaşıntı, döküntü, kızarıklık ve nefes almada zorluk gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca aşırı miktarda mahlep tüketimi toksik etkilere yol açabilir. Özellikle yüksek dozlarda kullanılması durumunda baş ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Hamilelik ve emzirme döneminde dikkatli olunmalıdır. Mahlep, hamilelerde düşüğe neden olabilen rahim kasılmalarını tetikleyebilir. Emzirme döneminde de, bebeğe geçebilecek olası yan etkilerden dolayı mutlaka bir doktora danışılarak tüketilmesi tavsiye edilir.
100 gram mahlebin besin değeri şu şekildedir:
Mahlep, magnezyum, potasyum, kalsiyum, demir, çinko, A, B ve C vitaminleri gibi birçok farklı besin içeriğine sahiptir.
Mahlep kan basıncını düşürebilir ve kilo kaybına yardımcı olmak ve diyabetin önlenmesi için yağ yakımını artırabilir. Geleneksel olarak böbrek ve karın ağrısı, nefes darlığı, kalp hastalığı ve sıtmayı tedavi etmek için kullanılır.
Mahlebin diğer sağlık faydaları şu şekildedir: