Malta eriği veya yenidünya meyvesi, anavatanı Çin, Japonya ve Kuzey Hindistan olan, yaprak dökmeyen Eriobotrya Japonica türüne ait bir meyve ağacıdır. Çin'de, çok uzun yıllardır tıbbi olarak değerli bir meyve/ ağaç olarak kabul edilir.
Günümüzde dünyanın sıcak iklimlerinde yetiştirilen Malta eriği, sarı-turuncu renktedir. Kabuğu genellikle kadifemsi olup, sert bir dokuya ve tatlı ekşi bir tada sahiptir. Türkiye'de en çok Akdeniz Bölgesi'nde yetiştirilen Malta eriği, yüksek besin değeri nedeniyle popüler bir meyvedir ve pek çok sağlık faydası vardır.
Malta erikleri, görmeyi geliştirmek için A vitamini, beyin gücü için B6 vitamini, kalp sağlığı için potasyum, bağışıklık sistemini güçlendirmek için C vitamini ve kemikleri güçlendirmek için kalsiyum, manganez, magnezyum ve fosfor içerir.
Malta eriği neye iyi gelir?
Malta eriği, lif, A vitamini ve manganez açısından zengindir ve bu nedenle bağışıklığı güçlendirmek, kabızlıkla mücadele etmek ve diyabetin önlenmesi gibi sağlık açısından faydalar sağlayabilir.
Malta eriğinin besin değeri ve kalorisi
100 gram Malta eriğinin besin değerleri şu şekildedir:
- Enerji: 50 kcal
- Karbonhidrat: 12.14 g
- Lif: 1.7 g
- Yağ: 0.2 g
- Protein: 0.43 g
- A vitamini: 76 μg
- B1 Vitamini (Tiamin): 0,019 mg
- B2 vitamini (Riboflavin): 0.024 mg
- B6 vitamini: 0.1 mg
- B9 vitamini (Folik asit): 14 μg
- C vitamini: 1 mg
- Kalsiyum: 16 mg
- Demir: 0.28 mg
- Magnezyum: 13 mg
- Manganez: 0.148 mg
- Fosfor: 27 mg
- Potasyum: 266 mg
- Sodyum: 1 mg
- Çinko: 0.05 mg
- Karoten: 160 mcg
Malta eriğinin faydaları neler?
Lif açısından zengin ve kalorisi düşük olan Malta eriği kilo vermeye ve iştahı kontrol etmeye yardımcı olur. Ayrıca bol miktarda A vitamini göz sağlığını iyileştirirken, C vitamini bağışıklığı güçlendirir ve B6 vitamini beyin fonksiyonlarını geliştirir. Kalsiyum, magnezyum güçlü kemikler ve eklemler sağlamaya yardımcı olurken, demir kan dolaşımını uyarır.
Malta eriği aynı zamanda flavonoidler, triterpenler, polifenoller, karotenoidler ve organik asitler, esterler gibi antioksidanlarla doludur ve bu antioksidanlar cilt rahatsızlıklarını tedavi etmek, diyabet semptomlarını yönetmek ve kanseri önlemek için faydalı iltihap giderici özellikler sağlar.
İşte Malta eriğinin faydaları:
Göz sağlığını geliştirir
Malta eriği, optik siniri, retinayı ve göz kısımlarını yaralanma ve hasardan koruyan bol miktarda karotenoid antioksidan ve A vitamini içerir. Bu faydalı besinler ayrıca, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD), glokom, katarakt gibi yaşamın ilerleyen dönemlerinde ciddi göz rahatsızlıkları riskini de önler.
Kanserle savaşır
Malta eriği, özellikle bitki bazlı antioksidanlardan olan biyoflavonoidler olmak üzere güçlü besinlerin kaynağıdır. Bunlar pankreas ve bağırsak kanserlerinin semptomlarını önemli ölçüde azaltır. Ayrıca kadın üreme hormonu olan aşırı östrojeni azaltarak meme kanserini önler.Malta eriğinde bulunan doğal diyet lifleri kolon kanserini önler ve bağırsak sağlığını iyileştirir.
Osteoporozu önler
Osteoporoz, duruşu, kas ve kemik işlevini ve esnekliği olumsuz etkileyen özellikle güçten düşürücü bir rahatsızlıktır. Ayrıca etkilenen eklemlerde dayanılmaz ağrılara neden olur. Malta eriği, uzuvlardaki ağrı ve rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca, kemik güçlendirici minerallerden olan kalsiyum ve magnezyum içeriği, bağ dokusu gücünü artırır ve kırılgan kemiklerin durumunu iyileştirir.
Kalp sağlığını korur
Potasyum seviyeleri yüksek olan Malta eriği, normal kan basıncının korunmasına yardımcı olur. Ayrıca kalp kası aktivitesini desteklemede, kötü LDL kolesterol seviyelerini düşürmede ve iyi HDL kolesterol seviyelerini yükseltmede önemlidir. Malta eriği, kalp krizi ve felç gibi vakaları önlemede etkilidir, böylece daha uzun ve sağlıklı bir yaşama katkıda bulunur.
Kas kramplarını rahatlatır
Malta eriği, optimum kas fonksiyonu için anahtar mineral olan magnezyum açısından çok zengindir. Yüksek magnezyum içeriği, kas ağrıları ve kramplardan kurtulmak için ideal bir seçenek haline getirir. Dahası, yüksek yoğunluklu bir antrenmandan sonra, kol ve bacaklardaki kaslar gerildiğinde, Malta eriği yemek ağrı ve rahatsızlık semptomlarını anında hafifletebilir.
Kabızlıkla mücadeleye yardımcı olur
Malta eriği, dışkıyı nemlendiren ve hacim kazandıran bir tür çözünür lif olan pektin açısından zengindir. Bu, daha kolay bağırsak hareketlerini desteklemeye ve kabızlıkla mücadele etmeye yardımcı olabilir.
Bağışıklığı güçlendirir
Malta eriği, manganez ve antioksidan bileşikler (karotenoidler ve flavonoidler gibi) açısından zengin olduğu için bağışıklık sistemi hücrelerini güçlendirerek virüs, mantar ve bakterileri yok etmede daha etkili olmalarını sağlar.
Kolesterol seviyelerini korur
Malta eriğinin içeriğindeki lif, bağırsaktaki yağ emilimini azaltmaya yardımcı olarak, kandaki kolesterol ve trigliserit seviyelerinin normal seviyelerde tutulmasında rol oynayabilir.
Metabolik süreçleri iyileştirir
Malta eriği, antioksidan ve anti-inflamatuar aktiviteye sahip biyoaktif bileşikler olan ursolik asit ve klorojenik asit açısından zengindir. Bunlar karaciğer fonksiyonunu korumaya ve metabolik süreçleri iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Kilo kaybını teşvik eder
Malta eriği düşük kalorili bir meyvedir ve bu da onları kilo verme diyetlerine dahil etmek için harika bir seçenek haline getirir. Malta eriği, midede bir tür jel oluşturan bir lif olan pektin içerirler. Bu, yiyeceklerin sindirilmesi için gereken süreyi artırır ve tok tutmaya yardımcı olabilir.
Kemikleri güçlendirir
Malta eriğinde bulunan kalsiyum vücuttaki kemikler tarafından emilir ve böylece optimum kemik yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur. Ayrıca içeriğindeki çok yüksek magnezyum ve fosfor, vücuttaki hücreler ve dokular tarafından mineral alımını artırarak kemik sağlığını destekler.
Cilt yaşlanmasını yavaşlatır
Malta eriği, cilt hücrelerinin yaşlanma sürecini geciktirmeye yardımcı olan spermidin içerir. Flavonoid bitki antioksidanlarının karoten sınıfı ayrıca kırışıklıkların, ince çizgilerin ve sarkmış cildin görünümünü azaltmada önemli rol oynar. Malta eriği yemek veya suyunu içmek, cilt dokusunun elastikiyetini ve sıkılığını korumak için gerekli bir protein olan kolajen üretimini artırmaya da yardımcı olur.
Diyabeti önleyebilir
Malta erikleri, yiyeceklerden karbonhidrat emilimini yavaşlatan lif açısından zengindir. Bu, kan şekeri seviyelerini yönetmeye yardımcı olabilir ve insülin direncini ve diyabeti önleyebilir.
Solunum sorunlarını tedavi eder
Malta eriğinin yapraklarından yapılan çay, geleneksel olarak öksürük, bronşit ve astım gibi solunum yolu rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılır, bunun nedeni yapraklarının doğal olarak iltihap giderici, antioksidan ve immünomodülatör özellikler içermesidir.
Hafızayı güçlendirir
B6 vitamini yani piridoksin ile dolu olan Malta eriği, beyin gücünü, hafızayı, konsantrasyonu, ruh halini, zekayı yükseltir ve Alzheimer, bunama gibi nörodejeneratif bozuklukları önler.
Malta eriği nasıl tüketilir?
- Soyulmuş ve çekirdekleri çıkarılarak taze olarak yenebilir.
- Meyve salatalarında ve smoothielerde kullanılabilir.
- Mus, kek, jöle ve soslarda kullanılabilir.
- Yoğurt veya süt ile birlikte tüketilebilir.
- Reçel, marmelat ve tatlı yapımında kullanılabilir.
Malta eriğinin yan etkileri neler?
Malta eriğini dengeli şekilde tüketmek herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Ancak çiğ veya olgun Malta eriklerinin aşırı tüketimi midede, bağırsaklarda, böbreklerde sindirim sorunlarına yol açabilir.
Ayrıca, Malta eriğinin çekirdekleri çok düşük seviyelerde; bir zehir türü olan siyanürün toksik bileşiklerden siyanürlü glikozit içerir. Bu nedenle, çekirdeklerinin tüketilmesi önerilmez.
Ek olarak, Malta eriği alerjik reaksiyonları tetikleyebilir, cilt döküntülerine, mide bulantısına ve kusmaya ve hatta ciddi vakalarda anafilaksiye (hayatı tehdit eden bir alerjik reaksiyon) yol açabilir. Bu nedenle, vücutta alerji ve aşırı duyarlılık semptomlarına neden oluyorsa Malta eriği tüketmemeniz tavsiye edilir.
Malta eriği hamileyken tüketilebilir mi?
Malta eriği lif içeriği yüksek bir meyve olduğundan hamilelerin sıklıkla yaşadığı kabızlık ve ödem gibi sorunların giderilmesinde oldukça faydalıdır.
