Deri soyulması neden olur? Deri soyulması ne iyi gelir?

Deri soyulması, vücudun epidermis adı verilen dış katmanının dökülmesidir. Soyulma, derinin bir iyileşme yoludur. Her gün binlerce ölü deri soyularak yerini yenilerine bırakır. Deri soyulması, çevresel etkenlerden, çeşitli cilt rahatsızlıklarından, alerjilerden, enfeksiyonlardan ve bazı hastalıklardan kaynaklanabilir. Deri soyulmasının iyileşmesi için tam olarak neyden kaynaklandığının tespit edilmesi gerekir. Daha sonra deri soyulması için uygun ilaç ya da krem kullanılabilir.

Deri soyulması neden olur?

Derinin soyulması, bir tür kendini iyileştirme yoludur. Doğal bir sürecin parçasıdır. Soyulan deriyi koparmamak ve kendiliğinden dökülmesine izin vermek gerekir. Aksi halde bakterilerin girmesine neden olan yaraların oluşmasına sebep olabilirsiniz. Deri soyulması; pul pul dökülen, tahriş olmuş, iltihaplanmış ve kaşıntılı bir şekilde olabilir. Deri soyulmasının nedenleri arasında ciltte meydana gelen yanık, sürtünme gibi hasarlar gösterilebilir. Ayrıca genetik ya da inflamatuar hastalıklar da deri soyulmasının nedenleri arasındadır. Öte yandan bulaşıcı bazı hastalıklar da deri soyulmasına neden olabilir.

İşte deri soyulmasının başlıca nedenleri: 

• Cilt hasarı
• Yanıklar
• Sürtünmeden kaynaklanan cilt tahrişi.
• Güneş yanıkları
• Genetik veya inflamatuar hastalıklar
• Kawasaki hastalığı
• Soyulan cilt sendromu
• Bulaşıcı hastalıklar
• Kızıl gibi A grubu streptokok enfeksiyonları
• İmpetigo gibi stafilokok enfeksiyonları
• Toksik şok sendromu
• Cilt rahatsızlıkları
• Kontakt dermatit, deri döküntüleri ve Stevens-Johnson sendromu gibi alerjik reaksiyonlar
• Ayak mantarı ve kasık mantarı
• Kuru cilt
• Ödem
• Pemfigus
• Seboreik dermatit
• Egzama, sedef hastalığı ve eritrodermik sedef hastalığı gibi cilt hastalıkları

Hangi vitamin eksikliği deride soyulma yapar?

Deri soyulmasıyla başa çıkmak için, beslenme düzeninize besin değeri yüksek gıdalar eklemek büyük önem taşır. A, C ve E vitaminlerinin eksikliği; cildin kurumasına, pullanmasına ve soyulmaya daha yatkın hale gelmesine neden olabilir.  B vitaminleri, başta Biyotin (B7) ve Niasin (B3) olmak üzere, cilt ve tırnak sağlığı açısından kritik rol oynar. C ve E vitaminleri, cilt onarımı açısından önemlidir. Bu vitaminler yeterli miktarda alınmadığında, ciltteki iyileşme süreci yavaşlar, bu da uzun süreli soyulma ve tahrişe zemin hazırlar. Bu vitaminleri içeren besinleri düzenli olarak tüketmek, olası eksikliklerin önüne geçmeye yardımcı olabilir. Beslenmenizde dikkat etmeniz gereken bazı önemli kaynaklar şunlardır:

C Vitamini

C vitamini, kolajen üretimi için gereklidir. Kolajen; cilt elastikiyeti, dayanıklılığı ve tırnak çevresindeki sağlıklı yapının korunması açısından hayati bir proteindir. C vitamini eksikliği, zayıf ve kırılgan tırnaklar ile birlikte tırnak çevresinde kuruluk ve soyulma gibi belirtilere yol açabilir. C vitamini; portakal, greyfurt, mandalina, limon, kivi gibi meyvelerden ve brokoli, karnabahar, dolmalık biber gibi sebzelerden alınabilir.

E vitamini

E vitamini ise güçlü bir antioksidandır ve cilt hücrelerini serbest radikallerin neden olduğu zararlardan korur. Bu özelliğiyle yaşlanma etkilerine karşı koyar ve cildin genç, sağlıklı ve dirençli kalmasına yardımcı olur. Aynı zamanda cildin nem dengesini koruyarak, özellikle tırnak çevresindeki kuruluğun ve soyulmanın önlenmesinde önemli rol oynar. Çünkü kuru cilt, çatlamaya ve soyulmaya daha meyillidir.

E vitamini; fındık, tohumlar ve yeşil yapraklı sebzeler gibi gıdalardan sağlanabilir. Ancak yalnızca besinlerle yeterli miktarda alınamıyorsa, E vitamini takviyeleri bu eksikliği tamamlamada etkili bir destek sunabilir. Yeterli miktarda E vitamini almak, cildin kendini yenileme ve koruma yeteneğini artırarak hem cilt soyulmalarını azaltır hem de daha güçlü ve sağlıklı tırnakların oluşumuna katkı sağlar.

B vitamini

Yumurta, kuruyemiş, tohumlar, tam tahıllar ve koyu yeşil yapraklı sebzeler, Biyotin ve Niasin bakımından oldukça zengindir. Bu besinler, sağlıklı cilt ve tırnakların korunmasında temel ihtiyaçlardandır.

Temel yağ asitleri

Balık, keten tohumu ve ceviz gibi besinler, temel yağ asitleri içerir. Bu yağlar, cildin koruyucu bariyerini güçlendirerek kuruluk ve soyulmaya karşı koruma sağlar.

Çinko kaynakları

Tavuk, fasulye, kuruyemiş ve tam tahıllar çinko açısından iyi kaynaklardır. Çinko, cilt onarım sürecinde önemli rol oynar ve eksikliğinde oluşabilecek cilt soyulmalarını önlemede etkili olabilir.

Deri soyulması hangi hastalıkların belirtisi olabilir?

Soyulma gördüğünüzde, bu durum cildinizin en dış tabakası olan epidermiste gerçekleşir. Epidermis, vücudun en ince cilt katmanı olmasına rağmen, dış etkenlere karşı güçlü bir savunma hattıdır. Bakterilere ve zararlı mikroorganizmalara karşı koruma sağlar. Ayrıca her gün dökülen binlerce hücrenin yerine geçmek üzere yeni cilt hücreleri üretir.

Ciltte soyulmaya neden olabilecek belirli hastalıklar ve durumlar şunlardır:

• Ayak mantarı
• Atopik dermatit (egzama)
• Kontakt dermatit
• Kuru cilt
• Kasık mantarı
• Kawasaki hastalığı
• İlaçların yan etkileri
• Hodgkin dışı lenfoma
• Pemfigus
• Sedef hastalığı
• Saçkıran
• Seboreik dermatit
• Stevens Johnson Sendromu
• Güneş yanığı
• Toksik şok sendromu

Ellerde deri soyulmasının nedenleri neler?

Ellerdeki soyulma, güneş, kuru hava, soğuk, aşırı el yıkama gibi çevresel faktörlerden veya egzama, sedef, enfeksiyonlar gibi tıbbi nedenlerden kaynaklanabilir. En iyi korunma yolu, cildi düzenli nemlendirmek, bol su içmek ve tahriş edici maddelerden kaçınmaktır. Herhangi bir enfeksiyon belirtisi varsa mutlaka doktora danışılmalıdır. Elde soyulma meydana gelmesinin nedenleri şöyle sıralanabilir:

El yıkama

El yıkamak hijyen için çok önemli bir uygulamadır; ancak aşırı yıkama ve gerekli önlemleri almamak cilt soyulmasına yol açabilir. Özellikle bazı sabunlar, çok sıcak su kullanımı ve yıkama sonrası nemlendirme yapılmaması ciltte sorunlara neden olabilir. El yıkamak elleri dezenfekte etse de, cildi sağlıklı ve nemli tutan doğal yağları da yok eder.

El dezenfektanı kullanımı da cildi kurutabilir. Dezenfektanlardaki alkol bazlı formüller ciltte soyulmaya neden olabilir.

İklim ve sıcaklık

Soğuk hava ve düşük nem oranı, özellikle kış aylarında, avuç içlerinde kuruluğa, çatlamaya ve soyulmaya neden olabilir. Sıcak havalarda ise fazla terleme tahriş ve soyulmaya yol açabilir.

Güneş yanığı

Güneşte fazla kalmak ellerde de güneş yanığına neden olabilir. Cilt iyileşme sürecindeyken soyulabilir; bu, vücudun hasarlı deriyi atıp yerine yeni bir tabaka oluşturma sürecidir.

El egzaması (el dermatitisi)

El egzaması, tüm dermatit vakalarının %20–35'ini oluşturur. Genetik, tahriş edici maddeler ve alerjenlere bağlı olarak gelişebilir.

El egzamasının belirtileri şunlardır:

• Kaşıntı,
• Kuru ve hassas cilt,
• Kızarıklık ve iltihap,
• Sert, kabuklu bölgeler,
• Sızan veya kabuk tutmuş yaralar,
• Şişlikler.

Alt tipleri ise şunlardır:

Veziküler egzama

Terlemeyle ortaya çıkan, su dolu kabarcıklar şeklinde kaşıntılı alanlarla görülür.

Diskoid egzama

Kuru cilt, çizikler veya temas yoluyla gelişir; belirgin plaklar oluşturur.

İrritan ve alerjik kontakt dermatit

Tahriş edici maddeler ya da alerjenlerle temas sonucu bağışıklık sistemi tepki verir ve iltihaplanma olur. Yaygın nedenler arasında zehirli sarmaşık, nikel, lastik eldiven sayılabilir. Bu durumlarda ciltte kızarıklık, şişlik ve kabarcıklar oluşabilir. Kabarcıklar patladığında cilt sertleşebilir ve soyulabilir. Parfümlü kişisel bakım ürünleri de bazı kişilerde benzer reaksiyonlara neden olabilir.

Palmoplantar psoriasis (el ve ayakta sedef hastalığı)

Sedef hastalığı bağışıklık sisteminin aşırı çalışması sonucu oluşur. Eller veya ayak tabanlarında görüldüğünde palmoplantar sedef olarak adlandırılır.

Enfeksiyonlar

Bazı enfeksiyonlar da ellerde deri soyulmasına yol açabilir. Örneğin tinea manuum, avuç içinden başlayıp elin üstüne ve parmak uçlarına yayılabilen mantar enfeksiyonudur.

Yüzde deri soyulmasının nedenleri neler?

Yüzünüzde meydana gelen cilt soyulmalarının birçok nedeni olabilir. Bu nedenler arasında alerjiler, çevresel faktörler ve sağlık sorunları yer alır. Yüzde görülen kuru cilt soyulması ve pullanma aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:

Alerjik veya iltihabi reaksiyonlar

Kontakt dermatit

Kimyasallar gibi tahriş edici maddelerle doğrudan temas sonucu ciltte meydana gelen iltihaptır. Parfüm, boya veya kozmetik gibi bazı maddeler bağışıklık sistemini tetikleyerek alerjik tepkiye yol açabilir.

Atopik dermatit

Egzamanın en yaygın türüdür. Kaşıntı ve döküntülere neden olabilir.

Toksik epidermal nekroliz

Genellikle epilepsi ilaçları ve antibiyotikler gibi ilaçlara karşı gelişen, yaşamı tehdit edebilen ciddi bir deri reaksiyonudur.

Kozmetik içerikler

Yüzde pullanma, soyulma veya şişmeye yol açabilen yaygın alerjenler arasında doğal kauçuk ve lateks, parfümler, koruyucular, boyalar ve metal içerikler yer alır.

Bağışıklık sistemi hastalıkları ve enfeksiyonlar

Pemfigus

Nadir görülen bir otoimmün hastalıktır. Vücut, cildin dış tabakalarındaki hücrelere ve mukozalara saldırır.

Yüz sedefi (psoriasis)

Otoimmün bir hastalık olan sedef, yüzde kırmızı veya pembe plaklarla kendini gösterir. Bu plakların üzerinde gümüşümsü pullar oluşur ve soyulabilir.

Stafilokokal haşlanmış cilt sendromu

Bazı Staphylococcus bakterileri tarafından oluşturulan enfeksiyondur. Bu bakteriler, cildin geniş alanlarında soyulmaya neden olan toksin üretir.

Cilt sorunları

Güneş yanığı

Güneş veya başka UV ışınlarına aşırı maruz kalma sonucu oluşur. Genellikle birkaç gün sonra soyulma başlar.

Xerosis cutis

Cilt yapısında meydana gelen değişiklikler nedeniyle nem tutamayan, aşırı kuru cilt durumudur.

Ödem

Vücut dokularında sıvı birikimiyle oluşan şişliktir. Sağlık sorunları, fazla tuz tüketimi veya bazı ilaçlar nedeniyle oluşabilir.

Seboreik dermatit

Halk arasında kepek olarak da bilinen bu egzama türü, genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklanır. Saç derisinde pullanmalara yol açar; ayrıca burun, alın, kaşlar ve göğüs üstü bölgede kuru ve pullu cilt oluşturabilir.

Akne

Soyulma genellikle aknenin doğrudan bir belirtisi olmasa da, cildi kurutan tedaviler nedeniyle oluşabilir. Benzoyl peroksit, salisilik asit, retinol ve alkol bazlı antibiyotik kremler gibi topikal ürünler ya da izotretinoin gibi ağızdan alınan ilaçlar soyulmaya yol açabilir.

Diğer faktörler

Aşağıdaki vitamin ve minerallerin eksikliği, tedavi edilmediğinde kuru, pullanan ve soyulan cilt sorunlarına neden olabilir:

• D vitamini
• A vitamini
• Niasin (B3)
• Çinko
• Demir

Radyasyon tedavisi (örneğin kanser tedavilerinde), uygulanan bölgede cildin koyulaşmasına, kurumasına ve soyulmasına neden olabilir. Bu bölge yüz yakınındaysa, yüz cildinde de soyulma görülebilir.

Bebeklerde deri soyulmasının nedenleri neler?

Yenidoğan bebeğin cildi, rahimden dış dünyaya geçtikten sonra çok fazla uyum sağlama sürecinden geçer. Bu süreçte de deride soyulmalar meydana gelir. Yenidoğan bebeğin derisinin soyulması genellikle iki hafta sonra sona ererken, kuru cilt soyulması uzun süre devam edebilir veya kronik bir sorun olabilir. Kuruluk geçmezse, doktora görünmek gerekebilir.  Yeni doğan bebeklerde görülen cilt soyulması, genellikle doğumdan sonraki birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır:

Amniyotik sıvıya maruz kalma

Bebekler anne karnında bu sıvıyla çevrilidir. Cildi koruyan verniks adlı madde, doğumda silindiğinde cilt savunmasız kalır ve soyulma başlayabilir.

Gebelik süresinin uzunluğu

Süresi dolmuş ya da geç doğan bebekler, amniyotik sıvıya daha uzun süre maruz kaldıkları için daha fazla soyulma yaşayabilir. Bazen cilt soyulması bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Bu durumlarda çocuk doktoru veya dermatolog değerlendirme yapmalıdır. Olası nedenler:

Bebek egzaması

Ciltte kızarıklık, kaşıntı ve tahrişe yol açar. İyileşme sürecinde pul pul dökülme görülebilir. Genellikle yüzde ve saçlı deride görülür.

İktiyozis

Genetik bir hastalık olup cildin kalın ve kuru olmasına neden olur. Cilt zamanla çatlayıp pul pul dökülür.

Sedef hastalığı

Nadir de olsa bebeklerde görülebilir. Kaşıntılı ve kabuklu döküntüler yapar. Uzun süren "beşik başlığı" bu hastalığın belirtisi olabilir.

Deri soyulmasına ne iyi gelir?

Cildiniz soyuluyorsa, bunu kendi haline bırakmalısınız. Soyulma, cildin kendini yenileme sürecidir. Deriyi elle koparmak ya da çekmek, ciltte açık bir yara oluşturabilir ve bu da enfeksiyon riskini artırır.

Cilt soyulmasıyla başa çıkmak için şunları yapabilirsiniz:

• Parfümsüz ve alerji yapmayan bir nemlendirici krem ya da merhem sürün
• Aloe vera kullanarak cildinizi yatıştırabilirsiniz.
• Bol su için, böylece cildiniz nemli kalır.
• Sigara içiyorsanız bırakmaya çalışın, çünkü nikotin cilde zarar verir.
• Sıcak banyo yerine ılık suyla duş alın, çünkü sıcak su cildi kurutur.
• Güneşten korunmak için uygun önlemleri alın (gölgeye geçin, şapka takın, güneş kremi kullanın).
• Evde hava nemlendirici cihaz kullanarak ortamın kuru olmasını önleyin.

Cilt soyulmasının sebebine göre tedavi yöntemi de değişir. Şu ilaçlar deri soyulmasına iyi gelir:

• Alerji ilaçları
• Antibiyotikler
• Antifungal ilaçlar
• Kortikosteroidler
• Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar

Deri soyulmasına doğal çözümler nelerdir?

Deri soyulmasını iyileştirmek için evde kullanılabilecek doğal yöntemler şöyledir:

Aloe vera

Aloe vera, iltihap önleyici ve serinletici özelliklere sahiptir. Kaşıntıyı hafifletir ve soyulan ciltteki iltihabı azaltmaya yardımcı olur.

Buz ve sıcak sudan kaçınma

Etkilenen bölgeye buz sürerek cildi yatıştırabilir ve kızarıklığı azaltabilirsiniz. Sıcak su kullanmaktan kaçının çünkü cildi daha fazla yakar ve tahriş eder.

Zeytinyağı

Zeytinyağını ince bir tabaka halinde soyulan bölgeye sürün. Cildi nemlendirir ve soyulmanın ilerlemesini önlemeye yardımcı olur.

Süt

Temiz bir bezi soğuk süte batırıp, soyulan cilde 10-15 dakika koyun. Sütteki laktik asit cildi nazikçe soyar ve nemlendirir.

Çay ağacı yağı

Birkaç damla çay ağacı yağını hindistancevizi yağı veya jojoba yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırıp, etkilenen bölgeye uygulayın. Çay ağacı yağı mikrop önleyici özelliklere sahiptir ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur.

Salatalık ve yoğurt maskesi

Yarım salatalığı iki yemek kaşığı sade yoğurt ile blenderda püre haline getirin. Karışımı soyulan cilde 15-20 dakika uygulayın. Salatalık ve yoğurt, cildi nemlendirir ve serinletir.

Deri soyulduğunda ne zaman doktora gitmek gerekir?

Açıklanamayan bir şekilde cildinizde soyulma varsa veya ateş, titreme gibi enfeksiyon belirtileri ortaya çıkarsa doktora görünmek gerekir.