Erken Ergenlik Nedir?
Kızlarda menarş adı verilen ilk adet kanamasının 10 yaşından önce görülmesi, erkeklerde ise testis hacminin 9 yaşından önce 4 ml’ye ulaşmasının erken ergenlik olarak tanımlayarak kız çocuklarında meme gelişimi ergenliğin ilk habercisidir. Bu nedenle kız çocuğunda 8 yaşından önce meme gelişimi olması da erken ergenlik kabul edilir.Erken ergenliğin ailesel kaynaklı da olabilmekle birlikte erken ergenlik hormon bozukluklarına, tümörlere ve çeşitli sendromlara bağlı olarak da oluşabilir. Kızlarda 8 ve erkeklerde 9 yaşından önce çocuklarda meme gelişimi, cinsel bölgede kıllanma, testis büyümesi gibi değişimleri fark eden ebeveynlerin mutlaka doktora başvurması gerekir.
Gecikmiş Ergenlik nedir?
Gecikmiş ergenlikle ilgili olarak Uzm. Dr. Sarıkaya sözlerine, “Kızlarda 13, erkeklerde ise 14 yaşına gelinmiş olmasına rağmen ikincil cinsiyet özellikleri dediğimiz meme gelişimi ve testis büyümesinin gerçekleşmemiş olması geç ergenlik olarak adlandırılır.” şeklinde devam etti. Kızlarda meme gelişimi başlamış olmasına rağmen 16 yaşına kadar adet görülmemesinin de geç ergenlik olarak tanımlandığı ifade eden Uzm. Dr. Sarıkaya, “Gecikmiş ergenlik genellikle altta yatan bir sebep olmaksızın ergenliğin geç başlamasıdır. Ebeveynleri ergenliğe geç giren çocuklarda geç ergenlik görülmesi sık rastlanan bir durumdur. Ancak yine belirtilen yaşlara kadar ergenliğe girmeyen çocukların bir çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından muayene edilmesi ve çocukta olabilecek tümör, hormon bozukluğu, kromozom anomalisi, sistemik hastalık gibi durumların incelenmesi gerekir.’’ dedi.
Erken ve Geç Ergenlik Hangi Sorunlara Neden Olur?
Erken ergenlik kızlarda östrojen, erkeklerde testosteron artışı ile büyüme kıkırdaklarının erken ve hızlı kemikleşmesine bu da başlangıçta büyümenin hızlanmasına ancak sonuçta büyümenin erken durmasına ve boy kısalığına neden olabilir.
Hem erken hem de geç ergenlik çocuklarda duygusal ve sosyal sorunlara yol açabilir. Erken ergenlikte çocuğun yaşıtlarından daha önce gelişmesi çocuğun yalnızlık hissine kapılmasına neden olabilir. Geç ergenlikte çocuk, akranlarından geri kaldığı düşüncesiyle utanabilir, çekingen kalabilir. Tüm bu durumlar çocuğun okul başarısını ve sosyal hayatını olumsuz etkileyebilir.
Çocukların bu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatabilmek için psikolojik yardım almasının ve erken ve geç ergenlik, bulundukları yaş itibarıyla çocukları pek çok açıdan etkileyebilir. Dolayısıyla çocukların profesyonel bir psikolojik destek alması, ergenlik problemleri ile daha doğru bir şekilde başa çıkmalarına yardımcı olur.
Erken ve Geç Ergenlikte Tedavi Nasıl Uygulanır?
Erken veya geç ergenlik tedavisinin altta yatan nedenlere göre yapılıyor ve eğer çocuktaki ergenlik başlangıcı yapısal nedenlerle erken veya geç ise genellikle tedavi vermeden çocuğun gelişimini takip ederiz. Ancak çocukta altta yatan bir hormon bozukluğu, sistemik hastalık, tümör gibi durumlar söz konusu ise bu duruma yönelik tedavi yaparız. Altta yatan nedenin ortadan kaldırılması, çocuğun büyüme ve gelişmesinin sağlıklı ilerlemesine katkıda bulunur.
Erken ergenlikte çocuktaki iskelet olgunlaşmasının geciktirilmesi ve cinsel aktivitenin önlenmesi tedavi hedefleri arasındadır. Geç ergenlikte ise düşük doz testosteron ya da östrojen hormon desteği ile ergenliğe giriş sağlanmaya çalışılabilir.” dedi. Ebeveynlerin ergenlik konusunda fazla endişeye kapılmamasını tavsiye ederek ebeveynler, çocuklarında ergenlik ile ilgili yolunda gitmeyen bir durum fark ettiklerinde mutlaka bir çocuk endokrin uzmanına danışmalıdır. Ancak aileler ergenlik konusunda çok takıntılı olmamalıdır. Bu konudaki endişelerini sürekli dile getirmeleri çocuğu olumsuz etkileyebilir.
