Yaklaşık 350 civarı hastalığı taklit edebilen Lyme hastalığı taşıyan kişilerin hayat kalitesini oldukça düşürüyor. Kene, sivri sinek, tahta kurusu gibi canlılardan bulaştığı bilinen Lyme “Sessiz pandemi” ya da “Büyük taklitçi” olarak da anılıyor. Medicana International Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Vedat Turhan “Lyme Hastalığı Farkındalık Ayı” nedeniyle Lyme’ın belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Lyme Hastalığı Nedir?
Lyme, borrelia spp türündeki bazı bakterileri taşıyan kene, sivrisinek, atsineği, bit gibi kan emen canlılardan insanlara kan yoluyla geçen bir zoonotik hastalıktır. Kene, sivri sinek, kara sinek, tahta kurusu gibi canlılarda bulunan bakteriler lyme hastalığı etkeni olarak bilinmektedir. Lyme eşler arasında geçiş gösterebildiği gibi bu hastalığa yakalanmış annelerden çocuklarına da bulaşabilmektedir. Kene ısırığından 3 ila 30 gün içinde ortalama 7 gün sonra ısırık yerinde tipik bir lezyon gelişir. Bu lezyon çoğunlukla tanı koydurucu olmaktadır. Bu lezyonun eskiden hastaların yüzde 80’inde göründüğü düşünülse de gerçekte tüm Lyme vakalarının ancak yüzde 20-30’unda ortaya çıktığı anlaşılmıştır. Bu cilt lezyonu kendiliğinden iyileşebilir.
Gribal Enfeksiyon Gibi Başlıyor
Lyme belirtileri birbirinden farklı olabilir. Genelde lyme hastaları boğaz ağrısı, baş ağrısı, ciddi yorgunluk, lenf bezi şişliği, titreme ve ateş gibi şikayetlerle hastaneye başvurabilirler. Bu anlamda lyme bir gribal enfeksiyon ile karıştırılabilir. Fakat lyme sendromu içinde gezici tipte daha sonra eklem ve kas ağrıları başlayabilir. Bu ağrılar dişlerde ve çene ekleminde de oluşabilir. Lyme hastalığı nörolojik tutulum da gösterebilir. Kas seğirmesi deride duyu bozuklukları, karıncalanma, hissizlik, deride yanma ve zonklayıcı ağrılara da yol açabilir. Lyme hastalığı yüz felcinin en önemli sebeplerinden birisidir. Beyin tutulumu yapabildiği için hastalarda kısa süreli hafıza bozukluğu, dikkat, konsantrasyon, hafıza bozukluğu görülebilir. Lyme hastalığı aynı zamanda önemli psikiyatrik semptomlara yol açabilir. Panik atak, anksiyete, depresyon Lyme hastalığı belirtileri arasındadır. Bunun yanında hastalarda ankiliozan spondilit, seronegatif artritler, RA gibi romatizmal hastalık belirtileri de görülür. Ayrıca Lyme, MS, ALS, Alzheimer, Parkinson vb gibi birçok nörolojik hastalıkları da taklit edebilir.
Lyme Hastalığı Gözleri Etkiliyor
Lyme hastalarında görme, işitme gibi sorunlar da olabilmektedir. Hastalarda görme bulanıklığı, üveit, göz içi basınç artışı, kulaklarda uğultu, kulak çınlaması, işitme kaybı nefes almanın yüzeyleşmesi çarpıntı, taşikardi, göğüs ağrısı, karın ağrıları, ishal veya kabızlık, testislerde veya kasıklarda, pelvik bölgede ağrı idrar kaçırma, idrara ani sıkışma, baş dönmesi, titreme ve karaciğer iltihabına da rastlanabilmektedir. Bu hastalık en sık kronik fibromiyalji ile karıştırılmaktadır. Kronik yorgunluk, eklem ağrıları, kas, bağ dokusu, tendon ağrıları oluşur. Hastalar genelde pek çok bulguyu yaşadığı için pek çok branşa başvurabilmektedir. Bu anlamda Lyme hastalığına ‘taklitçi hastalık’ da denilebilmektedir.
Tanı Sonrasında Tedavisi Mevcut
Lyme tanısı enfeksiyon uzmanları tarafından fiziki muayene sonrasında vücutta Borrelia burgdorferi bakterisi varlığını inceleyen ELISA veya IFA antikor testleriyle konulmaktadır. Bu teslere Lyme testi de denmektedir. Bu antikor testlerinin pozitif çıkması halinde, Western blot testi ile doğrulama yapılır. Ancak Lyme hastalığı kronikleşebilir. Bazı vakalarda klasik antikor testlerinin sıklıkla yalancı negatif sonuç verebilir. Bu nedenle alternatif testler de uygulanabilir. Bu noktada karanlık saha mikroskopisini rutin tanıya dahil edilerek tanısal kaosa son verilebilir. Lyme konusunda uzman olan enfeksiyon hekimleri kolaylıkla Lyme teşhisi koyabilmektedir. Medicana International İstanbul Hastanesi’nde Lyme ile ilgili tanı ve tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Lyme Tedavisi Medicana International İstanbul Hastanesi’nde Mevcut
Lyme, temelde bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu nedenle ilk olarak düşünülecek temel tedavi antibiyotik tedavisidir. Lyme uzmanı bir enfeksiyon hastalıkları hekimi tarafından antibiyotik tedavisi başlanmaktadır. Bunun yanında İVİG, plazmaferez, HBO, spesifik bir takım gıda takviyeleri ve tüm vücut hipertermisi gibi uygulamalar da vakalara göre Lyme tedavilerine eklenebilir.
Lyme Hastalığından Korunmanın Yolları
Lyme'dan korunmanın en iyi yolu doğada, açık havada gezintiye çıkarken bacakları kaplayacak pantolon, uzun kollu giysiler ve bot giymek uygun olur. Sadece kene değil farklı bir böcek ya da sinek ısırması meydana geldiğinde ilk etapta mutlaka bir enfeksiyon uzmanına ve bu konuda kapsamlı bir merkeze başvurmak gerekmektedir. Lyme hastalığında erken teşhis önemlidir. Ayrıca dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak da güçlü bir bağışıklık sisteminin oluşmasına katkıda bulunacaktır. Bağışıklık sisteminin güçlü olması Lyme ile mücadelede olmazsa olmazdır.
