Bel ağrılarında en sık rastladığımız kas ve bağların tutulumuna bağlı olan mekanik kaynaklı ağrılar iken bel fıtığı da sık karşılaştığımız bir durumdur.
Aşırı kiloluluk bel fıtığının en sık nedenidir. Vücudumuzun ağırlığını omurgamız taşır. Omurganın esnekliğini sağlayan ve bir tür destek yastığı olarak görev gören disklerin aşırı baskıya maruz kalması, deforme olmasına ve şeklinin bozulmasına yol açar.
Hareketsiz yaşam, düzenli egzersiz yapmama gibi durumlarda kaslar yeterince güçlü olmadığından, kasların taşıması gereken vücut ağırlığı da omurganın üzerine ek yük getirir. Bu yük, disklerin üzerine binerek fıtıklaşmalarına neden olur. Günlük yaşantımızda farkında olmadan yük kaldırma, nesneleri itme, çekme gibi yaptığımız bir dizi harekette, omurga fizyolojisine uygun davranılmalıdır. Yerden bir yük kaldırılırken mutlaka dizler kırılarak çömelmeli, yük sonra kaldırılmalıdır. Omuz üstüne yük kaldırılırken ( Çamaşır asma, dolap yerleştirme gibi) dikkat edilmeli, varsa bir merdiven, sandalye gibi bir yükseklik üzerinden bu işler yapılmalı, yukarı doğru uzanılmamalıdır. Günlük çalışma sırasında özellikle masa başında, tam dik pozisyonda oturmalı ve sandalye bel girintisini destekleyecek biçimde seçilmelidir. Sandalyenin uygun olmadığı durumlarda, bel girintisini destekleyecek ilave bir yastık aynı işi görecektir. Yataktan kalkarken aniden bele yük bindirerek doğrulmaktan kaçınılmalıdır. Önce yan dönmeli, sonra ayakları yatak kenarından aşağı sarkıtıp dirseklerden destek alınarak doğrulanmalıdır.
Genelde bel ağrıları bel kaslarının veya omurgadaki bağların zorlanmasından oluşan kas iskelet sistemine bağlı veya omurilikten çıkan sinir köklerinin basısına bağlı oluşan ağrılardır. Bel fıtıkları da aynı boyun fıtıklarında olduğu gibi diskin yapısının bozulması, disk içinde yırtılmaların oluşması ve bu yırtılmaların ilerlemesi ile diskin içyapısının dışarı çıkarak omurilik ve kollara giden sinirlere bası yapmasıyla ağrıya neden olmaktadır.
Bel ve boyun ağrılarında fiziksel aktivite çok önemlidir. Bu hem ağrıyı kontrol altına almakta hem aktif kalmayı sağlamakta hem de bel ağrısın tekrar etmemesi için koruyucu önlem sağlamaktadır. Ağrıdan muzdarip çoğu insan zayıf kaslara sahiptir. Tüm vücut hareketleri ve postürü yeterli kas gücüne ve esnekliğine ihtiyaç duyar ki bunu da güçlendirme ve germe egzersizleri ile sağlayabiliriz.Lomber stabilizasyon egzersizleri ile beli destekleyen kasları güçlendirmek ve dayanıklılıklarını artırmak ve fleksibilitelerini sağlamayı amaçlarız. Güçlendirme egzersizleri ileride oluşabilecek sorunlardan korur. Kaslarımızı güçlendirmek kan akımını hızlandırarak hasarlı dokunun tamirini hızlandırır, güç ve dayanıklılığı artırarak günlük yaşam fonksiyonlarını geliştirir. Hasarlı dokuların iyileşmesi için besin öğeleri iyi bir kan akımı ile hasarlı alana getirilmelidir. Güçlendirme çalışmaları ile kas ve yanındaki dokularda da kan akımı artar. Bu durum yüzme, yürüme, bisiklet sürme gibi aerobik egzersizler için de geçerlidir. Bel ve boyun kaslarını güçlendirmenin yanısıra kol, bacak karın ve gövde kaslarına da önem verilmelidir. Bu kaslar vücudun dengesini sağlayarak günlük hareketlerimize yardımcı olurlar. Yürüyüş, bisiklet, yüzme egzersizler arasında yer alır. Yürüyüşe günde 10 dk. İle başlanıp 45 dk. Ya çıkarılır. Bu egzersizlere haftada 3-5 gün devam edilir.
Bel fıtığı ameliyatlarından sonra ilk 6 hafta hastalara fazla eğilmemeleri gerektiğini söylüyoruz. Özellikle ameliyattan sonraki 2. haftadan sonra bel egzersizlerine başlıyoruz ve bel kaslarını güçlendirmeyi hedefliyoruz.
