Menenjiom nedir? Beyinde menenjiom belirtileri neler?

Menenjiomlar, beyni ve omuriliği kaplayan zardan (meninksler) gelişen tümörlerdir. Yetişkinlerde en sık görülen primer beyin tümörleridir. Menenjiom tümörlerinin çoğu (%85-90) iyi huylu olarak sınıflandırılırken, kalan %10-15'i atipik menenjiom veya malign menenjiom (kanserli) olarak sınıflandırılır. Hastalar, tümör çok büyüyene kadar neredeyse hiç semptom göstermeyebilir. Buna karşılık, bazı hastalar küçük bir tümörle gelip semptomlar fark etmeye başladıklarını söylerler. Menenjiom, tümörün konumuna bağlı olarak nöbetlere, baş ağrılarına veya görme, koku alma veya işitmede değişikliklere neden olabilir.

Menenjiom nedir?

Menenjiom, beyni ve omuriliği çevreleyen meninks adı verilen zarlardan büyüyen bir tümördür. Menenjiomlarla ilişkili yatkınlık yaratan faktörler arasında radyasyona maruz kalma, belirli hormonların uzun süreli kullanımı ve bazı genetik bozukluklar (örneğin nörofibromatozis) bulunur. İyi huylu (kanserli olmayan) Menenjiomlar da kadınlarda erkeklerden daha yaygındır ve gebelik sırasında büyümelerinde artış görülebilir.

Menenjiomlar ne kadar hızlı büyüme olasılıklarına göre gruplara ayrılırlar. Buna derece denir. Düşük dereceli (yavaş büyüyen) veya yüksek dereceli (hızlı büyüyen) olabilirler.

Derece, hücrelerin görünümüne bağlıdır. Genellikle, hücreler ne kadar normal görünüyorsa derece o kadar düşük olur. Hücreler ne kadar anormal görünüyorsa derece o kadar yüksek olur. Derece ayrıca tümör hücrelerindeki gen ve proteinlere de bağlıdır.

Menenjiomların 3 derecesi vardır:

1. derece veya iyi huylu menenjiom

• Tümör ile komşu doku arasında belirgin bir sınır vardır
• Yavaşça büyür
• Vücudun diğer bölgelerine yayılmaz veya yakındaki dokuları istila etmez
• Yakındaki dokuyu sıkıştırarak semptomlara neden olacak bir boyuta ulaşmadığı sürece tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir

2. derece veya atipik menenjiom

• Aktif olarak bölünen (büyüyen) anormal tümör hücreleri vardır
• Beyin dokusuna saldırabilir
• İyi huylu Menenjiomdan daha hızlı büyür

3. derece veya kötü huylu menenjiom

• Hızla bölünen anormal tümör hücreleri var
• Tümör saldırganlığıyla ilişkili yüksek riskli moleküler belirteçler (genetik mutasyonlar veya moleküler modeller) açısından pozitif test sonucu alınabilir
• Tedaviden sonra tekrar büyüme olasılığı vardır

Menenjiomların birkaç türü vardır. Tümörler, beyinde oluştukları yere göre sınıflandırılır:

• Konveksite menenjiomları beynin yüzeyinde büyür. Tümörler beyne baskı yapacak kadar büyüyene kadar semptom göstermeyebilir.
• Falsin ve parasgittal menenjiomlar beynin iki tarafı (hemisferleri) arasındaki çok ince doku tabakasında veya yakınında oluşur.
• İntraventriküler menenjiomlar,  omurilik sıvısını üreten ve dağıtan beyin bölümünde oluşur.
• Kafatası tabanı menenjiomları kafatasının alt kısmındaki kemiklerde veya gözlerin arkasındaki kemik çıkıntısında oluşur.
• Sfenoid kanat menenjiomları gözlerin arkasındaki kafa tabanında oluşur.
• Koku oluğu menenjiomları,  beyin ve burun arasında uzanan sinirler boyunca oluşur. Koku kaybına neden olabilir ve görmeyi etkileyecek kadar büyüyebilirler.
• Posterior fossa/petröz Menenjiomlar beynin alt kısmında oluşur ve trigeminal sinire baskı yaparak trigeminal nevralji adı verilen bir rahatsızlığı tetikler.
• Suprasellar menenjiomlar,  kafatasının tabanında, hipofiz bezi ve optik sinirin yakınında ortaya çıkar. Genellikle görme ve hipofiz sorunlarına neden olurlar.
• Tekrarlayan menenjiomlar,  tedaviden sonra tekrarlayan Menenjiomlardır. İlk menenjiomla aynı özellikleri paylaşabilir veya daha agresif davranabilirler.

Menenjiom neden olur?

Menenjiomun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak bazı risk faktörleri mevcuttur. Araştırmacılar, menenjiomların yaklaşık %40-80'inde tümörlerin büyümesini engelleyen 22. kromozomda bir anormallik bulmuşlardır. Özellikle çocukluk çağında radyasyona maruz kalmak, Menenjiom geliştirme riskinizi artırabilir. Genetik bir rahatsızlık olan nörofibromatozis tip 2'ye sahip kişilerde de menenjiom riski daha yüksektir. Nörofibromatozis tip 2'li kişilerde genellikle vücuttaki sinirlerde iyi huylu tümörler görülür.

Beyinde menenjiom belirtileri neler?

Tümörün yeri hem Menenjiom semptomlarını hem de potansiyel Menenjiom tedavisini belirler. Menenjiom belirtileri, nispeten hafif bir şekilde başlayarak yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Bu hafif belirtiler, menenjiom tanısı konana kadar uzun bir süre devam edebilir. Menenjiomun konumuna bağlı olarak belirtiler şunları içerebilir:

• Baş ağrıları
• Bulanık görme
• Nöbetler
• Uyuşma
• Kollarda veya bacaklarda güçsüzlük
• Konuşma güçlüğü
• Hafıza kaybı
• İşitme kaybı

Küçük bir menenjiom çoğunlukla belirti vermez ve yalnızca rutin görüntüleme muayeneleri sırasında fark edilebilir. Menenjiom büyüdükçe, menenjiom belirtileri de artar.

Menenjiom nerelerde görülür?

Menenjiomların çoğu beyinde görülür. Ancak omuriliğin bazı bölgelerinde de büyüyebilirler.

Menenjiom kaç mm olmalı?

Menenjiomun boyutu önemli ölçüde değişebilir ve onu "normal" veya "anormal" olarak tanımlayan belirli bir ölçü yoktur. Ancak, Menenjiom boyutuyla ilgili bazı genel noktalar şunlardır:

Küçük menenjiomlar

Genellikle çapı 2 cm'den (20 mm) küçüktür. Birçok küçük Menenjiom asemptomatik olabilir ve başka nedenlerle yapılan görüntüleme sırasında tesadüfen tespit edilebilir.

Orta boyutlu menenjiomlar

2 cm ile 4 cm (20 mm ile 40 mm) arasında değişmektedir. Bunlar bulundukları yere ve çevre yapılara yaptıkları baskıya bağlı olarak belirtilere yol açabilir.

Büyük menenjiomlar

4 cm'den (40 mm) büyük. Daha büyük Menenjiomların beyin veya çevre dokular üzerindeki baskının artması nedeniyle semptomlara neden olma olasılığı daha yüksektir.

Menenjiom tekrarlar mı?

Menenjiom nüksü, tedavi edilip çıkarıldıktan sonra menenjiom tümörünün yeniden büyümesi anlamına gelir. Bu durum, ilk tümörün bulunduğu yerde veya nadiren beynin veya omuriliğin farklı bir yerinde meydana gelebilir. Nüks oranları çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir, bunlar arasında şunlar yer alır:

• Menenjiomun tipi veya derecesi (saldırganlığı)
• İlk ameliyat sırasında tümörün çıkarılma derecesi
• Başlangıçta kullanılan tedavi türü

Tekrarlama olasılığı, her bir tümör ameliyatı ile artabilir ve ilk tanıdan aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir. Bir çalışma, beş yıllık tekrarlama oranının Derece I Menenjiomlar için %7-23, Derece II Menenjiomlar için %50-55 ve Derece III Menenjiomlar için %72-78 civarında olduğunu bulmuştur.

Menenjiom ameliyatı kaç saat sürer?

Beynin üst kısmındaki küçük bir tümörün çıkarılması 2-3 saat sürebilir. Kafatası tabanındaki tümörler ise hassas sinirlerin ve kan damarlarının yakınında büyür. Çıkarılmaları daha uzun sürer. Ameliyatınız kafatası tabanınıza yakınsa, ameliyat 8-12 saat sürebilir.

Menenjiom tedavisi nasıl olur?

Menenjiom tedavi planları, tümörün boyutuna, konumuna, büyüme hızına, nörolojik semptomlarla ilişkisine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Menenjiom tedavisi üç seçenek içerir:

• Semptomlara neden olmayan küçük tümörler için gözlem. Hastalar, tümör büyümesini izlemek için düzenli olarak BT veya MR taramalarına tabi tutulacaktır.
• Tümörü çıkarmak için yapılan ameliyat. Amaç, tümörün tamamını ve kaynaklandığı zarları çıkarmaktır. Ameliyatın karmaşıklığı, tümörün konumuna ve etkilenen sinir ve kan damarlarına bağlıdır.
• Agresif menenjiomlu hastaların tedavisinde radyasyon cerrahiyle birlikte kullanılabilir.