Saç mantarı nedir? Saç mantarı neden olur?

Saç derisi mantarı diğer bir ifade ile tinea capitis, saç derisi ve ciltte hasara neden olabilen bir çeşit mantar enfeksiyonudur. Saç derisi mantarı; kaşıntı, saç dökülmesi ve estetik kayıplar nedeniyle yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Saç mantarı eğer iltihaplı değilse dökülme olmayabilir.

Başta çocuklar olmak üzere her yaştan insanı etkileyen saç mantarı, kafa derisi gibi sıcak ve nemli ortamlarda hızla yayılım gösterebilir. Saç derisi mantarı antifungal şampuanlar ve oral ilaçların kullanımı ile tedavi edilebilir. İyileşme süresi ise genellikle enfeksiyonunun şiddetine bağlı değişebilir.

Saç mantarı nedir?

Saç derisi mantarı, mantar ve enfeksiyonların neden olduğu bir cilt enfeksiyonudur. Sıklıkla candida ismindeki bir mayadan kaynaklanan saç derisi mantarı, iltihaplı ve iltihapsız olarak gelişebilir. Saç derisi mantarı kuru pullu döküntüler, aşırı kaşıntı, saç dökülmesi, kırmızı lekeler ve şişmiş lenf düğümleri gibi semptomlara neden olabilir.

Saç mantarı neden olur?

Saç mantarının oluşum nedeni küf benzeri mantarlardır. Enfekte kişilerden, topraktan veya hayvanlar yolu ile kolayca bulaşabilirler. Tüm mantar enfeksiyonlarında olduğu gibi, cildin dış tabakasında mantar türünün büyümeye başlamasıyla ortaya çıkar. Saç derisinin yanı sıra boyunda, çenede erkeklerde özellikle sakal bölgesinde de oluşabilir.

Saç mantarı tipleri nedir?

Saç derisi ve sakallı bölgelerde yaygın görülen mantar tipleri; saçkıran, folikülit, piedra ve seboreik dermatittir.

Folikülit

Çoğu zaman stafilokok bakterisinden kaynaklanan bu mantar, bir tür folikül enfeksiyonudur. Tıraş esnasında yaralanmalardan sonra bu enfeksiyona daha sık rastlanılır.

Seboreik dermatit

Seboreik dermatit genellikle mantar kaynaklı gelişebilir. Saç derisi, kaşlar ve bıyık ve sakal bölgesinde gözlemlenebilir. Yağlı ciltlerde gelişme ihtimali daha fazladır. Kabuklu ve döküntülü bir görünüme sahiptir.

Saçkıran

Yayılma riski fazla olan saçkıran, saç derisinde kırmızı, pullu ve yuvarlak dökülmelere neden olabilir. Kafa derisini adeta istila ederek bazı bölgelerde aşırı dökülmelere sebep olabilir. Tedavi edilmediğinde iltihaplanma meydana gelebilir.

Piedra

Mantarların sebep olduğu bir enfeksiyon türüdür. Saçta küçük siyah ya da beyaz nodüllerin oluşumuna neden olur. Siyah peidra genellikle saç derisinde ortaya çıkar. Öte yandan yüzde, kasıklarda ve koltuk altı gibi sıcak ve nemli ortamlarda da gelişebilirler. Beyaz piedra ise saç tellerinde beyaz ve bej tonlarda kepek görünümüne benzer bir yapıya sahip olabilirler.

Saç mantarı belirtileri nelerdir?

Saç mantarının tipik belirtileri arasında saç derisinde yoğun bir kaşıntı ve döküntü oluşumu yer alır.

Saç mantarının diğer belirtileri şunlardır;

• Kuru ve pullu leke oluşumu
• Kırmızı şiş lekeler
• Aşırı kaşıntı
• Saç dökülmesi
• Kepek benzeri pullanma
• Siyah noktalar
• Hafif ateş
• Şişkin lenf düğümleri

Saçta mantar olduğu nasıl anlaşılır?

Saçta mantar olduğunu gösteren en önemli husus aşırı kaşıntıdır. Bununla birlikte saçlarda dökülme, kızarıklık, iltihaplanma ya da kafa derisinde hassasiyet saç mantarının bir semptomu olabilir. Saç mantarının aşırı olduğu bireylerde kabuklanma ve irin dolu yaralar da oluşum gösterebilir.

Saç mantarı nasıl temizlenir?

Saç mantarı ketokonazol, selenyum sülfür, çinko pirition, terbinafin içerikli ürünlerle temizlenebilir. Ayrıca antifungal şampuanlar ya da kremler saç mantarı tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Saç derisi mantarının tipine ve yoğunluğuna göre topikal ilaçlar ya da ağızdan alınan antifungal ilaçlar reçete edilebilir. Tüm bu yöntemler saç mantarı tedavisinde mantarın kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Özellikle oral yolla alınan ilaçlar enfeksiyonların içten temizlenmesine katkıda bulunur. İlaç tedavisi uzun bir süreyi kapsasa da şiddetli vakalarda tercih edilen en etkili tedavi biçimidir.

Saç mantarı tedavisi nasıl olur?

Saç mantarı tedavisinde genellikle oral antifungal ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar enfeksiyonların kökten giderilmesi için etkilidir. Aynı zamanda itrakonazol ve flukonazol gibi farklı ilaçların kullanımı da tedavide yararlı olabilir. Tedavi, enfeksiyon çeşidine ve yoğunluğuna bağlı farklı prosedürleri içerebilir. Bu süreçte saçlı deri temiz ve tamamen kuru tutulmalıdır. Bu sayede mantar oluşumu için elverişsiz bir ortam hazırlanmış olur. Tedavide antifungal şampuanlar faydalı olabilir.  Bazı durumlarda iltihabı azaltmak için kortikosteroid kullanımı da gerekebilir.

Saç mantarı bulaşıcı mıdır?

Mantarın mevcut olduğu her yerde mantar enfeksiyonlarının bulaşma riski ile karşı karşıya kalmak mümkündür. Saç mantarı, ortak kullanılan eşyalar yoluyla rahatlıkla bulaşabilir. Aşırı terleme, zayıf bağışıklık sistemine sahip olma, kafa derisi yaralanmaları saç mantarı enfeksiyonların oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Saç mantarı kimlerde görülür?

Saç mantarı özellikle çocuk ve ergenlerde daha çok görülür. Hijyen eksiliği, kişisel eşyaların sık sık paylaşımı mantar enfeksiyonu oluşumuna neden olabilir. Aşırı terleme nedeniyle saç derisinin ıslak ve nemli kalması durumunda da saç mantarı oluşabilir.

Saç mantarı saç dökülmesine neden olur mu?

Saç mantarının semptomlarından biri de ne yazık ki saç dökülmesi şikâyetleridir. Ancak saç dökülmesi, mantarın şiddetine bağlı az ya da çok olabilir. Bu nedenle kaşıntı, dökülme gibi mantar şikâyetleriniz varsa sağlık uzmanına danışmanız ve tedaviyi aksatmamanız gerekir. Saç dökülmesi gibi sorunların önüne geçmek için en kısa sürede mantarın tedavi edilmesi gerekebilir.