Alanin aminotransferaz (ALT), ağırlıklı olarak karaciğerde bulunan ancak böbrekler, kalp ve kas hücreleri gibi diğer dokularda da olan bir enzimdir. Enzim, vücutta belirli bir kimyasal değişikliğe neden olan bir proteindir.
ALT kan testi, karaciğer hasarını belirlemeye ve karaciğer hastalığının kapsamını değerlendirmeye yardımcı olur. Çünkü karaciğerde oluşan hasar, ALT'ın kana salınmasına neden olur. ALT yüksekliği sarılık veya karın ağrısı gibi karaciğer hasarı belirtileri ile kendini gösterebilir.
ALT nedir?
Alanin Aminotransferaz tahlili kandaki ALT miktarını ölçer. Bu test genellikle karaciğer hasarı veya hastalığını teşhis etmeye yardımcı olmak için kullanılır. Rutin kontrol ya da olası karaciğer sorunlarının belirtilerini yaşadığınızda tanı amaçlı bir ALT testi kullanabilir.
Karaciğer için ALT testi ile beraber kanda AST değerlerine de bakılır. AST karaciğerle beraber kalp, kaslar ve pankreas gibi vücudun diğer kısımlarında da fazlaca bulunur. ALT ise doğrudan karaciğer sağlığı ile ilişkilendirilir.
ALT değeri kaç olmalı?
Normal değer aralıkları farklı laboratuvarlar arasında biraz farklılık gösterebilir. ALT değeri için normal aralıklar, genellikle litre başına 7 ila 56 birimdir. ALT, erkeklerde kadınlara kıyasla daha yüksektir. Ayrıca obezite sorunu olan kişilerde test sonuçlarının yorumlanması değişebilir.
ALT yüksek olursa ne olur?
Kan tahlili sonucunda ALT seviyelerinin yüksek olması karaciğer hasarı ya da karaciğer hastalıklarının göstergesi olabilir. İlaçlar da ALT'de yükselmeye neden olabilir. Aşırı egzersiz ALT düzeylerinde geçici bir artışa neden olabilir.
Karaciğer, metabolizmada, sindirimde, detoksifikasyonda ve vücuttan maddelerin atılmasında merkezi ve kritik bir biyokimyasal role sahiptir. Bazı karaciğer hastalığı türleri, hastalığın belirtileri ortaya çıkmadan önce bile yüksek ALT düzeylerine neden olabilir. Bu nedenle erken teşhis için ALT ve diğer karaciğer enzimleri için testler istenebilir. Bu genellikle, ağır alkol kullanımı, diyabet, obezite veya karaciğer sorunları aile geçmişi gibi karaciğer hastalığı için risk faktörleriniz varsa önerilir. Risk faktörleriniz olmasa bile, rutin sağlık kontrolleri sırasında ALT ölçen testler istenebilir.
ALT seviyelerinin normalden yüksek olmasının sebepleri şunlar olabilir:
Hepatit (Karaciğer iltihabı).
Enfeksiyon.
Siroz.
Karaciğer kanseri.
Karaciğere kan akışının yetersizliği.
Alkol kaynaklı karaciğer hasarı.
Hemokromatozis (Vücutta çok fazla demir olması).
Kolesterol veya ağrı kesiciler gibi bazı ilaçlar.
Diğer karaciğer hastalıkları.
Anormal ALT sonucu alınması durumunda şu testler yapılabilir;
ALT kan testlerini tekrarlayın.
Diğer kan testleri.
Görüntüleme testleri.
Biyopsi.
ALT testi beraberinde istenen kan testleri şu şekilde sıralanabilir;
Albümin.
Bilirubin.
Alkalen fosfataz (ALP).
Aspartat aminotransferaz (AST).
Protrombin zamanı (PT).
ALT kaça çıkarsa tehlikeli?
Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğerinizin ne kadar iyi çalıştığını gösteren birkaç farklı proteini, maddeyi ve enzimi ölçer. Kan testi sonucunda 100 IU/l'lik bir ALT sonucu, ciddi karaciğer hastalığının açık bir göstergesidir.
ALT yüksekliği belirtileri neler?
ALT yüksekliği karaciğer hastalığı göstergesidir.
Karaciğer hasarı belirtileri şöyle sıralanabilir;
Mide bulantısı ve kusma.
İştahsızlık.
Tükenmişlik.
Zayıflık.
Ciltte ve gözlerde sarılık.
Karın ağrısı.
Ayak bileklerinde ya da bacaklarda şişlik.
Koyu renkli idrar.
Sık sık kaşıntı.
ALT yüksekliği tedavisi
Tedavi, karaciğer enzimlerinin yükselmesine neyin sebep olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak ALT yüksekliği tedavisinin temelini yaşam tarzı oluşturur. Egzersiz, sağlıklı beslenme ve alkol alımının azaltılması (bırakılması) gibi yaşam tarzı değişiklikleri tedavi sürecinde etkilidir.
Alanin Aminotransferaz (ALT düşüklüğü) ne anlama gelir?
ALT düşüklüğü yüksekliğine göre daha nadir görülür. ALT düşüklüğü, B6 vitamini eksikliği veya kronik böbrek hastalığına işaret ediyor olabilir.
