Camellia sinensis (veya çay) bitkisinden elde edilen beyaz çay, en az işlenmiş çay türüdür. Beyaz çay, adını tomurcukların toplandığı sırada üzerinde minik beyaz tüyler olmasından alır. Diğer çay türlerinde olduğu gibi, beyaz çayın tarihi de binlerce yıl öncesine dayanır. Çin'de insanlar yüzyıllardır tıbbi amaçlar için beyaz çay kullanmaktadır.
Beyaz çay, birçok potansiyel sağlık faydası sağlayabilecek antioksidanlarla doludur. Beyaz çay içmek kalp hastalığı, diş çürükleri ve insülin direnci riskinizi azaltabilir.
Beyaz çay nedir, ne işe yarar?
Beyaz çay, Camellia sinensis bitkisinden elde edilir. Yaprakları ve tomurcukları, ince beyaz tüylerle kaplı olduklarında, tam olarak açılmadan hemen önce toplanır. Beyaz çay adını buradan alır. Beyaz çay, siyah ve yeşil çay arasında en az işlem görendir ve bu nedenle, yüksek miktarda antioksidan içerir. Bu özelliğinin; beyaz çayın birçok sağlık faydalarıyla ilişkilendirmesinin nedenlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Beyaz çay, kalp hastalığı riskini azaltmaya, cildin yaşlanmasını önlemeye ve hatta kilo vermeye yardımcı olabilir.
Beyaz çayın faydaları nelerdir?
Beyaz çay herhangi bir makro besin (vücudumuzun büyük miktarlarda ihtiyaç duyduğu yağ veya protein gibi besinler) içermese de polifenoller, flavonoidler ve tanenler gibi birçok antioksidan içerir. Beyaz çay minimum düzeyde işlendiğinden diğer birçok çay türünden daha fazla antioksidan içerir. Beyaz çay içmenin bilimsel olarak da desteklenen faydalarından bazıları şunlardır:
Antioksidan kaynağı
Polifenoller, vücudun içinde antioksidan görevi gören bitki bazlı moleküllerdir. Beyaz çay, antioksidan faydaları olan polifenollerle doludur. Antioksidanlar, hücreleri serbest radikaller adı verilen bileşiklerin verdiği hasardan korur. Serbest radikalllerin aşırı hasarı vücutta zararlı etkilere yol açabilir. Bu, yaşlanma, kronik iltihaplanma, zayıflamış bağışıklık sistemi ve çeşitli zararlı hastalıklarla bağlantılıdır. Beyaz çay serbest radikallere karşı en iyi çay türlerin biridir.
Bağışıklık sistemini iyileştirebilir
Antioksidan özelliklerinin yanı sıra, beyaz çay aynı zamanda doğal antibakteriyel, antiviral ve antifungal etkileriyle etkili bir bağışıklık güçlendiricidir. Araştırmalar ayrıca beyaz çayın, kanserli yan ürünleri tespit etmek için gerekli olan bağışıklık sisteminin temel bir bileşeni olan Langerhans hücrelerinin bağışıklık fonksiyonunu geri kazandırabildiğini göstermiştir.
Kalp hastalığı riskini düşürür
Beyaz çayda bulunan polifenoller kan damarlarını gevşetmeye, bağışıklığı artırmaya ve LDL (kötü) kolesterolün serbest radikallerle okside olmasından dolayı; damar duvarlarında daha kolay birikmesi ve iltihaplanmaya neden olarak ateroskleroz (damar sertliği) sürecini hızlandırmasını önlemeye yardımcı olabilir. Bu faktörler kalp hastalığı riskini düşürür.
Kilo vermeye yardımcı olabilir
Yeşil çay, kilo vermek isteyenlerin öncelikli tercihlerindendir. Ancak, yağ yakma konusunda beyaz çay da yeşil çay gibi aynı derecede etkili olabilir. Her iki çay da eşit seviyelerde kafein ve yeşil çayda yağ yakma ile ilişkilendirilen bir bileşik olan epigallocatechin gallate (EGCG) gibi kateşinler bulunur. Bu iki bileşik ayrıca metabolizma hızını artırmaya yardımcı olur.
İnsülin direncinin azaltılması
İnsülin, vücudun doğal olarak ürettiği ve kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olan bir hormondur. Vücudun insüline iyi yanıt vermediği durumlarda insülin direnci, diyabet ve metabolik sendrom gibi kronik sağlık sorunlarına yol açabilir. Beyaz çay insülin direncinizi düşürmeye yardımcı olabilir.
Dişlerdeki bakterilerle savaşır
Beyaz çay, florür, kateşin ve tanenlerin önemli bir kaynağıdır. Bu bileşiklerin dişlerde plak oluşturan bakterilerle savaşmaya yardımcı olabileceği bazı çalışmalarda gösterilmiştir.
Kanserle savaşabilecek bileşiklere sahiptir
Beyaz çayın kanser karşıtı etkileri olduğu gösterilmiştir. Yapılan bir çalışma, beyaz çayın kolon kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını durdurabileceğini bulmuştur. Beyaz çay içeriğindeki antioksidanlar ayrıca normal hücreleri zararlı moleküllerin verdiği hasardan koruyabilir.
Osteoporoz riskini düşürür
Serbest radikaller ve bunların neden olduğu iltihap kemiklerin incelmesine neden olan bir hastalık olan osteoporozu hızlandırabilir. Beyaz çay da dahil olmak üzere çaylardaki kateşinler, kemikleri parçalayan hücrelere müdahale ederek osteoporoz riskini azaltabilir.
Cildin yaşlanma sürecini yavaşlatabilir
Cildin yaşlanması hayatın doğal bir parçası olsa da, bazı faktörler bunu hızlandırabilir. Cilt yaşlanması iki ana şekilde gerçekleşir: iç yaşlanma ve dış yaşlanma. Dış yaşlanma, çevresel faktörlerin ciltte oluşturduğu zararlar ve yaşlanma sürecini tetiklemesiyle oluşur. Örneğin, güneşin UV ışınları zamanla iltihaplanma yoluyla cilde zarar verebilir. İç yaşlanma ise vücudun içindeki serbest radikaller ve belirli enzimler gibi çeşitli faktörlerin verdiği hasardan kaynaklanır. Elastaz ve kolajenaz enzimleri, normalde cildin sıkı ve güçlü kalmasına yardımcı olan cildin lif ağına zarar verebilir. Beyaz çaydaki bileşikler, cildi iç ve dış yaşlanmanın etkilerinden korumaya yardımcı olabilir.
Parkinson ve Alzheimer hastalıklarına karşı korunma sağlayabilir
Bazı çalışmalar beyaz çaydaki polifenol EGCG gibi bileşiklerin proteinlerin bir araya toplanmasını önleyerek Alzheimer ve Parkinson hastalıkları geliştirme riskinizi düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Beyaz çay zayıflatır mı?
Yeşil çay gibi beyaz çay da kilo kaybını destekleme potansiyeli olan bir çay türüdür. Ancak beyaz çayın kilo verme hedeflerine katkıda bulunabilecek önemli özellikleri vardır. Beyaz çay, vücutta yağ depolama süreci olan lipogenezi engelleyebilen bileşikler içerir. İnsülin direnci kilo alımına ve obeziteye katkıda bulunabilir. Araştırmalar, beyaz çayın insülin duyarlılığını artırabileceğini, bunun da kan şekeri seviyelerini düzenlemeye ve aşırı yağ depolanmasını önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Termogenez, vücudun ısı üretmek için kalori yakma sürecidir. Beyaz çay termojenezi artırabilir ve bu da daha fazla kalori yakılmasına yol açabilir. Ayrıca beyaz çay, yağın depolanmasını engellemenin yanı sıra yağ dokusu oluşumunu da azaltabilir. Ancak, kilo vermek için sadece beyaz çay tüketmek yeterli değildir. Dengeli beslenme ve düzenli egzersizle daha etkili olabilir.
Beyaz çay nasıl demlenir?
Daha hafif bir tada sahip çaylardan biri olarak, beyaz çayı nispeten düşük bir sıcaklıkta demlemek ve ayrıca temiz, taze ve mümkünse arıtılmış su kullanmak önemlidir. Mümkünse suyunuzu 80 veya 90 derece arasında ısıtın. Demliğinize (Cam veya porselen demlik kullanmak, çayın tadını daha iyi koruması açısından önemlidir) her bir fincan için yaklaşık 1-2 çay kaşığı beyaz çay koyun. Suyu demliğe dökün ve demlenmeye bırakın. 3-5 dakika arasında demlendikten sonra süzerek içebilirsiniz. Eğer yaprak kullanıyorsanız, suyu süzgece dökün ve ne kadar güçlü sevdiğinize bağlı olarak 5 dakika demlenmeye bırakın. 5 dakikadan fazla demlenirse çay acılaşabilir.
Beyaz çay her gün içilir mi?
Beyaz çayı günün her saati içebilirsiniz. Beyaz çay demlemek tanenlerini serbest bırakır ve aromatik hafif tadını ortaya çıkarır, bu da onu gün boyunca içilebilecek en iyi çay yapar. Ancak, aşırıya kaçılmamalıdır. Günde üç ila dört fincan çay, içeceğin tüm faydalarından yararlanmak için fazlasıyla yeterlidir. Ancak içeriğinde kafein bulunduğu için kafeine karşı hassasiyetiniz varsa yatmadan önce bu çayı içmemeniz tavsiye edilir.
Beyaz çayı kimler içmemeli?
Beyaz çayın içilmesi genellikle güvenlidir. Ancak bazı akılda tutulması gereken riskler de mevcuttur. Beyaz çay kafein içerir ve kafein miktarı çay türü, demleme süresi ve su sıcaklığı gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Kafein, özellikle büyük miktarlarda, uykuyu etkileyebilir veya kaygı ve huzursuzluğa, baş dönmesine ve ayrıca gastrointestinal rahatsızlığa neden olabilir. Özellikle poşetli olarak satılan beyaz çay kurşun içerebilir. Bu tür çayların hamilelik ve emzirme döneminde içilmesinin güvenli olmayan seviyelerde olduğu bilinmelidir.
