Buerger hastalığı (tromboanjiitis obliterans), vücuttaki kan damarlarını, özellikle de kol ve bacakları etkiler. Kol ve bacaklardaki küçük ve orta boy kan damarlarında iltihaplanma ve tıkanıklıklara neden olur. Bu değişiklikler, dokuyu ihtiyaç duyduğu oksijen ve besinlerden mahrum bırakır. Tedavi edilmediği takdirde, ileri Buerger hastalığı parmaklarınızda veya ayak parmaklarınızda kangrene, yani doku ölümüne yol açabilir. Hastalığın tipik görülme yaşı 20 ila 50 arasındadır ve hastalık sigara içen erkeklerde daha sık görülür.
Buerger hastalığı nedir?
Tromboanjiitis obliterans olarak da adlandırılan Buerger hastalığı, çoğunlukla sigara içenlerde görülen, nadir görülen, tekrarlayan ilerleyici bir iltihap ve trombozdur (pıhtılaşma). Buerger hastalığı, ellerde, ayaklarda ve bacaklarda ağrı ve renk değişikliğine neden olabilir ve tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Tütün kullanımı Buerger hastalığı riskini büyük ölçüde artırır. Tütünde bulunan kimyasalların kan damarlarının iç yüzeyini tahriş ederek şişmesine neden olduğuna inanılmaktadır. Buerger hastalığı genellikle bir ila dört hafta süren kısa (akut) ataklar halinde kendini gösterir.
Buerger hastalığı neden olur?
Buerger hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, tütün kullanımının hastalığın gelişimiyle güçlü bir bağlantısı olduğu düşünülmektedir. Araştırmacılar, tütündeki kimyasalların kan damarlarının iç yüzeyini tahriş ederek şişmesine neden olabileceğine inanmaktadır.
Buerger hastalığının belirtileri nelerdir?
Buerger hastalığının ilk belirtileri arasında ayaklarda ve/veya ellerde ağrı bulunur ve bu ağrı genellikle ekstremitelerde başlar, ancak vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir. Buerger hastalığının belirtileri zamanla yavaş yavaş gelişir.
Buerger hastalığının belirtileri şunları içerir:
- El veya ayak ağrısı (yanma veya karıncalanma hissi).
- Ayak parmaklarında veya el parmaklarında yaralar.
- Yürürken ayak bileğinde, ayakta veya bacakta ağrı.
- Raynaud fenomeni.
- Cilt renginde veya dokusunda değişiklik.
- Egzersiz sırasında baldırda oluşan kramplar.
- Damarlarda kan pıhtıları.
- Kırmızı, mavi veya soluk renkli parmaklar veya ayak parmakları.
- Soğuk veya uyuşmuş eller veya ayaklar.
- Kangren.
- Cilt ülserleri.
Buerger hastalığı kimlerde görülür?
Buerger hastalığı neredeyse yalnızca sigara içenlerde, özellikle 20-40 yaş arası genç erkeklerde görülmektedir. Ancak son zamanlarda, daha yüksek oranda kadın ve 50 yaş üstü kişilerde bu hastalığın görüldüğü tespit edilmiştir. Aşırı sigara kullanımı (günde bir buçuk paketten fazla sigara içenler), Buerger hastalığı açısından en büyük risk altındadır. Ayrıca, tütün kullanımının yoğun olduğu Doğu, Güneydoğu Asya, Hindistan ve Orta Doğu'da Buerger hastalığının görülme sıklığı daha yüksektir.
Buerger hastalığının teşhisi nasıl yapılır?
Buerger hastalığını teşhis edebilen özel bir tanı testi bulunmamaktadır. Hastalığının belirtileri diğer rahatsızlıkların belirtileriyle benzerlik gösterebilir. Örneğin, periferik arter hastalığı da bacaklarda ağrıya neden olur, ancak bu, arterlerde iltihaptan deği, plak birikmesinden kaynaklanır.
Özellikle tıbbi geçmiş ve sigara geçmişi değerlendirmesi önemlidir. Buerger hastalığını teşhis etmek için doktorunuz diğer sağlık sorunlarını elemek amacıyla bazı testler yapabilir.
Buerger hastalığının tanı testleri şunları içerebilir:
Ultrason
Kanın ellerde ve ayaklarda hareketinin izlenmesi amacıyla kullanılır.
Anjiyogram
Kan damarlarını tıkanıklık, daralma veya yapısal anormallikler açısından incelemek için kullanılır.
Bilgisayarlı tomografi anjiyogramı (BTA)
Kesitsel X ışınları ve bir bilgisayar kullanarak ayrıntılı 3 boyutlu görüntüler oluşturur.
Buerger hastalığı nasıl tedavi edilir?
Buerger hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Buerger hastalığının kötüleşmesini önlemenin tek yolu, tüm tütün ürünlerini kullanmayı bırakmaktır. Ayrıca soğuk hava koşullarına maruz kalmaktan kaçınmalı ve el ve ayak bakımı doğru şekilde yapılmalıdır. İlaçlar genellikle hastalığı tedavi etmede etkili olmasa da semptomları kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Ameliyat bazı bölgelere kan akışının yeniden sağlanmasına yardımcı olabilir. Enfeksiyon veya yaygın doku ölümü meydana gelirse elin veya ayağın ampute (kesilmesi) edilmesi gerekebilir.
Buerger hastalığı tehlikeli midir?
Buerger hastalığı, erken teşhisi çok önemlidir. Ayrıca hastalık tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açar.
Buerger hastalığının olası komplikasyonları şunlardır:
- Ağrı nedeniyle yürüme veya hareket etme şeklinizde değişiklikler
- Ülserler (yaralar)
- Doku hasarı veya doku ölümü (kangren)
- Amputasyon
Buerger hastalığı genetik midir?
Buerger hastalığının gelişiminde veya şiddetinde genetik faktörler rol oynayabilir, çünkü hastalığın yaygınlığı etnik gruplar arasında önemli ölçüde farklılık gösterir. Eğer varsa! Genetiğin hastalığın gelişiminde oynadığı kesin rolün belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
