Diş sıkma (bruksizm) nedir? İstemsiz diş sıkma nasıl geçer?

Diş sıkma, diğer adıyla bruksizm, kişinin genellikle farkında olmadan dişlerini sıkması veya gıcırdatması durumudur. Çoğunlukla uyku sırasında ortaya çıkan bu durum, gün içinde istemsiz olarak da ortaya çıkabilir. Çok yaygın bir sorun olan bruksizm, çoğu kişi tarafından hafife alınmasına rağmen, uzun vadede dişlere, çene eklemlerine ve yüz kaslarına zarar verebilen ciddi bir rahatsızlıktır. Uyanıkken diş sıkma, gün içinde çenenizi sıkmanız ve dişlerinizi gıcırdatmanızdır. Bu tür bruksizm genellikle duygusal sorunlarla bağlantılıdır. Örneğin, endişeli, stresli veya öfkeli hissetmek diş gıcırdatmanıza neden olabilir. Uyku bruksizmi, uyanık bruksizmden daha zararlı olabilir çünkü bunun olduğunun farkında olmayabilir.

Diş sıkma (bruksizm) nedir?

Bruksizm olarak da bilinen diş sıkma veya gıcırdatma, hem gündüz hem de gece meydana gelebilen yaygın bir sorundur. Uyanıkken diş sıkma veya gıcırdatma, özellikle konsantrasyon, öfke veya stres dönemlerinde yaygındır ve genellikle kişi farkında olmadan gerçekleşir. Kişi bu alışkanlığın farkına vardığında, davranış değişikliği ile durdurulabilir veya azaltılabilir. Uyku sırasındaki bruksizm, uyanıkken görülen bruksizmden çok farklıdır. Uyku bruksizmi, kişinin bilinçli kontrolü altında değildir ve genellikle kişi daha derin bir uyku evresinden daha hafif bir uyku evresine geçerken, gece boyunca uyanıklık dönemlerinde ortaya çıkar. Bu durum gece boyunca birçok kez tekrarlanabilir. Uyku sırasında diş sıkma veya gıcırdatma sırasında çeneler aşırı kuvvetler üretebilir ve bu da çene kaslarının aşırı kullanılmasına neden olabilir; bu da sabahları çene ağrısına veya yorgunluğuna ve çene disfonksiyonuna yol açabilir.

Diş gıcırdatmanın en büyük nedenleri; stres ve anksiyete, uyku bozuklukları, maloklüzyon (çene yapısındaki bozukluklar nedeniyle dişlerin düzgün sıralanmaması veya uyumsuz kapanması durumu) , genetik faktörler, ilaç yan etkileri ve yaşam tarzı alışkanlıklarıdır. Bruksizm, günlük yaşamın getirdiği yoğun stres ve anksiyete, bireylerin farkında olmadan dişlerini sıkmasına neden olabilirken, uyku apnesi gibi uyku bozuklukları çene kaslarının istemsiz çalışmasını tetikleyebilir. Dişler düzgün bir şekilde birbirine oturmazsa, çene eklemlerinde doğal olmayan bir baskıya neden olarak sıkma eğilimini artırabilir.

Ayrıca, ailesinde bruksizm öyküsü olan kişilerde genetik yatkınlık bu rahatsızlığın riskini artırabilir. Bazı antidepresanlar ve uyku düzenleyiciler gibi sinir sistemini etkileyen ilaçlar da yan etki olarak bruksizmi tetikleyebilir. Ayrıca, aşırı kafein, alkol tüketimi veya sigara gibi alışkanlıklar, hem uyku kalitesini düşürerek hem de çene kaslarını olumsuz etkileyerek bruksizmin şiddetlenmesine katkıda bulunabilir.

Diş sıkma neyin belirtisidir?

Diş sıkma, parkinson hastalığı, demans (bunama), gastroözofageal reflü bozukluğu (GERD), epilepsi, gece terörü, uyku apnesi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi bazı fiziksel ve ruhsal sağlık bozuklukları ve hastalıklarıyla ilişkili olabilir.

İstemsiz diş sıkma nasıl geçer?

Diş sıkma tedavisi genellikle altta yatan nedenlere ve kişinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Dişleri korumak için kullanılan gece plakları, dişlerin sürtünmeden zarar görmesini önlerken, stresin bruksizmi tetiklediği durumlarda yoga, meditasyon veya terapi gibi stres yönetimi teknikleri büyük fayda sağlar. Dişlerin düzgün kapanmaması gibi bir sorun varsa, bu durum diş hekiminin önerdiği ortodontik tedavilerle düzeltilebilir.

Çene kaslarını gevşetmek için doktor gözetiminde kas gevşeticiler kullanılabilir ve diş sıkma alışkanlığının farkına varılmasını amaçlayan davranışsal terapiler bu alışkanlığı değiştirmede etkili olabilir. Ayrıca, çene kaslarının aşırı çalışmasını sınırlamak için uygulanan botoks uygulamaları, son yıllarda bruksizm tedavisinde sıklıkla tercih edilen yöntemlerden biri haline gelmiştir.

Diş sıkma hangi vitamin eksikliğinden olur?

Tek bir vitamin eksikliğinin diş sıkma ve bruksizmle kesin bir bağlantısı bulunamamıştır. Ancak araştırmalar, B5 vitamini (pantotenik asit) eksikliğinin bazı durumlarda bruksizme katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Rol oynadığı düşünülen diğer vitamin, mineral ve besinler arasında B12 vitamini, magnezyum, demir, kalsiyum ve omega-3 yağ asitleri sayılabilir.

Diş sıkmak psikolojik mi?

Diş sıkma, kaygı, stres, öfke, hayal kırıklığı veya gerginlik gibi psikolojik nedenlerden kaynaklanabilir.

Diş sıkma tedavisinde botoks ne zaman etki eder?

Diş sıkma tedavisinde botoks, sıkma hareketini azaltarak, başınızdaki gerginlik ve ağrılara yardımcı olur. Botox genellikle enjeksiyondan yaklaşık 1 ila 3 gün sonra etkisini gösterir, maksimum etkiyi görmek 4-6 hafta sürebilir. Ancak bu etki genellikle 3 ila 6 ay arasında sürebilir.

Diş sıkma tedavisinde botoks yöntemi kalıcı tedavi midir?

Botoks diş sıkma tedavisinde geçici rahatlama sağlar, bu da sonuçların korunması için düzenli enjeksiyonların gerekli olduğu anlamına gelir.

Diş sıkmanın uzun vadede etkileri nelerdir?

Bruksizm ağız sağlığını önemli ölçüde etkiler. Sürekli gıcırdatma ve sıkma diş minesini, dişleri çürümeye ve hassasiyete karşı koruyan koruyucu dış tabakayı aşındırır. Zamanla bu aşınma çatlaklara, kırıklara ve hatta diş kaybına yol açabilir. Çene kaslarına ve temporomandibular eklemine (TMJ) binen stres aynı zamanda ağrıya, işlev bozukluğuna ve ilgili sorunlara da yol açabilir.

Bruksizm tedavi edilmediğinde, hasar önemli ve genellikle kalıcı olabilir. Örneğin, mine kaybı geri döndürülemezdir. Mine aşındıkça, dişler çürümeye, hassasiyete ve yapısal hasara karşı daha hassas hale gelir. Şiddetli sıkma veya gıcırdatma, dişleri köklere kadar aşındırabilir ve kronlar, köprüler veya implantlar gibi kapsamlı diş tedavisini gerektirebilir.

Ayrıca, diş sıkmada uygulanan aşırı kuvvet diş etlerinin çekilmesine, diş köklerinin açığa çıkmasına ve çürümeye ve hassasiyete daha yatkın hale gelmesine neden olabilir.

Diş sıkmayı önlemek için neler yapılır?

Diş sıkma, tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır ve önlemenin bazı yolları vardır, bunlar:

• Stresi azaltmak
• Gece plağı (ağız koruyucu) takmak
• Yanlış hizalanmış dişleri düzeltmek
• Alkol ve kafeinden uzak durmak
• Düzenli diş kontrolleri
• Botox enjeksiyonu