Divertiküller, kolonunuzdaki zayıf noktalardan dışarı doğru çıkıntı yapan küçük keseler veya çıkıntılardır. Çoğunlukla kolonun (bağırsak) alt kısmında oluşurlar. Divertikülit, keselerden bir veya daha fazlasının iltihaplanması durumunda oluşan duruma verilen addır. Divertikülit aniden ortaya çıkabilir. Bazen ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Divertikül nedir?
Divertikülit, kolonun iç kısmında gelişebilen küçük cepler olan divertiküllerdeki iltihaplanmadır. Divertiküllere divertiküloz denir. İnsanlar yaşlandıkça yaygınlaşır ve çoğu insanda bu durum hiçbir sorun yaratmaz. Ancak divertiküllerden biri iltihaplanırsa, akut ağrıya ve diğer semptomlara neden olabilir. Bu da, tıbbi müdahale gerektiren bir enfeksiyon olduğu anlamına gelebilir. Divertikülit akut bir sorun olarak başlar, yani aniden ortaya çıkar ve tedaviyle kısa sürede geçer. Ancak bazı kişilerde tekrarlayan (tekrarlayan) divertikülit atakları görülür ve bazı kişilerde kronik iltihap gelişir.
Genellikle, divertikülit komplikasyonlara neden olmaz, yani sorunun kapsamı iltihaplanma ve olası enfeksiyondur. Doğru tedaviyle kolaylıkla iyileşir. İltihaplanma ikincil sorunlara yol açmaya başladığında divertikül karmaşık hale gelir. Örneğin, şiddetli akut iltihaplanma bir divertikülün yırtılmasına ve kronik iltihaplanma yara izine neden olabilir.
Divertikülit neden oluşur?
Divertiküllerin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, yeterli lif tüketilmemesiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Lif, dışkınızı daha yumuşak ve büyük yapar, bu nedenle büyük bağırsağınızın dışkıyı vücudunuzdan dışarı itmek için daha az basınca ihtiyacı olur. Sert, küçük dışkı parçalarını kalın bağırsağınızdan geçirmenin basıncı, kasın dış tabakasında zayıf noktalar yaratır. Bu, iç tabakanın (mukoza) bu zayıf noktalardan sıyrılıp divertikül oluşturmasına neden olur. Sert bir dışkı parçası veya sindirilmemiş yiyecek keselerden birinde sıkıştığında bir enfeksiyonun geliştiği düşünülmektedir. Bu, dışkıdaki bakterilere çoğalma ve yayılma şansı vererek bir enfeksiyonu tetikler.
Ayrıca araştırmalar bazı olası nedenlerin genetik faktörler, kırmızı et açısından zengin beslenme, fiziksel aktivite eksikliği, obezite, sigara kullanımı, bazı ilaçlar, bağışıklık sorunları veya kolondaki bağ dokusu sorunları ile ilişkili olabileceğini öne sürüyor.
Divertikül belirtileri nelerdir?
Her kişinin semptomları farklı olabilir. Divertikülitin en yaygın belirtisi karın ağrısıdır. Divertikülitiniz olduğunun en yaygın belirtisi alt karnınızın sol tarafında ağrı veya hassasiyet hissetmenizdir. Divertikülitin neden olduğu ağrı genellikle şiddetlidir ve aniden ortaya çıkar. Daha az sıklıkla, ağrı hafif olabilir ve birkaç gün içinde kötüleşebilir. Diverkülitin nedeni enfeksiyonsa, ateş, mide bulantısı, kusma, titreme, kramp ve kabızlık yaşayabilirsiniz.
Divertikülitli bazı kişilerde ciddi sağlık sorunları (komplikasyonlar) gelişebilir. Divertiküler kanama, bir kesenin duvarındaki küçük bir kan damarı patladığında meydana gelir. Kanama şiddetli ve hatta bazen yaşamı tehdit edici olabilir.
Divertiküliti olan kişilerde ayrıca şu gibi ciddi sorunlar da ortaya çıkabilir:
Apse, enfeksiyondan kaynaklanan ağrılı, şişmiş, irin dolu bir bölgedir
Fistül, kolon ile mesane veya vajina gibi vücudun başka bir kısmı arasında anormal bir açıklık veya geçit
Bağırsak tıkanıklığı, yiyecek, sıvı, hava veya dışkının bağırsaklarınızdan geçmesini engelleyen kısmi veya tam tıkanıklıktır.
Kolonunuzda perforasyon veya delik
Peritonit, karın boşluğunun iç yüzeyinin enfeksiyonu
Divertikül tedavisi
Divertiküler hastalıkların çoğu evde tedavi edilebilir. Divertikül tedavisi şunları içerebilir:
Çok hafif vakalar dışında antibiyotikler.
Kolonu dinlendirmek için kısa bir süre berrak sıvı diyeti. Semptomlarınız iyileştikçe doktorunuz diyetinize yavaş yavaş katı yiyecekler eklemenizi önerebilir.
Ağrı için ilaçlar. Bu genellikle nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) yerine asetaminofendir. NSAID'ler divertikülit komplikasyonları olasılığını artırabilir.
Spazmları hafifletmek için antispazmodik ilaçlar.
Divertikülitiniz tedaviyle düzelmezse veya komplikasyonlara neden olursa, kolonunuzun bir kısmını çıkarmak için ameliyat olmanız gerekebilir.
Bağırsakta divertikül nasıl geçer?
Bağırsakların hızlıca toparlanabilmesi ve dinlendirilmesi için sıvı ağırlıklı bir diyet uygulamak faydalıdır. Yüksek lifli bir diyet çok önemlidir ve uzun vadeli olarak uygulanması doktorlar tarafından tavsiye edilir. Ayrıca, egzersiz ve bol su tüketmek divertikül gelişimini önlemeye yardımcı olabilir. Hafif divertikülit antibiyotiklerle tedavi edilir. Aşağıdaki durumlarda kolon ameliyatı gerekebilir:
Komplike divertikülit varlığı.
Komplikasyonlar arasında kolon duvarında yırtıklar, fistüller veya diğer ciddi doku hasarlarının yer alması.
Birden fazla divertikülit atağı geçirmiş olmak.
Bağışıklık sisteminin zayıflamış olması.
Divertikül tehlikeli midir?
Genellikle diyet değişiklikleri ve bazen antibiyotik tedavisiyle divertikülitli çoğu insan tamamen iyileşir. Ancak, şiddetli durumda, bir kese patlayabilir ve dışkı doğrudan kişinin kan dolaşımına karışabilir. Bu, sepsis adı verilen ve yaşamı tehdit edebilen bir kan enfeksiyonu geliştirme riskini anında artırır.
