Alerjik bünyeye sahip birçok kişi polen ve küfün havaya salındığı dönemlerde sıklıkla kapalı alanlarda vakit geçirmek durumunda kalabiliyor. Ancak, toz akarları ve evcil hayvan tüyleri gibi bazı faktörler kapalı alanlarda bile ne yazık ki hastaların peşini bırakmıyor. Gözle görülmesi mümkün olmayan eklembacaklılar ailesinin bir parçası olan mikroskobik araknidler (toz akarları), ev ya da ofis gibi kapalı alanlarda solunum yolu ile bazı hastalıkları tetikleyebiliyor ve alerjik rinit, astım bazen de egzama gibi yaygın görülen hastalıklara yol açabiliyor. Kesin çözüm olmamakla birlikte alınabilecek bazı tedbirler toz akarları alerjenlerine maruz kalmayı en aza indiriyor ve hastalarda rahatlama sağlayabiliyor.
Evdeki alerjenler nasıl temizlenir?
Adını yaşam alanından alan ev tozu akarları, örümcekler ve kenelerle ilişkili bir çeşit böcek ailesindendir. Bu mikroorganizmalar, ortaya saçılan ölü deri hücreleri ile beslenirler. Havada uzun süre kalmayan akarlar, çok hızlı bir şekilde yerleşir. Özellikle yatak takımlarına, halılara, şiltelere ve perdelere yapışır. Evdeki bu zararlı mikroorganizmaları azaltmanın ve toz akarlarını en aza indirmenin bazı yöntemleri bulunur.
Evdeki alerjenleri temizlemek için bazı ipuçları şunlardır;
Toz akarlarını kontrol altına alın
Evinizdeki yüzeyleri düzenli olarak temizleyin ve düzenli tutmaya özen gösterin. Özellikle yatak odanızda çarşafları, yastık kılıflarını düzenli olarak yıkayın. Toza neden olabilecek gereksiz eşyaları ortadan kaldırın. Aynı zamanda pelüş halı kullanımından kaçının, daha çok killim ve az tüylü küçük halılar kullanın. Boyut olarak küçük halılar kolay yıkandığından daha iyi bir seçimdir.
Evcil hayvan tüylerinden arındırın
Evcil hayvan tüylerine alerjisi olan kişiler, bu hayvanların dökülen deri hücreleri olan hayvan tüylerine karşı sık sık alerjik reaksiyon gösterebilirler. Ancak, bazı hayvanların tüylerinde alerjenik protein oranı daha azdır. Bu durum semptomların azalmasına veya hiç bir tetikleyicinin yaşanmamasına neden olur. Bununla birlikte özellikle astım, alerjik rinit, saman nezlesi gibi rahatsızlıklarınız varsa yatak odasına evcil hayvan sokulmamalıdır. Evcil hayvanların oyuncaklarını düzenli olarak yıkamaya dikkat etmek de oldukça önemlidir.
Polen girmesini önleyin
Evdeki nem ve tozu önlemek için mümkünse pencereleri çok açık bırakmayın. Yaz aylarında evinizi havalandırdıktan sonra klima kullanılabilir. Klimanın filtresini sıklıkla temizlemeye özen gösterin.
Nemi azaltın
Mutfak, banyo gibi nemli ortamlardaki nemin azalmasını sağlayın. Küflü alanları temizleyin. Toz akarları ve küfü ortadan kaldırmak için nem engelleyiciler kullanın. Sızıntı ve nemin gelişimine neden olan etkenleri yok etmeye çalışın.
Ortamdaki böcekleri kontrol edin
Mutfağınızdaki çöpleri her gün atın ve çöplerin kapağı kapalı olacak şekilde tutun. Aynı şekilde yiyecek ve içeceklerin ağzının kapalı olmasına özen gösterin. İstenmeyen böcekler için kimyasallar yerine borik asit, tuz ve zehirli yemler kullanmak daha faydalı olur. Kimyasallara maruz kalmak astım ataklarını ve sinüslerin tahrişlerine neden olabilir.
Evde akar olduğu nasıl anlaşılır?
Uzun vadede toz akarlarına maruz kalmak astım hastalarının ve aşırı duyarlı kişilerin sağlığını olumsuz etkiler. Hassas bünyeye sahip kişilerde reaksiyonları tetikleyen toz, ölü deri hücreleri ve atık ürünler havaya karışarak solunabilirler. Dolayısıyla burun akıntısı, hapşırma, tıkanıklık, gözlerde sulanma ve kaşınma kaçınılmaz olabilir. Evinizdeki toz akarlarına maruz kalmanın göstergelerinden bazıları saman nezlesi, alerjik rinit, astım krizleri ve egzama gibi durumlardır. Evde toz akarlarına maruz kaldığınızı anlamanın diğer bir yolu ise uyku kalitenizle yakından ilişkilidir. Eğer uyku esnasında tıkanıklık, nefes almada zorlanma ve öksürükle uyanıyorsanız sebebi yatak odanızdaki toz akarları olabilir.
Alerji için evde ne yapmak lazım?
Alerjiler günlük yaşamınızı mahvedebilir ve bu durum kısa vadede yaşam kalitenizi olumsuz etkiler. Gözlerinizin kaşınması ve burnunuz akması gibi semptomlar gün içinde rahatsızlık hissine neden olabilir. Bu sebeple, alerji için evde ne yapmanız gerektiği ile alakalı düşünceleri sık sık aklınızdan geçiriyor olabilirsiniz. Ancak, alerji için evde yapılabilecek kesin bir tedavi olmadığını bilmenizde fayda bulunur. Yine de bu alerjenleri en aza indirmek ve rahatlama sağlamak için evde yapabileceğiniz bazı yöntemler vardır. Rahatsız edici iç ve dış mekan alerji tetikleyicilerinin etkisini nötralize etmek için şunları yapabilirsiniz;
Alerji tetikleyicilerinden uzaklaşın
Polen, evcil hayvan tüyü ve toz akarlarından kaçının. Sık sık yaşanan semptomlara maruz kalırsanız doktorunuzla irtibata geçin.
Yaşam alanlarını temiz tutun
Giysilerinizi, yatak takımlarınızı ve döşemelerinizi sık sık yıkamak, kumaşlara nüfuz eden alerjenlerin bazılarının yok olmasına fayda sağlayabilir. Ortamı elektrik süpürgesi ile süpürerek alerji belirtilerinin oluşması engellenebilir.
Hava akışı sağlayın
Evinizin pencerelerini özellikle yaz aylarında gün boyu açmak güzeldir ancak, polen ve tahriş edici maddelerin eve girmesi söz konusu olabilir. Alerji semptomlarınızı tetikleyebilecek bu duruma karşı bazen klima kullanılabilir.
Özel filtreli temizleyiciler kullanın
Toz veya evcil hayvan alerjisi olan kişiler için yarar sağlar. Çünkü özel filtreli temizleyiciler havadaki yaygın iç mekân alerjenlerinin ortadan kalkmasına yardımcı olur.
Burnunuzu temizleyin
Polen ve kalıntıları temizlemek amacıyla sinüs temizleme ve burun yıkama ürünleri kullanın. Böylelikle burun kalıntıları ve kalın mukus gevşeyerek alerji semptomları azaltılabilir.
Ev tozlarına alerji nasıl tedavi edilir?
Ev tozu bileşenlerine karşı sık sık reaksiyon gösteriyorsanız, alerji uzmanından destek almanız çok önemlidir. Doktorunuz, belirtileri ve altta yatan nedeni saptamak için ev ve iş ortamlarınızı ve evcil hayvanlara maruz kalma olasılığınızı ayrıca tıbbi geçmişinizi değerlendirecektir.
Çoğu zaman tıbbi tedavi ile rahatsızlığın sebebi ortaya çıkacaktır. Bir cilt testi gerekebilir. Bu testler, evcil hayvan tüyü, polen gibi alerjenlerden mevcut olan özleri cilde enjekte etmek için steril bir prob uygulamasıdır ve bu sayede reaksiyon tespit edebilir. Bazı durumlarda bir kan testi de gerekebilir. Alerjinin nedeni saptandıktan sonra ilaçlar, tabletler (oral immünoterapi) ve alerji aşıları gibi yöntemlerden sizin için uygun olanı tedavi sürecine dâhil edilebilir. Ev rutininizde önlemler almak ve değişiklikler yapmak tedavi esnasında doktorunuzun önereceği tavsiyelerden bazıları olabilir.
Alerjiye karşı ev içinde alınabilecek önlemler neler?
Alerjik reaksiyonlara karşı evde alınacak önlemler şunlardır;
- Yatağınızdaki nevresim takımlarının tamamını haftada bir defa 60 derecede yıkayın.
- Yastık, yorgan ve yatak kılıflarını dayanıklı kılıflarla kaplayarak toz akarlarına karşı önlem alın. Kılıfları en az 2 ayda bir temizleyin.
- Ortamdaki ürünleri kuru temizlemeye verin veya evdeki eşyalarınızı kurutma makinesinde kurutmaya çalışın, evdeki toz akarları yüksek sıcaklıkta yol olur ancak, alerjenler imha edilemez.
- Tüylü yastık ve yorganlar yerine sentetik ürünleri kullanmak faydalı olabilir. Yıkama sonrası çabucak hasar görmediklerinden dolayı iyi bir seçenek olacaktır.
- Hayvan postu gibi ürünleri evininizden tamamen uzaklaştırın.
- Döşeme seçiminde ahşap, plastik, deri ve vinil tercih edin. Döşemeli mobilyaları kullanmamaya özen gösterin.
- Yüzeyleri haftada 1 defa derinlemesine süpürün. Süpürme işlemi ev tozu akarlarının havaya karışmasına sebep olur. Bu sebeple alerjik bir bünyeniz varsa maske kullanın. Zeminleri haftada 1 kez temizleyerek toz ve kirden arındırın.
- Saklanan ve depolanan giysileri giyinmeden önce yıkayın.
- Odadaki peluş oyuncakları kaldırın. Tüylü pelüş oyuncaklar ve eşyaları 60 derecede düzenli olarak yıkayın.
- Evinizi havalandırın ve nem oranını en aza indirin.
- Perde seçiminde kolay yıkanabilir perdeleri tercih edin.
- Yüzeydeki halı ve paspas kullanımını azaltın. Düzenli aralıklarla yıkayın ve güneş alan bir ortamda kurutun.
