Şeker Hastaları Dikkat!
Şeker Hastalarının Ramazan Ayı boyunca dikkat etmesi gereken konulara dikkat çeken Medicana Çamlıca Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı. Dr. Engin YURT “Şeker hastalığı düzenli yemek yemeyi gerektiren bir hastalıktır. Şeker hastalarının sabah - öğle - akşam öğünleri düzenli olmalıdır. Sabahları mutlaka kahvaltıdan sonra ara öğün olarak meyve, öğleden sonra kahvaltı, gece yatmadan yarım saat önce bir bardak süt içilmelidir. Dışarıdan verilen ilaçların kan şekeri düzeyinde, günün muhtelif saatlerine göre dalgalanmaları olur. Sabah 10:30-11:00'e doğru, öğleden sonra 16:30-17:00 saatlerinde ve yatmadan önce kanda şeker seviyesi düşer. Şeker düzeyinin düştüğü anlarda beslenme yolu ile şeker alınmadığı takdirde, metabolik aktivite sonucu Glukagom hormonu salgılanmaya başlar ve kan şeker düzeyini vücudun kendi kaynaklarından aniden yükseltir. Bu vücudun tedavi ile oluşturulan bütün dengesini alt üst eder.
Ramazan ayı boyunca düzenli yemek yeme ritmi bozulmaktadır. Sabah 04:30 ile akşam 19:30 arasında 14-15 saat süre ile hiçbir gıda almadığınız takdirde şekeriniz normalin çok altına düşmektedir. Oral antidiyabetik kullandığınızda bu düşüş daha fazla olacaktır. Böyle bir durumda Glukagom hormonu, kan şekerinizi yükseltmek için vücudunuzun kaynaklarını harekete geçirecektir. Kontrolsüz yükselen şekeriniz insülin hormonunuz yetersiz olduğundan, kanda taşınacak ve tahribat yol açacaktır. Bunun üstüne yüklü bir iftar yemeği ile karbonhidrat yüklemesi yaptığınızda durum metabolizmanız için içinden çıkılamaz bir hale gelecektir.
Oral antidiyabetik etkisini 4 saat içinde gösterir ve saat 11:00 civarı şeker en alt seviyesine iner. Bu esnada beslenme yolu ile karbonhidrat alınamadığı takdirde ki oruç sırasında böyle olmaktadır, baş ağrısı ve baş dönmesi başlayacaktır. Hafif seyir gösteren hastalar denilen diyet veya en fazla bir antidiyabetik tablet alarak kan şekeri düzeylerini düzenleyebilen hastaların oruç farizalarını yerine getirmeleri, iyi kontrollü sahur ve iftar ile bir oranda mümkün olmaktadır. Ancak daha fazla ilaç alarak şeker düzeyini kontrol edebilen veya insülin kullanmak zorunda olan şeker hastalarının vücutlarına zarar vermeden oruç tutabilmeleri mi değildir.” dedi.
Ramazanda Yanlış Beslenme Hayati Tehlike Yaratabilir
Ramazan ayının gelmesiyle birlikte günlük beslenme şeklileri ve öğün sayılarında değişiklikler yaşanacak. Medicana Çamlıca Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Ayşegül Öziş Oruç tutmanın sağlıklı insanların metabolik dengesini değiştirmeyeceğini ancak, Ramazan’da şeker hastalarının uzun süre aç kalmaları hayati tehlikeler doğurabileceğini söyledi.
Uzm. Dr. Ayşegül Öziş, “Ramazan ayında günlük beslenme şekli ve öğün sayısı değişmektedir. Öğün sayısı 3 ana öğünden 2 ana öğüne düşmektedir. İftar ve sahur şeklinde olan bu 2 öğünde birdenbire ve tıka basa yemek yenilmemelidir. İftar açıldıktan sonra birden bire çok miktarda yemek yenilmemeli, aralıklı olarak az ve sık yemek yemeli, aşırı tatlı, bol yağlı ve tuzlu besinlerden kaçınılmalıdır. Erişkin bir insan günde 2.5-3 lt su içmelidir, iftar-sahur arasında günlük ihtiyaç olan sıvı tüketilmeye çalışılmalıdır.” dedi.
Hangi Durumlarda Oruç Tutulmamalıdır?
Hamileler, emziren anneler, akli dengesi yerinde olmayan insanlar, seyahat halinde olanlar, çok yaşlı ve hasta olanlar, ağır kalp ve böbrek hastalığı olanlar, mide ülseri, karaciğer yetmezliği rahatsızlığı olanlar oruç tutmamalıdır. Şeker hastalarında oruç tutmak sakıncalı olabilir, iftardan sonra aşırı yemek yeme sonrasında kan şekeri yükselebilir, bu durum hiperglisemi komasına sebep olabilir. Ramazan'da şeker hastaları uzun süre aç kalırsa hipoglisemi denilen kan şekeri düzeyinin düşmesi ile hayati tehlikeler olabilir.
Önemli Notlar;
Yemekten sonra midenin boşalması için en az 30-60 dakika süreye ihtiyaç vardır. Reflü denilen mide içeriğinin yemek borusuna kaçışını engellemek için yemekten sonra hemen yatılmamalı, en az yarım saat-1 saat oturur veya ayakta pozisyonda durulmalıdır. İftar açıldığında bol miktarda yemek yemek, gazlı içecek, aşırı çay-kahve tüketimi, aşırı yağlı yemek yemek, çikolata tüketimi reflü hastalarının şikayetini artıracaktır.
İftar yemeğinden hemen sonra televizyon veya bilgisayar karşısına geçmek yerine, biraz hareket etmek, yürüyüş yapmak sindirimi rahatlatır.
Ramazan ayının özellikle kronik hastalığı olanlar oruç tutarken mutlaka doktorlarına danışmalıdır.
