Sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı, sağlığın en önemli düşmanları arasında yer alıyor. Akut veya kronik pek çok hastalık türünün gelişim nedenleri arasında bulunan sigara ve tütün mamullerinin kullanımını azaltabilmek adına ülkemizde ve dünya genelinde her yıl 31 Mayıs günü, "Dünya Tütünsüz Günü" olarak kutlanıyor. Medicana Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları Uzmanlarından Uzm. Dr. Güler Göğüş’den sigaranın insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine ilişkin çok önemli bilgiler...Sigaranın Vücuda Zararı TartışılmazHer ilaç ve kimyasal maddede olduğu gibi tütün kullanımının da vücuda olan etkileri kişiden kişiye, kullanım miktarına ve sıklığına, kişinin güncel sağlık durumuna ve daha pek çok etkene göre değişkenlik gösterir. Fakat birçok ilaçtan farklı olarak tütünün insan sağlığı için güvenli doz olarak belirtilebilecek bir miktarı yoktur ve yalnızca pasif içicilik yolu ile tütün dumanına maruz kalmaktan aktif sigara kullanımına kadar tüm dozlarda insan sağlığı için olumsuz etkilere yol açtığı bilinen bir gerçektir. Sigara içildiğinde, sigara dumanından gelen katran vücutta adeta bir zehir etkisi gösterir. Bu zehirli maddenin sürekli olarak vücuda alınması sonucunda; pıhtılaşma bozukluğu, arter yapısında bozulma gibi etkiler görülür, dokulara ulaşan oksijen miktarı azalır, kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski önemli ölçüde artar. Mide hastalıkları, cilt sağlığına ilişkin sorunlar, kemik hastalıkları, beyin ve akciğerlere ilişkin hastalıklar ve kısırlık gibi sağlık sorunları sigaranın yol açtığı diğer sağlık sorunları arasında yer alır. Tüm bunlara ek olarak Medicana Kadıköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Göğüş, sigara kullanımının felç geçirme olasılığını %50 oranında artırdığının altını çiziyor.Sigara Kansere DavetiyeSigara kullanımının bazı kanser türlerine yakalanma riskini önemli ölçüde artırdığı biliniyor. Bunun en temel nedeni, sigara dumanında yer alan zehirli maddeler. Bu maddeler, kansere iki şekilde neden oluyor. İlki, vücudun bağışıklık sistemini zayıflatması ve kanser hücrelerinin savunma sisteminin bunları öldürmesinin güçleşmesi. Normal şartlarda insan vücudunda kanserleşmiş hücreler sıklıkla oluşabiliyor ve bunlar genellikle savunma sistemi tarafından tespit edilerek yok ediliyor. Sigara kullanan kişilerde ise zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle kansere yakalanma olasılığı yükseliyor. Sigaranın kansere neden olmasında etkili olan diğer neden ise sigara dumanında bulunan zehirli maddelerin doğrudan hücre DNA'sına zarar vermesi olarak karşımıza çıkıyor. Hasar alan DNA'ya bağlı olarak hücrelerde kontrolsüz büyüme ve çoğalma görülebiliyor ve bu şekilde kanser hastalığı gelişebiliyor. Sigaranın yol açtığı en önemli kanser türü akciğer kanseri. Her 10 akciğer kanseri olgusundan 9'unda uzun yıllar boyunca sigara kullanımının söz konusu olduğu görülüyor. Bunun haricinde sigara kullanımına bağlı olarak kan, mesane, serviks, karaciğer, ağız ve boğaz, gastrointestinal sistem kanserlerine yakalanma olasılığının arttığı biliniyor.Sigara Öncelikle Akciğeri BitiriyorSigara kullanımının vücuttaki hemen her organın çalışmasını olumsuz etkilediği bilinen bir gerçek. Fakat sigara dumanındaki katranın solunum yoluyla akciğerlere ulaşması ve burada birikmesi nedeniyle sigaradan en fazla etkilenen organlar akciğerler oluyor. Bunun haricinde Uzm.Dr. Güler Göğüş; sigaradan en fazla etkilenen organlar arasında kan damarları, soluk borusu, bronşlar, gözler, ağız, boğaz, cilt, kemikler, mesane, sindirim sisteminin tüm organları ile üreme organlarının yer aldığını belirtiyor. Bu organlarda görülen etkiler genellikle çalışma kapasitesinin azalması, kanserleşme eğiliminin artması, enfeksiyona yatkınlığın oluşması, şekil ve görünüm bozukluklarının oluşması gibi olumsuzlukları içeriyor.Sigaranın Zararları Bıraktığınız An BaşlıyorSigaranın zararlarının ortadan kaybolmaya başlaması, sigaranın bırakılmasının hemen ardından gözlenmeye başlıyor. Sigaranın bırakılmasının ardından tütünsüz geçirilen her yılda oluşan zararlar kaybolmaya devam ediyor. İlk görülen olumlu etkiler arasında tansiyonun dengelenmesi, kalp atışlarının normal düzene dönmesi, dolaşımın iyileşmesi ve dokulara ulaşan oksijen miktarının artması yer alıyor. Bunlara bağlı olarak cilt görünümünde iyileşme, erkeklerde sperm sayısı ve kalitesinde artış gibi olumlu etkiler oluşuyor. Sigaranın bırakılmasının üzerinden yaklaşık 8 saat sonra kandaki karbonmonoksit seviyesi önemli ölçüde düşüyor ve oksjien düzeyi artıyor. 2-4 gün içerisinde tat ve koku alma duyusu normale dönüyor, ağız kokusu ortadan kalkarken dişlerdeki sarı leke sorunları ağız ve diş bakımının da düzenli olarak yapılması ile azalmaya başlıyor. Birkaç hafta içerisinde, sigara kullanımına bağlı olarak fiziksel aktiviteler sırasında erken yorulma sorunu azalıyor ve akciğer verimliliği artmaya başlıyor. Bir yıl içerisinde yorgunluk sorunu önemli ölçüde azalırken burun tıkanıklığı, nefes darlığı, öksürük gibi problemler düzeliyor. Sigaranın tam olarak bırakılmasının üzerinden bir yıl geçtikten sonra kalp hastalıklarına yakalanma riski aktif sigara kullanılan döneme oranla yarı yarıya azalıyor. 5 yıl gibi bir sürenin geçmesinin ardından ağız, boğaz, gastrointestinal sistem, mesasne ve üreme organlarına ilişkin kanserlere yakalanma olasılığı, 10 yıl sonra ise akciğer kanserine yakalanma riski yarı yarıya azalıyor.Medicana Kadıköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Göğüş, sigara kullanımına bir an önce son verilmesi ile sağlığın korunabileceğinin ve oluşan zararlı etkilerin zamanla ortadan kaldırılabileceğinin altını çiziyor. Sigarayı bırakmak isteyen ve bu konuda destek almayı düşünen tüm bireyleri sağlık kuruluşlarına başvurmaya davet ediyor.
