Kanül nedir? Kanül ne işe yarar?

Kanül, kısa, küçük, esnek ve içi boş plastik bir tüptür. Bir iğne kullanılarak cildinizden damarınıza yerleştirilir. İğne çıkarılır ve plastik tüp kalır.

Kanül, ilaçları, sıvıları ve kan ürünlerini doğrudan kan dolaşımınıza vermek için kullanılır. Kanüller 72 saate (3 gün) kadar yerinde kalabilir. Eğer hala tedavi devam ediyorsa, başka bir kanül takılır. Kanül yalnızca özel durumlarda ve yalnızca uzman bir hemşire veya doktor izin verirse 72 saatten daha uzun süre yerinde kalabilir.

Kanül nedir?

Kanül terimi genellikle, bir iğne kullanılarak bir damar veya kan damarını delmek için vücut boşluğuna yerleştirilen küçük bir plastik tüpü ifade eder. İğne çıkarıldıktan sonra, kanül damara herhangi bir şey çekmek veya enjekte etmek için kolay erişim sağlamak amacıyla yerinde bırakılır.

Kanül ne işe yarar?

Kanül, kişinin vücut boşluğuna, örneğin burnuna veya damarına yerleştirilen ince bir tüptür. Bu tüpler sıvı boşaltmak, ilaç vermek veya oksijen sağlamak için kullanılırlar.

Kanülün çeşitleri neler?

İki ana kanül türü vardır: İntravenöz kanüller (IV) ve nazal kanüller. İntravenöz kanüller, bir damara yerleştirilen kısa, esnek tüplerden oluşur ve genellikle kan transfüzzyonları, kan alma, ilaç verme ve sıvı sağlama için kullanılır. Nazal kanüller ise oksijen sağlamak için basit ama etkili bir cihazdır. Burun deliklerinin içine yerleştirilen ve oksijen sağlamak için iki çıkıntılı ucu esnek olan bir tüpten oluşurlar. Kişi nefes almada zorluk çekiyorsa faydalı olabilirler, çünkü nazal kanüller nefes almak için gereken işi ve kalp üzerindeki yükü azaltarak hipoksi veya hipoksemiyi tedavi edebilir.

Kanül takılırken ortaya çıkabilecek riskler neler?

Kanül enfekte olabilir, iltihaplanabilir veya tıkanabilir. Ayrıca sızıntı, cildinizde morarma yapabilir veya düşebilir. İşte kanül takılırken yaşanabilecek riskler:

Morarma/hematom

Özellikle başarısız veya şiddetli kanülasyon girişimlerinden sonra nispeten yaygındır.

Kanülasyon bölgesinin enfeksiyonu

Cilt bütünlüğünün bozulması enfeksiyon riskini artırır. Cildinizden damarınıza bir kanül yerleştirildiğinde enfeksiyon geliştirme riskiniz vardır. Bu durum, kanülün takıldığı alanda lokal enfeksiyona yol açabilir veya ciddi bazı vakalarda kan dolaşımına yayılarak sistemik enfeksiyona dönüşebilir.

Düşme

Kanül, şeffaf bir pansumanla kapatılır. Genellikle kanülün bandajlanmasına gerek yoktur. Pansuman gevşerse kanül çıkabilir veya düşebilir.

Ekstravazasyon

Kanül uygun şekilde yerleştirilmemişse enjekte edilen sıvılar veya ilaçlar deri altında birikebilir, bu da hastayı tahriş edebilir ve bazı durumlarda doku nekrozuna neden olabilir.

Tromboflebit

Kanül bölgesindeki damarın tahrişi ve pıhtılaşması kanülün çıkarılmasını gerektirir.

Tıkanma

İnfüzyon ürünlerinin pıhtılaşması veya toplanması kanülü tıkayabilir. Kanülün çıkarılması gerekebilir.

Arteriyel ponksiyon

İğnenin bir toplardamara değil, atardamara sokulmasıdır. Bu nadir bir durumdur ve yoğun ağrılı olabilir ve distal ekstremite iskemisine yol açabilir.

Periferik sinir hasarı

Periferik sinir hasarı nadir görülür. Hastada kanül bölgesinin yakınında parestezi veya uyuşukluk gelişebilir. 

Kanül takılırken nelere dikkat edilmeli?

Enfeksiyon riskini azaltmak için kanülü yerleştirecek hemşire veya doktor ellerini temizlemeli, eldiven ve önlük giymelidir. Kanülü takan uygulayıcı, yerleştirmeden önce cildinizdeki bakteri üremesini önlemek için bölgenin antiseptik bir temizlik maddesiyle temizlenmesini sağlayacaktır.

Tüm kanüller yalnızca bir kez kullanılır ve üreticiden sterilize edilmiş bir paket halinde gelir. Ambalaj kullanımdan hemen önce açılır. Kanülünüzün takıldığı tarih ve saati sağlık kayıtlarınıza not edilecektir.

Enfeksiyon riskini azaltmak ve kanülü güvenli bir şekilde yerinde tutmak için üzerine steril, şeffaf bir pansuman yerleştirilecektir. Bu, hemşirelerin kanül yerleştirme bölgesi çevresinde herhangi bir enfeksiyon belirtisi gelişmediğini kontrol etmesine olanak tanır.

Kanülünüz aracılığıyla herhangi bir sıvı veya ilaç vermeden önce personel, konektörleri alkollü mendille temizleyecektir.

Pansumanınız gevşerse, lekelenirse veya kirlenirse hemşirelerinizden birine söylemeyi ihmal etmeyin.

Kanül bakımı nasıl olur?

Kanül şeffaf, tıkalı bir pansumanla sabitlenir. Bu, kanülün yerinde kalmasına ve bölgenin net bir şekilde görülmesine yardımcı olur. Pansuman su geçirmez olsa da, yıkama sırasında ıslanmasından kaçınmak en iyisidir. Kanül yerleştirildikten sonra herhangi bir rahatsızlık hissetmemelisiniz. Giriş noktasında ağrı, yanma, şişlik, kızarıklık ve akıntı gibi belirtileri bildirmeniz önerilir; çünkü bunlar, bölgenin enfekte olduğunu veya kanülün damarda oturmadığını gösterebilir. Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, lütfen en kısa sürede doktorunuza veya hemşirenize başvurun. Kanül bakımı için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Pansumanınızı temiz ve kuru tutun ve dokunmayın.
• Özellikle giyinirken ve soyunurken kanüle çarpmamaya çalışın. Bunu önlemek için bol veya kısa kollu giysiler giyin.
• Kullandığınız saat veya mücevherleri diğer elinize veya kolunuzda takın.
• Kanülü suya batırmayın veya ıslanmasına izin vermeyin. Duş alırken veya yıkanırken su geçirmez bir kılıf kullanın.
• Kanülün konumuna bağlı olarak bileğinizi veya dirseğinizi bükmekten kaçının.
• Ellerinizi temiz tutun, bahçe işleriyle uğraşmayın ve evcil hayvanlara dokunmayın.