Bebekler yaşamının ilk yıllarında hızlı bir büyüme ve gelişme sürecinin içine girerler. Özellikle 5 aylık dönemde zihinsel, fiziksel ve sosyal becerilerinde ilerleme kaydederler. Çevresinin ve kendi bedenin farkına vardıkları bu süreçte, bilişsel açıdan adeta dönüm noktalarını yaşarlar. Dolayısıyla ebeveynler hem sosyal hem de fiziksel bakımdan bebeklerindeki değişimi fark edebilir. Aynı zamanda bu dönem ek gıda ile tanışma sürecinin için iyi bir zaman dilimidir.
5 aylık bebekler çevrelerinin daha fazla farkına varmaya başlar. Sosyal açıdan daha etkileşimde oldukları bu süreçte, görme, işitme ve dokunma duyuları gelişmeye devam eder.
5 aylık bebeğin zihinsel gelişiminde önemli dönüm noktaları ise şöyle sıralanabilir;
5 aylık bebeklerin hafızaları daha da güçlenir. Algılama yetenekleri artar ve tanıdık yüzleri ve nesneleri ayırt etmek onlar için daha kolay bir hal alır.
Bebeklerin bu süreçte sosyal gelişimlerinin iyi olması ilerleyen dönemlerde hayat deneyimlerine katkıda bulunur. 5 aylık dönemde sosyal açıdan gelişim gösterdikleri bir dönemi içerir. Sosyal etkileşim konusunda daha ilgili ve meraklı olabilirler. Bu açıdan ses çıkarma ve saklambaç gibi sosyal içerikli oyunlara ilgi duymaya başlarlar.
5 aylık bebekler, istediklerinin yapabilmek için farklı hareketleri deneyimler ve problemleri çözme konusunda gelişim gösterir.
Farkındalığın artması ile birlikte neden sonuç ilişkisini çözebilirler. Ses çıkaran oyuncaklar ile sallayarak eğlenebilir ya da kendi ismini tanıyabilir ve ellerinde bazı nesneleri tutabilir.
5 aylık bebekler, aile üyeleri ve diğer yakın aile üyeleri ile bağlar kurmaya başlar ve tanıdıkları yüzlerle zaman geçirmeyi severler.
Bebeğinizle vakit geçirmek oldukça keyifli olabilir. Siz onu sarılıp öptükçe etrafa neşe saçar. Öte yandan neden-sonuç ilişkisine dair deneyimleri olur. Örnek verecek olursak; oyuncaklarını düşürdüğünde birinin ona vereceğinin bilincinde olur ve sık sık tekrar edebilir.
Bu süreçte onunla konuşmak dil ve iletişim becerilerine katkıda bulunur. Konuşurken gözlerinin içine bakmak hatta mimikler kullanmak, sözcükler ve duyguların bağlantı içinde olduğunu anlamasını sağlar. Zaten tekrar eden sesler çıkararak dil gelişimine adım atar.
5 aylık bebek, sallanan ve ses çıkaran nesnelere ilgi duyabilir. Elleri ile nesnelere dokunmak isteyebilir ya da çıngırak gibi ses çıkaran oyuncakları sallayarak ses çıkarmaktan keyif alabilir.
Kendi başına henüz oturmasalar da bu süreçte oturma pozisyonuna eğilim gösterebilirler. Bazen destek almadan oturdukları bile olabilir. Ancak oldukça riskli olduğu için etrafına yumuşak yastıklar koyun ve yanından asla ayrılamamaya özen gösterin. Aynı zamanda nesneleri ağızlarını götürmek isteyebilir ve biberonu tutma gibi eylemlerde bulunabilirler.
İhtiyaçları için farklı yöntemler deneyebilir. Sarılmak isteyebilir ya da kolu ile sizi göstererek ihtiyacının karşılanması için çaba serf edebilir. İletişim kurmak konusunda heyecanlı olabilir ve coşkulu tepkiler verebilirler.
5 aylık bebeğin kilo, boy gelişimi ebeveynlerin en çok endişelendikleri konular arasında yer alır. 5 aylık bebek doğduğu kilodan şimdiye neredeyse iki katı ağrılığında olabilir. Bu bağlamda 5 aylık bir kız bebeğin kilosu, ortalama 6.9 kilogram, 5 aylık erkek bebeğin kilosu ise ortalama 7.5-9 kilogram olabilir. Kız bebeklerinin boyu 57-70 santimetre, erkek bebeklerin boyu ise 58-70 santimetre arasında olması beklenir. Bebeklerin gelişim süreçlerinin benzer olsa da birbirinden farklı olabileceğini unutmamak önemlidir.
5 aylık bebeklerin uyku düzeni farklılık gösterebilir ancak genellikle 10-12 saat uyuması gerekir. Kesintisiz uyuyabilecekleri gibi gece uykuları bölünebilir. Bebeğin uyku düzenini ruh hali ve enerji seviyelerini göz önüne bulundurmak şartıyla değerlendirilmesinde fayda vardır. Bu süreçte uyku düzeni sürekli olarak değişiklik gösterebilir ve değişmeye de devam eder. 5 aylık bir bebek günde 3 defa öğle uykusu uyuyabilir.
Ebeveynlerin oldukça hassas oldukları konulardan biri de bebeğinin sağlık kontrolleridir. Onların sağlığını korumak ve riske atmamak için rutin kontrollerin yapılması son derece önem taşır. Aynı zamanda rutin sağlık kontrolleri bebeklerin aşılarının takibi içinde faydalı olur. Sağlık kontrolleri çoğu zaman ilk olarak doğumda yapılır ve ardından 1-4. hafta, 6-8. hafta. 4. Ayı, 6. ay ve 12. ay şeklinde ilerler. Öte yandan bazı bebeklerin sağlık durumlarının sık sık izlenmesi gerekebilir. Erken doğan veya gelişimde aksaklıkların olduğu bebeklerde buna daha sık rastlanabilir. Bebeğinizin sağlık kontrolü hakkında bilgi almak için doktorunuza danışmanız önerilir.
5 aylık bebek anne ve babasını tanıyabilir. Yapılan bazı araştırmalar yenidoğan bebeklerin bile annelerini tanıdığını öne sürüyor. Ancak görsel açıdan ayırt etmeleri sıklıkla birkaç haftayı alabilir. 6 ay itibarı ile ise yüzleri daha net bir şekilde tanıyabilir. Hatta 6-8 aylık dönemde yanında olmadığınız anlarda sizi özleyebilir ve karşılaşmadan sonra gülümseme gibi hatırladığına dair mesajlar verebilir.
Bebekler ilk 1 yıl dil konusunda farklı dönemlerden geçerler. İlk dönemlerde ağlayarak kendini ifade eden bebekler, ilerleyen dönemlerde ses aralıklarını genişletebilirler. Çıkardıkları sesler önemlidir. Bunun sebebi ise konuşmaya başlamak için kaslarını kontrol etmeyi öğrenmeleridir. Sık sık dilinin dudaklara değdirdiği sesler çıkarmaya başlarlar.
5 aylık dönemde çeşitli sesler çıkarmaya devam eder ve özellikle (u ve o gibi) ünlü harfleri üretmeye başlarlar. Aynı zamanda heceleri bir araya getirir ve farklı tonlamalar çıkarabilirler. Bebeğiniz bu tip sesleri çıkarmıyorsa;
Bebeklerin sağlığı için aşılarının düzenli olarak yapılması oldukça önemlidir. Dolayısıyla bebek aşı takvimi esas alınarak uygun dozlarda yapılmalıdır. Bebekler 4. ayda DTaP, Hepatit B (1. doz doğum yerine 2. ayda verilirse), çocuk felci, PCV, Hib Karavan, RSV gibi çeşitli aşıları olurlar. 5. ayda bir aşı yapılacaksa buna yalnızca doktoru karar verebilir. 2. ay, 4. ay, 6. ay ve 18. ay şeklinde toplam dört doz karma aşısı yapılır. Aynı zamanda 5'li karma aşısı ile hastalık riskini önlemek ve sakatlık ya da hastaneye yatış gibi durumların önüne geçilmesi hedeflenir.
Her geçen gün bebeğinizin ruhsal ve bilişsel gelişimine katkıda bulunmak için yeni yollar arayabilirsiniz.
5-6 aylık bebek gelişimine destek olmak için şu basit yöntemleri deneyin;
Bebeklerin 5 aylık dönemde de en önemli öğünü anne sütüdür. Ancak besinlere olan ilgisi artmış olabilir. Şöyle ki; siz yemek yerken sizi inceleyebilir ve besinlere dokunmak isteyebilir. Bu süreçte doktorunuzun onayıyla günde bir defa, tek bir gıdayı 1-2 tatlı kaşığı olacak şekilde tadabilir. Armut, muz, kayısı, elma, avokado gibi meyveler ya da yoğurt tattırabilirsiniz. 6. ay itibari ile bebeklerin beslenme ihtiyaçlarının yalnızca anne sütünden karşılamak zor olur. Aynı zamanda bebekler gıdalara gelişimsel açıdan 6. ayda hazır bir konumda olurlar.
Bebeğin gece beslenme rutinini 5 aylık dönemde devam edilmelidir. Genellikle gece beslenmesine bu süreçte 2 kere uyanabilirler. Ancak, büyüdükçe ve geliştikçe gece beslenmek için daha az uyanmaya başlayacaklardır.
5 aylık bebekler oyuncaklarla oynamak için daha istekli olabilirler. Yumuşak bloklar, oyun kutuları, çıngıraklı oyuncaklar, ahşap oyuncaklar onun için eğlencelidir. Yine gelişimlerine katkıda bulunmak için yırtılmaz kitap serileri, oyun matları, diş kaşıyıcıları, sesli figürler ve bebek kartları gibi eğlenceli ve eğitici oyuncakların tercih edilmesi daha iyi bir seçenek olabilir.