Şeftali, besin değerleri ve potansiyel sağlık yararları ile bilinir. Şeftali meyvesi, genellikle reçel, jöle, meyve suyu olarak da tüketilirken çekirdekleri genellikle çöpe atılır. Ancak şeftali meyvesinin çekirdekleri, sodyum, potasyum, çinko, bakır, demir, yağ asitleri (linolenik, oleik, palmitik ve linoleik asitler), lif ve karbonhidrat (sükroz, glikoz ve fruktoz) içeriği açısından oldukça zengin kaynaklar olarak kabul edilir.
Şeftali çekirdekleri, içerdikleri aktif bileşikler sayesinde tıbbi açıdan dikkate değer bir potansiyele sahiptir. Bileşenlerinin toksik etkiler yaratma riski göz önünde bulundurularak ölçülü ve dikkatli bir şekilde tüketilmeleri gerekir. Uygun dozda ve bilinçli kullanımda, sağlıklı yaşam tarzını destekleyen doğal bir takviye unsuru olabilirler.
Şeftali çekirdeği nasıl tüketilir?
Şeftali çekirdek ve çekirdek özü, yaşlanma karşıtı, anti-biyofilm özellikleri, oksidatif strese karşı koruma, tip II diyabet, Alzheimer hastalığı ve obeziteyi engellemeye kadar çok çeşitli faydalar sunar. Uzun yıllar boyunca atık olarak görülen şeftali çekirdekleri, aslında şaşırtıcı derecede çok yönlü bir kullanım potansiyeline sahiptir.
Şeftali çekirdeği şurubu
Ezilmiş şeftali çekirdekleri, şeker ve suyla kaynatıldığında cevizimsi aromaya sahip tatlı bir şurup elde edilir. Bu özel şurup, kahvaltılarda kreplerin üzerine dökülebilir. Aynı zamanda kokteylleri tatlandırmak ya da “şeftali çekirdeği latte” gibi içeceklerde doğal aroma vermek için de kullanılabilir.
Şeftali çekirdeği çayı
Fırında hafifçe kavrulmuş şeftali çekirdekleri, sıcak suda demlendiğinde bademi andıran hoş bir aromaya sahip sakinleştirici bir çay ortaya çıkarır. Geleneksel bitki çaylarına yenilikçi bir alternatif sunan bu içecek, hem sıcak hem de buzlu olarak keyifle tüketilebilir.
Şeftali çekirdeği tuzu
Kurutulmuş ve öğütülmüş şeftali çekirdeklerinin deniz tuzuyla harmanlanmasıyla elde edilen bu özel karışım yemeklerde kullanılabilir.
Şeftali çekirdeğiyle aromalandırılmış dondurma
Kavrulmuş şeftali çekirdeklerini kremaya ekleyerek, ev yapımı dondurmalara hafif bir fındık aroması kazandırabilirsiniz. Bu dondurmayı taze dilimlenmiş şeftaliyle servis edebilir ya da üzerine şeftali çekirdeği şurubu gezdirebilirsiniz.
Şeftali çekirdeğini kaynatıp içmek ne işe yarar?
Şeftali çekirdeğini kaynatıp yeşil ya da siyah çay ile birlikte demleyerek, lezzetli bir soğuk ya da sıcak çay elde edebilirsiniz. Şeftali çekirdekleri ile yapılan çay, antioksidan açısından zengindir ve vücudu stres ile iltihaplanmaya karşı korur. Ayrıca, içerdiği doğal melatonin sayesinde uyku düzenini destekleyebileceğine inanılır. Uyumadan önce şeftali çekirdeklerini kullanarak yaptığınız çay, güzel bir uyku çekmenize yardımcı olabilir.
Şeftali çekirdeğinin içindeki badem yenir mi?
Şeftali çekirdekleri, Prunus bitki familyasına ait diğer meyve çekirdekleri gibi, sindirim sırasında siyanüre dönüşebilen amigdalin adlı doğal bir bileşik içerir. Bu madde, özellikle kayısı, kiraz ve erik gibi meyvelerin çekirdeklerinde de bulunur. Aynı familyadan gelen badem, özel işlemlerden geçtiği için güvenle tüketilebilirken, şeftali çekirdekleri uygun şekilde hazırlanmadığında sağlık açısından risk taşıyabilir.
Amigdalin, bağırsakta belirli enzimlerle parçalandığında zehirli bir kimyasal olan siyanüre dönüşür. Bu dönüşüm, yüksek miktarlarda çekirdek tüketildiğinde mide bulantısı, nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü gibi semptomlara yol açabilir. Daha ciddi vakalarda organ yetmezliği hatta ölüm bile görülebilir.
Tek bir şeftali çekirdeğinin yetişkin bireyler için genellikle tehlikeli olmadığı kabul edilse de, amigdalin miktarı çekirdeğin türüne göre değişkenlik gösterdiğinden özellikle küçük çocuklar için risk oluşturabilir. Bu nedenle fazla miktarda tüketimden kaçınılmalı ve geleneksel ya da mutfak amaçlı kullanımda dikkatli olunmalıdır.
Bazı kültürlerde, şeftali ya da benzer meyvelerin çekirdekleri yemeklerde veya bitkisel tedavilerde kullanılmaktadır. Ancak bu çekirdeklerin tüketilebilmesi için, amigdalini etkisiz hale getirecek işlemlerden geçirilmesi gerekir. Aksi takdirde, sağlık üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilirler.
