Üşütme neden olur? Üşütme belirtileri neler?

Üşütme, burun ve boğazı kaplayan zarların iltihaplanmasına neden olan virüslerden kaynaklı bir rahatsızlıktır. Toplumda ve dünyada hastane başvurularının en yaygın nedenleri arasında yer alan üşütme, halk dilinde soğuk algınlığı ya da nezle şeklinde de ifade edilir.

Tıkalı burun, ateş, hapşırma ve sulu gözler gibi tipik belirtilerle kendini gösteren üşütme, nispeten zararsızdır. Dinlenme, bol sıvı tüketimi, bitki çayı ve ılık et sulu çorbaların içilmesi veya takviye alımı ile iyileşme sağlanabilir. Ancak, soğuk algınlığı bazen şiddetli şişmiş bezler, sinüs ağrısı, balgamlı öksürük veya yüksek ateş gibi ek tedavi gerektiren bir hastalığa dönüşebilir.

Üşütmenin şiddetin artması ile ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kişinin toparlanması ve genel sağlığına kavuşması için gerekli olabilir.

Üşütme neden olur?

Hemen hemen herkesin hayatının bir noktasında yakalandığı üşütme, virüslerin sebep olduğu, kişiden kişiye farklı semptomlara yol açan bir rahatsızlıktır. Burnu, boğazı, sinüsleri ve soluk borusunu virüsün bulaşması sonucu etkileyen bulaşıcı bir üst solunum yolu enfeksiyonu olan üşütme, kişiden kişiye kolayca yayılım gösterebilir. Özellikle belirtilerin en şiddetli olduğu dönem olan ilk 3 gün, bir başkasına bulaşma ihtimalinin zirve yaptığı bir süreçtir. Ancak, belirtiler ortaya çıkmadan bir veya iki gün önce de soğuk algınlığını bulaştırmak mümkündür. Hasta bir kişi hapşırdığında veya öksürdüğünde, damlacıklar havaya saçılır. Bu damlacıkları soluduğunuzda, soğuk algınlığı virüsü vücudunuza yerleşebilir.

Üşütme belirtileri neler?

Üşütme belirtileri hastalığın başlamasını takiben yaklaşık 2-3 gün içinde ortaya çıkabilir. Aynı zamanda enfeksiyonun çeşidine bağlı olarak kişilerde farklı belirtiler meydana gelebilir.

Üşütme durumunda ortaya çıkan bazı belirtiler şöyle sıralanabilir;

• Boğaz ağrısı
• Ateş
• Burun akıntısı ve tıkanıklık
• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Sulu gözler
• Kas ve eklem ağrıları
• Kuru veya balgamlı öksürük
• Ses kısıklığı
• Bulantı, ishal ve kusma gibi sindirim sorunları
• Yorgunluk ve bitkinlik
• İştahtan kesilme

Üşütme karın ağrısı yapar mı?

Üşütmenin neden olduğu belirtilerden biri de karın ağrısıdır. Üşütmeden kaynaklanan karın ağrılarını yatıştırmak için sıcak sıvılar tüketmek ve sıcak bir odada dinlenmek faydalı olabilir. Karın ağrısı karın bölgesinde yer alan organlardan dolayı meydana gelebilir ya da karın dışı organlardan kaynaklı bir durum karşısında da karın ağrısı gelişebilir.

Sıklıkla mide ve bağırsak sorunları karın ağrılarının yaygın bir nedeni olsa da, soğuk algınlığı göğüs kafesiyle pelvik bölge arasında rahatsız edici karın ağrısı şikâyetlerine yol açabilir. Üşütme sebebiyle meydana gelen karın ağrılarını dindirmek için sindirimi ve kasları rahatlatmak için sıcak su kompresi uygulamak, zencefil, papatya ya da nane çayı gibi ılık bitki çayları içmek ağrıyı yatıştırabilir. Ayrıca bol su içmek sindirim sistemini düzenleyerek karın ağrılarını yatıştırabilir.

Üşütmeye ne iyi gelir?

Soğuk algınlığının bazı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilecek tedaviler şunlardır;

Dinlenme

Vücudunuzun bağışıklık sistemini iyileştirmek ve semptomları yatıştırmak için bol bol dinlenmek ve uyumak son derece faydalıdır.

Ağız gargarası

Boğazda batma ve gıcıklanma belirtilerini hafifletmek adına tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz. Antibakteriyel etkisi ile tuzlu su boğaz yollarını rahatlatabilir.

Çorbalar

Tavuk suyu, et suyu ya da paça çorbası içmek üşütmeye fayda sağlayan ev çareleri arasında yer alır.

Ilık duş

Üşütme sürecinde rahatlamanıza ve gevşemenize yardımcı olabilecek ılık bir duş yatmadan birkaç saat önce yapılabilir.

Sıvı alımı arttırılmalı

Üşütmeye bağlı sıvı kaybının önüne geçmek için bol bol su içmeye özen gösterin. Taze sıkım meyve suları, nane çayı, ıhlamur ve ekinezya gibi bitki çayları yardımcı olacaktır. Aynı zamanda ballı ılık sütte vücut direncini arttırabilir.

Havayı nemlendirme

Kuru hava boğaz ağrısını daha da kötüleştirebilir. Dolayısıyla ortamı nemlendirmeye özen gösterin. Nemlendirici kullanmıyorsanız yakınızda bir kap içerisinde su bulundurun. Bu sayede su buharlaşıp havayı nemlendirebilir.

Üşütme ne kadar sürer?

Soğuk algınlığı belirtileri genellikle 7-10 gün sürer. 2-3 günlük belirtilerden sonra burnunuzdaki mukus rengi ve formu değişebilir. Yaklaşık bir hafta 10 gün içinde en kötü semptomlar bile azalır fakat burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve öksürük gibi bazı şikâyetler yaklaşık 3 haftaya kadar devam edebilir. Üşütme belirtileriniz geçmiyor ya da yatışmıyorsa bir sağlık kuruluşuna giderek tanı için gerekli muayene ve testleri yaptırmanız gerekir. Ağır hallerde hastanelerin acil bölümlerine başvurulabilir.

Üşütmeyi önlemenin yolları neler?

Üşütme rahatsızlığı da dâhil olmak üzere bağışıklık sisteminizi güçlendirmek hastalıklara yakalanma riskinin önüne geçmek için önemlidir. Öte yandan üşütmeyi önlemek için ellerinizi sık sık yıkamak ve soğuk algınlığının bulaşma riskini önlemek için enfekte kişilerden kaçınmak gerekir.

Üşütmeyi önlemek için yapılması gerekenler şunlardır;

• Ellerinizi sabunla sık sık yıkayın.
• Hava koşullarına uygun şekilde giyinmeye özen gösterin.
• Ani ısı değişimlerinden uzak durmak önemlidir.
• Yeterli ve dengeli beslemeye özen gösterin.
• Her gün düzenli olarak uyumaya dikkat edin.
• Soğuk havalarda hareket ederek kan dolaşımı arttırılabilir.
• Düzenli egzersiz yapmak bağışıklığın güçlenmesine yardımcı olabilir.
• Ortamların sıcaklığını ideal seviyede tutmaya özen gösterin.
• Enfekte kişilerle ortak eşyaları paylaşmaktan kaçınmalısınız.
• Öksürdüğünüzde ya da hapşırığınızda mutlaka mendil kullanın.

Üşütme nasıl tedavi edilir?

Üşütme veya soğuk algınlığı, çoğu zaman evde dinlenme, sıvı alımı, çorba ve bitki çayı tüketimi gibi tedavilerle ortadan kalkabilir. Ancak, bazı hastalarda üşütme belirtileri ağırlaştığında belirtileri kontrol altına almak için çeşitli ilaçların kullanımı söz konusu olabilir. Burun akıntılarını en aza indirmek için tuzlu su spreyleri kullanımı ile akıntılar kontrol altına alınabilir ve solunum rahatlatabilir. Bol bol dinlenmek ve uyumak semptomları yatıştırmak için en iyi yöntemdir. Ayrıca ılık bitki çayları ve ballı içecekler burnunuzu ve boğazınızı nemlendirmek için fayda sağlayabilirler. İştahınız yerinde olmasa da sıcak bir tavuk suyu veya et suyu çorbası bu sürecin iyi bir destekçisi olacaktır. Soğuk algınlığı virüslerden kaynaklandığı için antibiyotik tedavisi pek etkili olmayacaktır.  Bununla birlikte özellikle çocuklarda kulak enfeksiyonu veya zatürre gibi bakterilere bağlı durumlara karşı antibiyotik reçete edebilir. Ağrı kesici, burun açıcı, öksürük kesici ilaçlar ya da balgam söktürücüler kişilerin semptomlarına göre kullanılabilir.