Altın çilek, Güney Amerika’da Peru, Bolivya ve Kolombiya gibi dünyanın birçok sıcak bölgesinde yaygın olarak yetiştirilir. Kâğıt benzeri ince bir kabukla kaplı olan altın çilek, hafif tatlı ekşi bir tada sahiptir. Bağışıklığı güçlendirme, görme yeteneğini geliştirme ve vücuttaki iltihabı azaltma gibi inanılmaz sağlık yararları sağlayan hayati besinlerle doludur.
Altın çilek nedir?
Bilimsel adı Physalis peruviana olan ve domates, patates, patlıcan gibi bitkileri içeren patlıcangiller familyasına ait olan altın çilek meyvesi, turuncu parlak bir renge ve tatlımsı ekşilikte bir tada sahiptir. Altın çilek, Güney Amerika'ya özgüdür. Kolombiya, Peru, Şili'nin yüksek kesimlerinde yaygın olarak, Orta Amerika, Güney Afrika ve Çin'in sıcak bölgelerinde yetiştirilir. Yüksek oranda C vitamini, lif ve antioksidan içerir.
Altın çileğin faydaları nelerdir?
Altın çilek A, B1, B2, B3 ve C vitamini ile demir, kalsiyum, fosfor, potasyum gibi, bağışıklık sistemini güçlendiren vitamin ve mineraller açısından oldukça zengindir. Zengin bir C vitamini kaynağı olan altın çilek, potasyum ve antioksidan içeriği sayesinde de vücudu zararlı serbest radikallere karşı korur ve hücre yenilenmesini destekler.
Altın çileğin faydaları arasında şunlar bulunur:
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Güçlü antioksidan içeriğe sahip, zengin C vitamini kaynağı olan altın çilek, optimum bağışıklık için muhteşem bir meyvedir. Kış aylarında öksürük, soğuk algınlığı, grip tedavisine yardımcı olurken aynı zamanda diyabet, kardiyovasküler hastalık ve Alzheimer, bunama gibi nörodejeneratif durumlar gibi kronik rahatsızlıkların riskini azaltır.
Kemikleri ve eklem gelişimini destekler
Altın çilek, vücuttaki bağ dokularının gücünü ve dayanıklılığını artıran kemik güçlendirici kalsiyum ve fosfor mineralleriyle doludur. Kemik yoğunluğunu artırarak ve eklemlerin hareket aralığını korumaya yardımcı olarak, altın çilek artrit, osteoporoz, eklem yaralanmaları ve kırıklar gibi zayıflatıcı bozuklukların başlangıcını etkili bir şekilde azaltır.
Kanser riskini azaltır
Fenol bileşenleri ve withanolidler gibi önemli miktarda antioksidan barındıran altın çilekler, sağlıklı hücreleri ve dokuları oksidatif serbest radikal hasarından korur. Böylelikle, zararlı toksinlerin vücuttaki organlara saldırmasını engelleyerek, dokulardaki iltihaplanmayı ve kanser riskini azaltır.
Göz sağlığını iyileştirir
A vitamini ve karotenoid antioksidanlar lutein ve zeaksantin ile dolu olan altın çilekler, göz rahatsızlıklarını iyileştirmede ve görüşü güçlendirmede oldukça önemli katkılar sağlar. Bu faydalı bileşenler, retina, kornea, göz merceği ve optik sinirin görsel organellerini patojenlerin ve serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur ve böylece görme yeteneğini iyileştirir.
Hafızayı geliştirir
Altın çilek, lutein, kuersetin, mirisetin ve kaempferol içerdiğinden hafızayı ve bilişsel sağlığı iyileştirebilir. Bunlar, nöronları serbest radikal hasarından koruyan ve işlevlerini korumalarına yardımcı olan antioksidan etkili pigmentlerdir.
Hipertansiyonu düşürür
Altın çilek, kalp hücrelerini, dokuları koruyan ve kan damarlarının kolesterol, yağ asitleriyle tıkanmasını önleyen önemli miktarda antosiyanin antioksidanına sahiptir. Ayrıca, çözünür pektin lifleri kan kolesterol seviyelerini kontrol ederek kalp kaslarındaki, kapakçıklardaki gerginliği azaltır, yüksek tansiyonu düşürür ve hipertansiyon semptomlarını hafifletir.
Kansızlığı önler
Altın çilek, bol miktarda C vitamini içerdiğinden, gıdadan demir emilimini kolaylaştırmaya yardımcı olur. Bu, hemoglobin oluşumu ve aneminin önlenmesi için önemlidir.
Kilo vermeye yardımcı olabilir
Altın çilek düşük kalori ve yüksek lif içeriği nedeniyle kilo vermek isteyenler için ideal bir alternatif olabilir. Lif, tokluk hissini desteklemeye, iştahı azaltmaya ve aşırı yemeyi önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, içeriğindeki vitaminler ve mineraller metabolizmayı ve enerji üretimini destekleyerek kilo yönetimine yardımcı olur.
Sindirim sağlığını destekler
Altın çilek, düzenli bağırsak hareketlerini teşvik ederek ve kabızlığı önleyerek sindirim sağlığını destekleyen diyet lifi içerir. Lif ayrıca prebiyotik olarak görev yaparak faydalı bağırsak bakterilerini besler ve sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu destekler.
Kronik hastalıklara karşı koruyucudur
C vitamini ve polifenoller gibi antioksidanlar açısından zengin olan altın çilek, vücuttaki zararlı serbest radikalleri nötralize ederek oksidatif stresi ve iltihabı azaltır. Düzenli olarak tüketmek kronik hastalıklara karşı korunmaya ve genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Erken yaşlanmayı önler
Altın çilekler, kolajen üretimini destekleyen C vitamini açısından zengin oldukları için erken yaşlanmayı önler. Bu, cildin elastikiyetini korumaya yardımcı olan ve sarkmayı, kırışıklıkları ve ince çizgileri önleyen bir proteindir.
Altın çilek ne işe yarar?
Altın çilekler kanser, lösemi, diyabet, ülser, sıtma, astım, hepatit, dermatit, romatizma ve diğer birçok hastalığı iyileştirmek için muazzam bir tıbbi değere sahiptir.
Altın çileğin içerdiği besinler ve vitaminler nelerdir?
Altın çilek A, B, C ve E vitaminleri açısından oldukça zengindir. Aynı zamanda içeriğinde demir, kalsiyum ve potasyum gibi önemli mineralleri de barındırır.
100 gr altın çileğin besin değerleri şu şekildedir:
- Enerji: 56 kalori
- Protein: 0,9 gr
- Yağ: 0,2 gr
- Karbonhidratlar: 9,4 gr
- Toplam lif: 6,5 gr
- Çözünmeyen lif: 5,2 gr
- Çözünür lif: 0,9 gr
- C vitamini: 27,7 mg
- Kalsiyum: 9 mg
- Demir: 1 mg
- A vitamini: 163 mcg
- K vitamini: 10.1 mcg
- Betakarotenler: 1909 mcg
- Lutein: 106 mcg
- Zeaksantin: 37 mcg
- Potasyum: 382 mg
- Kobalamin (B12): 0 µg
Altın çilek çayı nasıl yapılır?
Çay yapımında genellikle altın çileğin kurutulmuşu tercih edilir. Yarım litre suya yaklaşık bir yemek kaşığı kurutulmuş altın çilek eklenir. 10 dakika kısık ateşte kaynatıldıktan sonra demlenmeye bırakılır. Demlenen altın çilek çayı süzüldükten sonra içilmeye hazır hale gelir.
Altın çilek nasıl tüketilir?
Zengin besin içeriği sayesinde çok yönlü kullanım alanına sahip olan altın çilek, taze ya da kurutulmuş olarak tüketilebilir. Taze altın çilek meyveleri salatalarda, tatlılarda ve içeceklerde; ayrıca reçellere, turtalara, meyve sularına, jölelere ve soslara katılarak kullanılabilir. Kurutulmuş altın çilekler ise sağlıklı bir atıştırmalık olarak tüketilebilir. Düşük kalorili olması ve yüksek lif içeriğiyle sindirim sistemini desteklerken vücuda enerji verir.
Altın çileğin yan etkileri nelerdir?
Altın çilek sayısız sağlık faydalarının yanı sıra, özellikle domates veya patlıcan gibi patlıcangiller familyasının diğer üyelerine alerjileri olan bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Ayrıca, aşırı miktarlarda Aatın çilek tüketmek, yüksek lif içeriği nedeniyle yine bazı kişilerde gastrointestinal rahatsızlığa da yol açabilir. Hamilelerin ve emziren annelerin altın çilek kullanmadan önce doktorlarına danışmaları tavsiye edilir. Ayrıca altın çilekler bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Kan inceltici veya tansiyon düşürücü ilaçlar kullananlarda bu etkileşimden kaynaklanan ciddi yan etkiler yaşanabilir. Ek olarak, altın çilek doğal bir diüretiktir, idrar söktürücü ilaçlarla birlikte tüketilmesi önerilmez.
