Çocuklarda Zatürre Nedir?
“Çocuklarda zatürre (pnömoni) hastalığı oldukça sık rastlanılan ve dünyada 5 yaşından küçük 150 milyon çocuğu etkisi altına alan önemli bir sağlık problemidir. Zatürre gelişimi çocuğun akciğerlerinin bir ya da ikisinde virüs veya bakteri kaynaklı bir enfeksiyondan kaynaklanır. Bu enfeksiyon hali nedeniyle akciğer içerisinde yer alan küçük hava yolları ödemli hale gelir ve mukus adı verilen salgılar ile tıkanabilir. Tıkanan hava yollarından oksijen geçişi azalır ve vücuda gerekli temiz hava desteği sağlanmasına engel olur.”
Zatürre etkeni olan mikroorganizmaların bulaşıcı olabileceğini belirten Medicana Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alper Özkılıç, solunum yolu hastalıklarında konuşma, öksürük ya da hapşırma sırasında havaya saçılan damlacıkların sağlıklı kişiler tarafından alınması halinde yayılabileceğinin altını çizdi.
Çocuklarda Zatürre Belirtileri Nelerdir, Aileler Zatürrede Nelere Dikkat Etmeli?
“Çocuğumun zatürre olduğunu nasıl anlarım? sorusu bilinçli ebeveynlerin yanıtlarını merak ettiği sorular arasındadır. Çocuklarda zatürre kliniği yaş ve zatürre etkeni olan zararlı canlının türüne göre değişkenlik gösterebilir. Yüksek ateş, soluk alıp vermenin hızlanması, öksürük, normalden daha huzursuz olma, özellikle öksürme sırasında göğüste ağrı tariflemesi ve karın ağrısı çocuklarda zatürre belirtileri arasında yer alan genel şikâyetlerdir.” Ailelerin çocuklarda özellikle soluk alıp verme sırasında dikkatli olması gerektiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Özkılıç, zatürre kaynaklı nefes almanın zorlaşmasına bağlı olarak burun kanatlarında veya göğüs kafesinde yer alan solunuma yardımcı kasların da kullanılması ile kaburga boşluklarında çekilmeler olabileceğini belirtti.
“Zatürre tedavi edilmezse hayati tehlikeye neden olabilir”
Zatürrenin tedavi edilmesi gerektiğini, tedavi edilmediğinde hayati tehlikeye neden olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Özkılıç, dünya üzerinde her yıl 1,3 milyon çocuğun bu hastalığa yenik düştüğünü belirterek tedavi hakkında bilgi verdi: “Çocuklarda zatürre belirtileri gözlemleyen aileler zaman kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek almalıdır. Sağlık kuruluşlarına başvurular sonrasında zatürrenin altında yatan nedenin hangi mikroorganizmaya bağlı olarak meydana geldiği aydınlatılır ve böylelikle daha uygun ve etkili bir tedavi planlanabilir. Bakterilere bağlı oluşan zatürre olgularında tedavi için antibiyotik ilaçlara başvurulur. Hafif bakteriyel zatürre vakalarında antibiyotik ilaç kullanımı ile birlikte genellikle 48 saat içerisinde şikâyetlerde iyileşme sağlanabilir. Ancak bu durum ilacın kesilmesi için yeterli değildir. Reçetelendirilen antibiyotik ilaçların reçetelendirildikleri süre boyunca uygun dozlarda kullanımına devam edilmesi ihmal edilmemesi gereken önemli bir konudur.”
“Antibiyotik tedavisi sırasında çocukların istirahat etmeleri ve sıvı tüketimlerine özen göstermeleri gerekir. Virüslere bağlı zatürre olgularında ise antibiyotik ilaç kullanımı gereksiz ve etkisizdir. Viral zatürre olguları bakterilere bağlı oluşan hastalığa göre daha ılımlı bir seyir izler ve destek tedavisi ile kontrol altında tutulabilir. Seyri ılımlı olmasına rağmen virüslere bağlı oluşan zatürre hastalığı daha yavaş bir iyileşme gösterir. Uygun şekilde tedavi edilmeyen zatürre vakalarında bakteriler kan dolaşımına geçerek bakteriyemi adı verilen hastalık tablosunun oluşmasına neden olabilir.
Bakteriyemi ise zaman içerisinde kan basıncında aşırı düşme, septik şok ve organ yetmezliği gibi ağır tablolara ilerleyebileceği için dikkatli olunmalıdır. Kana bakteri geçişi dışında tedavi edilmeyen zatürre hastalarının akciğerlerinde içerisinde apselerin yer aldığı boşluklar ve plevra efüzyon meydana gelebilir. Plevral efüzyon uygun tedavi almayan zatürre olgularında akciğerin zarları arasında sıvı birikmesini ifade eder.”
