İdrar torbası iltihabının belirtileri neler? İdrar torbası iltihabı nasıl geçer?

İdrar torbası iltihabı (Sistit), bir tür alt idrar yolu enfeksiyonu (İYE) olan mesane iltihabı için kullanılan tıbbi terimdir. En sık üretra çevresindeki bölgede oluşan bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. İdrar yolu enfeksiyonuna neden olan en yaygın bakteri veya mikrop Escherichia coli'dir (E. coli). Bakteri genellikle idrar mikroskop altında incelendiğinde bulunur.

Kadınların anatomileri nedeniyle hastalığa yakalanma olasılığı erkeklerden çok daha yüksektir. Kadınların üretrası daha kısa ve anüse yakın olduğundan, bakterilerin mesaneye daha kolay ulaşmasını ve enfeksiyona neden olmasını sağlar. Erkeklerin ise anüsten daha uzakta bulunan daha uzun bir üretrası vardır ve bu da bakterilerin mesaneye yayılmasını zorlaştırır.

Sık idrara çıkma, her seferinde az miktarda idrar çıkması veya mesaneyi boşalttıktan sonra bile idrar yapma hissi, alt karın bölgesinde ağrı veya idrar yaparken ağrı ve yanma, bulanık idrar, keskin kokulu idrar ve şiddetli vakalarda idrarda kan bulunması sistitin yaygın belirtilerindendir. İdrar torbası iltihabı uygun şekilde tedavi edilmezse böbrek enfeksiyonları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

İdrar torbası iltihabı neden olur?

İdrar torbası iltihabı, tıbbi adıyla sistit, bakteriyel bir enfeksiyonun neden olduğu mesane (idrar torbası) iltihabıdır. Özellikle kadınlarda en sık görülen idrar yolu enfeksiyonu (İYE) türüdür. Tüm bakteriyel mesane enfeksiyonlarının dörtte üçünden fazlasına Escherichia coli (kısaca E-coli) türü patojenler neden olur. Bu bakteriler insan bağırsak florasının bir parçasıdır. Erkeklerde sistit görülse de, kadınlara göre çok daha az sıklıkta görülür.

Anatomik farklılıklar kısmen bunun nedenidir. Anüs ile üretranın sonu arasındaki mesafe kadınlarda kısa olduğundan, bağırsak bakterileri anüsten üretranın çıkışına (ve oradan da mesaneye) kolayca geçebilir. Çok daha nadir durumlarda başka bakteriler de mesane iltihabına neden olabilir. Örneğin enterokoklar veya stafilokoklar. Daha az sıklıkla sistit mantar veya virüslerden kaynaklanır.

İdrar torbası iltihabının belirtileri neler?

İdrar torbası iltihabı hafif ila şiddetli olabilir. Sistit rahatsızlığı olan kişilerde aşağıdaki gibi semptomlar görülebilir:

• Ağrılı idrara çıkma
• İdrar yaparken yanma hissi
• Alt sırtta veya karında kramplar veya basınç
• Sık sık idrara çıkma isteği
• Yatmadan sonra da dahil olmak üzere sık sık tuvalete gitme
• İdrar kaçırma
• Bulanık veya koyu renkli idrar
• İdrarda kan
• Kötü kokulu idrar
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Genital ağrı
• Bazı kişilerde düşük dereceli ateş
• Tükenmişlik

İdrar torbası iltihabı nasıl geçer?

İlk tedavi, ilacın türüne bağlı olarak kısa süreli antibiyotik tedavisi (yaklaşık 3-5 gün), bol su içilmesi ve gerekirse mesane basıncını hafifletmeye yardımcı olmak için ağrı kesiciler gibi semptomatik tedavidir.

Hastalar, öncelikle doktorlarına danışmadan bu ilaçları kullanmamalıdırlar, çünkü kendi spesifik patojen tiplerine uymayan ilaçlar alabilirler ve hastalığın ilaca dirençli hale gelmesine neden olabilirler.

İdrar torbası iltihabı için hangi antibiyotik kullanılır?

İdrar torbası iltihabı (sistit) için kullanılacak antibiyotik, enfeksiyona neden olan bakteri türüne ve hastanın sağlık durumuna göre doktor tarafından belirlenir. Sistit tedavisi için uygun antimikrobiyaller arasında trimetoprim-sülfametoksazol (TMP-SMX), nitrofurantoin, amoksisilin-klavulanik asit, florokinolonlar veya sefalosporinler bulunur. Bazı hastalar, şiddetli disüriye bağlı rahatsızlığı hafifletmek için oral fenazopiridin gibi bir idrar yolu analjezisine ihtiyaç duyabilir.

İdrar torbası iltihabının teşhisi nasıl konur?

Sistit, hastanın tıbbi geçmişinin incelenmesinin yanı sıra idrar tahlili veya idrar kültürü testi ile teşhis edilebilir. Sık tekrarlayan durumlarda, mesanede mesane taşı veya böbrek taşı gibi herhangi bir anormallik olup olmadığını kontrol etmek için ultrason veya sistoskopi gerekebilir.

İdrar torbası iltihabı tedavisi nasıl olur?

Tedavi şekli sistitin altta yatan nedenine göre değişir.

Bakteriyel sistit

Doktorunuz, durumunuza uygun türde ve sürede antibiyotik reçete edecektir. Tekrarlamayı önlemek için antibiyotik kürünü tamamlamak çok önemlidir.

İnterstisyel sistit

Tedavi yöntemleri semptomlara ve nedenlere bağlıdır, örneğin:

• Ağızdan alınan ilaçlar
• Sistoskopi
• Mesane aşılama tedavisi
• Ameliyat

Sistiti önleme ve evde bakım yöntemleri ise şunlardır:

• Mesaneniz doluyken idrarınızı tutmayın; idrar yapma isteği duyduğunuzda ise geciktirmeyin.
• Yaşlılarda, tuvalete gitmek için kalkmadan uzun süre uyumak sıklıkla sistit gelişimine yol açar. Yaşlılara yatmadan önce çok fazla su içmemeleri veya su içeriği yüksek meyveler yememeleri önerilir.
• Uygun genital hijyen uygulayın; tuvaleti kullanırken bakterilerin yayılmasını önlemek için, genital bölgeye doğru değil, genital bölgeden uzağa doğru silin.
• Vajinal bölgeyi antibakteriyel sabunla yıkamayın. Sade su ve yumuşak, normal sabun yeterlidir.
• Cinsel ilişkiden sonra mesaneyi boşaltmak ve genital bölgeyi mümkün olan en kısa sürede temizlemek önemlidir.
• Diyabet gibi risk faktörü olduğu bilinen hastalıkları kontrol altına almaya çalışın; kontrol altına alınmayan hastalıklar tekrarlama riskini artırabilir.
• Tekrarlayan enfeksiyonları olan menopoz sonrası kadınlarda topikal östrojen tedavisi gerekebilir. Örneğin, vajinal duvar ve üretra astarındaki nemi artırmak için kullanılan vajinal fitiller enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak hormon kullanımının yan etkileri olabileceğinden, kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
• Eğer bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılıyorsa tedavi rejimi doktorun talimatlarına göre ayarlanmalıdır.