Kaya koruğu neye iyi gelir? Kaya koruğunun faydaları nelerdir?

Kaya koruğu (Crithmum maritimum), çok yönlü özellikleri nedeniyle eski çağlardan beri mutfakta ve halk hekimliğinde kullanılan güçlü aromatik özelliği olan bir bitkidir. Gaz giderici, kurt düşürücü, idrar söktürücü ve iskorbüt önleyici olarak kullanılmıştır. Kaya koruğunun yaprakları çiğ veya pişmiş olarak yenir ve C vitamini açısından zengindir. Rezeneyi biraz anımsatan ancak daha tuzlu bir tada sahip güçlü ve hafif acıdır. Kaya koruğu deniz kenarlarında gelişir, hafif kumlu veya çakıllı toprakları tercih eder ve özellikle taşlar arasında olmak üzere kayalık alanlarda daha iyi büyür.

İspanya, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Yunanistan, Kıbrıs, Türkiye, Tunus ve Fas dahil olmak üzere çoğu Akdeniz ülkesinde, çoğunlukla ilkbahar ve yaz aylarından sonbahar başlarına kadar hasat edilen yumuşak yapraklar ve saplar, geleneksel olarak salatalarda çiğ olarak veya yumuşatmak için önceden kaynar suda haşlanarak tüketilir. Ayrıca genellikle zeytinyağı, sirke veya tuzlu suda turşu olarak saklanırlar.

Kaya koruğu nedir?

Halk arasında deniz rezenesi, kulak otu, naser otu ve saksı güzeli olarak da bilinen kaya koruğu, sukulent familyasından 10-30 cm arasında büyüyen, etli, pürüzsüz, çok dallı, uzun yapraklı, sarı çiçekleriyle tanınan çok yıllık bir bitkidir. Bilimsel adı crithmum maritimum olan kaya koruğu ekşi bir tada sahiptir.  Özellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında kayalık bölgelerde, nadir olarak nadiren kumda, deniz kenarında yetişir. Kaya koruğu, karaciğeri, kalbi ve hücresel DNA'yı koruyan fitokimyasallar, A, C, B2, B15 vitaminleri, amino asitler ve demir, kalsiyum ve magnezyum fosfor, kalsiyum, silika, çinko, manganez ve D vitamini gibi mineraller açısından zengindir.

Kaya koruğu neye iyi gelir?

Kaya koruğu çok uzun yıllardır geleneksel tıpta doğal bir şifa kaynağı olarak sindirim sorunları ve cilt rahatsızlıklarında kullanılmıştır. Bitki içeriğindeki antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemini destekler. Zengin bir C vitamini kaynağı olması nedeniyle, skorbüt hastalığının tedavisinde etkilidir. Ayrıca doğal bir idrar söktürücüdür, karaciğer ve safra kesesine iyi gelir, ishali keser, iştah açıcı özelliği vardır.

Kaya koruğunun faydaları nelerdir?

Kaya koruğu, hidrofilik (polifenoller, C vitamini) ve lipofilik (karotenoidler, uçucu yağlar, yağ asitleri) biyoaktif bileşikler açısından zengin bir kaynaktır. Antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri bağışıklığın güçlendirilmesinde, cilt sağlığını desteklemede ve sindirimi kolaylaştırmada rol oynar.

Kaya koruğunun sağlık faydalarından bazıları şunlardır:

Bağışıklık sistemini güçlendirir

Kaya koruğu zengin C vitamini içeriğine sahip bir bitkidir. C vitamini bağışıklık sistemini güçlendiren ve vücudu hastalıklara karşı koruyan önemli bir bileşiktir. Ayrıca yine antioksidan içeriğiyle vücudu serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarından korur. Ek olarak anti-enflamatuar etkisiyle vücuttaki iltihaplanmayı azaltır.

Kalp sağlığına destek olur

Kaya koruğu yüksek potasyum içeriğiyle tansiyonun dengelenmesine yardımcı olarak, kalp ve damar sağlığının iyileştirilmesinde fayda sağlar. İçeriğindeki antioksidanlar damar tıkanıklığı riskini azaltabilir, ayrıca kolesterol seviyelerini kontrol altına alabilir.

Sindirim sistemini rahatlatır

Kaya koruğu, içeriğindeki lifler sayesinde sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiler gösterir. Lifler bağırsak hareketlerini düzenler. Mide asidini dengeleyerek gastrit ve mide yanmasının önüne geçer. Kabızlık sorununa doğal bir çözümdür ve toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur.

Cildi nemlendirir ve yeniler

Kaya koruğu doğal bir nemlendiricidir, bu yüzden cilt hücrelerini yenileyerek sağlıklı bir görünüm kazanmasına yardımcı olur. Antioksidan özellikleri serbest radikallerin neden olduğu yaşlanma belirtilerini azaltır. Kaya koruğu ayrıca egzama, sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarının semptomlarını hafifletir, yara ve yanık tedavisinde iyileştirici bir etki gösterir.

Kaya koruğu nasıl tüketilir?

Kaya koruğu, hem çiğ hem de pişirilerek tüketilebilir. Çiğ olarak yaprakları doğrudan yenebilir, salatalara eklenebilir, ayrıca zeytinyağı, sarımsak ve tuzla harmanlanarak meze olarak yenebilir.  Pişirilerek veya buğulama yapılarak üzerine zeytinyağı ve sarımsak eklenebilir. Sebze yemeklerine ve çorbalara ilave edilebilir. Ayrıca ekişi bir tada sahip olması nedeniyle salamura ve turşu olarak da tüketilebilir.

Kaya koruğu çiğ yenir mi?

Kaya koruğu genellikle salata, meze ve turşu olarak tüketilir. Ekşi bir tada sahip olan bitki çiğ olarak da tüketilebilir. Ancak ekşi tadı bazı insanların damak zevkine hitap etmeyebilir, ayrıca mide ekşimesi veya mide yanması gibi sorunlar yaşanabilir.

Kaya koruğu yan etkileri ve zararları nelerdir?

Kaya koruğu son derece besleyici ve çok yönlü bir bitkidir. Sağlık üzerinde faydaları oldukça fazladır ancak aşırı kullanımından kaynaklanan yan etkilerinin de olabileceği unutulmamalıdır. Aşırı tüketimi mide rahatsızlıklarına ve ishale yol açabilir. Bazı hassas bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebebiyet verebilir.  Kronik hastalığı olanların, düzenli olarak ilaç kullananların, hamile ve emzirme döneminde olan kadınların kaya koruğu tüketmeden önce mutlaka doktorlarına danışmaları tavsiye edilmektedir.

Kaya koruğu turşusunun faydaları nelerdir?

Kaya koruğunun en çok tercih edilen tüketim şekli turşusudur. Balık yemeklerinin yanında meze olarak tercih edilen turşu faydaları ile de öne çıkar.

Kaya koruğu turşusunun başlıca faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• İçeriğindeki C vitamini, demir, kalsiyum ve mineraller bağışıklık sistemini destekler.
• Fermente bir besin olması nedeniyle probiyotik varlığı, sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiler göstermesine neden olur.
• İçerisindeki antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını önleyerek hastalıklara karşı koruma sağlar.
• Kaya koruğunun iyot zengini olmasından dolayı tiroid sağlığına iyi gelir.
• Cilt iltihaplarına, egzamaya, bağırsak yaralarına ve ishale iyi gelir.
• Safra salınımını düzenler, bağırsak kurtlarını düşürür. Kilo vermeye yardımcı olur.

Kaya koruğu bitkisi çayı günde ne kadar tüketilir?

Kaya koruğu çayının günde en fazla iki kez tüketilmesi tavsiye edilir. Ayrıca çayı tüketirken bitkinin içerdiği tuz oranı göz önünde bulundurulmalı ve özellikle tansiyon hastalarının doktor tavsiyesiyle kullanmaları gereklidir.

Kimlerin kaya koruğu bitkisi kullanması tehlikelidir?

Hamile ve emziren kadınların, düzenli olarak ilaç kullananların, kronik hastalığı olan kişilerin ve özellikle alerjik bünyeye sahip kişilerin dikkatli olmaları ve doktor tavsiyesi almaları çok önemlidir. Ayrıca, magnezyum, sodyum, kalsiyum ve C vitamini gibi bileşenlerin vücudunda yüksek seviyelerde olan kişilerin tüketmemesi önerilir.

Kaya koruğu ile deniz börülcesi aynı mı?

Kaya koruğu bazen deniz börülcesiyle karıştırılır ancak iki bitki birbirinden tat ve lezzet olarak farklıdır.