Laktoz, süt ve süt ürünlerinde doğal olarak bulunan bir karbonhidrat türüdür. Laktoz, anne sütü, inek sütü, koyun sütü ve keçi sütü dahil olmak üzere sütte bulunur. Süt içeren veya sütten yapılan tüm ürünler laktoz içerir. Bu nedenle, laktoz intoleransı olan bireyler için hangi gıdaların laktoz içerdiğini bilmek oldukça önemlidir. Laktoz içeren besinler, genellikle süt bazlıdır, ancak işlenmiş gıdaların içeriğinde de bulunabilir. Laktoz içeriği, gıdanın türüne ve işlenme derecesine göre değişiklik gösterebilir.
Laktoz içeren besinler nelerdir?
Süt ve süt ürünleri, doğal olarak yüksek miktarda laktoz içerir ve laktoz intoleransı olan bireyler için en yaygın rahatsızlık kaynağıdır. İnek sütü, keçi sütü ve koyun sütü gibi tüm hayvansal sütler, ortalama olarak bir bardakta (250 ml) 12-13 gram laktoz bulundurur. Laktoz içeriği ürünün işlenme şekline göre farklılık gösterebilir.
Peynirler
Peynir çeşitleri arasında laktoz oranı farklılık gösterir. Çedar, parmesan gibi sert ve olgunlaşmış peynirler genellikle daha düşük laktoz içerirken, beyaz peynir ve krem peynir gibi taze peynirlerde laktoz oranı daha yüksektir.
Yoğurt
Yoğurt, laktik asit bakterileri sayesinde doğal olarak laktoz oranını azaltabilir. Ancak bazı yoğurtlar, ek şeker içeriği nedeniyle laktoz intoleransı olan bireylerde rahatsızlık yaratabilir.
Krema ve tereyağı
Krema, yüksek oranda laktoz içeren bir süt ürünüdür. Tereyağı ise nispeten düşük laktoz içerir ancak tamamen laktozsuz değildir.
Çikolata ve şekerlemeler
Çikolata ve bazı şekerlemeler, süt tozu veya süt kreması içerebilir ve bu da laktoz içeriğini artırır. Özellikle sütlü çikolatalar, laktoz intoleransı olan bireylerde hassasiyete yol açabilir.
Hazır çorbalar ve soslar
Hazır çorbalarda ve soslarda süt proteini veya süt tozu gibi bileşenler bulunabilir. Bu nedenle, bu tür ürünlerin içerik etiketleri kontrol edilmelidir.
Fırıncılık ürünleri
Kek, bisküvi ve çörek gibi fırıncılık ürünlerinde genellikle süt, tereyağı veya krema kullanılır. Bu da bu ürünlerin laktoz içermesine neden olur.
İlaçlar ve takviyeler
İlaçlar ve bazı takviye ürünleri de laktoz içerebilir. Laktoz, ilaçlarda dolgu maddesi olarak sıkça kullanılır. Özellikle tablet formundaki ilaçlarda bulunan laktoz, hassasiyeti olan bireylerde sindirim sorunlarına neden olabilir. Laktoz intoleransı belirtileri yaşayan bireylerin, ilaç kullanmadan önce içeriğini kontrol etmeleri veya eczacılarından bilgi almaları önemlidir.
Protein tozları ve sporcu ürünleri
Bazı protein tozları ve sporcu içecekleri, süt proteini bazlıdır ve bu da laktoz içermelerine neden olabilir.
İşlenmiş et ürünleri
Sosis ve salam gibi işlenmiş et ürünlerinde süt tozu gibi bileşenler bulunabilir.
Laktoz içeren ürünlerden nasıl kaçınılır?
Süt ve süt ürünleri dışında, birçok işlenmiş gıda da laktoz içeren besinler arasında yer alır. Laktoz, bu ürünlerde bir bileşen veya katkı maddesi olarak kullanılabilir. Özellikle ambalajlı ve hazır ürünler tüketilirken, içerik etiketlerinin dikkatle okunması gereklidir. Bu nedenle etiketleri kontrol ederek alışveriş yapmalısınız. Satın alacağınız ürün aşağıdakilerden birini ya da birkaçını içeriyorsa laktoz da içeriyordur;
- Süt
- Yağsız süt tozu
- Krema
- Tereyağı
- Ayran
- Peynir altı suyu
Laktozsuz beslenme nasıl olur?
Çoğu gıda doğal olarak laktozsuzdur. Bunlar şunları içerir:
- Her türlü sebze ve meyve
- Tahıllar ve pirinç
- Yumurtalar
- Et
- Baklagiller
Yumurta laktoz içerir mi?
Yumurtalar protein açısından zengindir ve birçok temel vitamin ve mineral içerir. Laktoz içermezler, bu nedenle laktoz intoleransı olan kişiler (yumurta alerjisi olmadığı sürece) güvenle tüketilebilir.
Muz laktoz içerir mi?
Muz diğer tüm meyveler gibi laktoz alerjisi olanlar için güvenli bir besindir.
Pirinçte ve patateste laktoz var mı?
Pirinç, kinoa, arpa gibi tahıllar ve patates ve mısır gibi nişastalar laktoz açısından güvenli temel gıdalardır.
