Motilite bozukluğu ne demek? Motilite bozukluğunun belirtileri neler?
Motilite bozukluğu, bağırsak kaslarının uygunsuz şekilde kasılmasına veya gevşemesine yol açan bir problemdir. Eğer sindirim sistemi tüketilen besinleri gerektiği gibi işlemezse kişiler motilite bozukluğu problemi ile karşı karşıya kalabilirler.
Şişkinlik, gaz, kabızlık, reflü ya da karın ağrısı gibi belirtilerle karakterize edilen motilite bozukluğu, sıklıkla sindirim sistemi organlarını etkileyen bir durumdur. Motilite bozukluğu, bağırsak veya mide duvarındaki kasların düzenli çalışmamasına bağlı gelişebileceği gibi, kullanılan ilaçların, enfeksiyonların varlığından ya da sindirim sistemindeki sinirlerin hasar alması sonucu gelişebilen bir hastalıktır. Tedavi seçenekleri arasında özel diyetler, ilaçlar ya da cerrahi müdahaleler yer alır.
Motilite bozukluğu ne demek?
Motilite bozukluğu, sıklıkla sindirim sisteminde kas hareketlerinin anormal çalışması ya da yetersiz çalışmasından kaynaklanır. Sindirim sistemi, alınan besinleri küçük parçalara bölme ve emilim yoluyla dokulara dağıtma görevine sahiptir. Bir dizi kasın hareketiyle işlevlerini yerine getiren sindirim sistemi, normalden farklı ya da yetersiz çalıştığında çeşitli sağlık sorunları meydana gelebilir. Hastaların bazılarında bağırsağın yalnızca bir bölümünü etkileyen motilite bozukluğu, bazılarında daha da ilerleyebilen bir durum olarak karşımıza çıkar. Motilite bozukluğu, sindirim sisteminde özellikle mide, ince bağırsak veya kalın bağırsak gibi organları etkileyen bir rahatsızlıktır.
Motilite bozukluğunun belirtileri neler?
Motilite bozukluklarının belirtileri, bozukluğun kaynağına ve şiddetine bağlı olarak kişilerde farklı semptomlara neden olabilir. Motilite bozuklukları, gastrointestinal sistemdeki kasların yeteri kadar çalışmaması sonucu gelişir. Ara sıra görülen belirtiler bazı kişileri rahatsız etmese de, kalıcı ve tekrarlayan belirtiler genellikle beslenme sorunlarına neden olabilir.
Motilite bozukluğunun belirtileri şu şekildedir;
- Karın ağrısı
- Şiddetli kabızlık
- Tekrarlayan kusma veya regürjitasyon
- Yemeklerden sonra rahatsızlık
- Ağrılı veya zorlu yutma
- Mide boşaltma süresinde artış veya azalma
- Mide bulantısı
- Reflü
- Mide ekşimesi
- İştah kaybı veya kilo kaybı
Motilite bozukluğunun nedenleri neler?
Yiyeceklerin, sıvıların ve atıkların bağırsaktan geçişinin genel süreci olarak bilinen motilite durumu, bazı durumlarda hasar görebilir. Motilite bozukluğunun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, sindirim sistemini yöneten sinirlerde hasarın sonucu ya da sinir sistemi hastalıkları ile ilişkilendirilebilir.
Motilite bozukluğunun en yaygın nedenleri şöyle sıralanabilir;
Kas sorunları
Bağırsak veya mide duvarındaki kasların gerektiği gibi çalışamaması motilite hastalığının bir nedeni olarak görülür.
Sinirsel hasar
Sindirim sisteminde yer alan sinirlerin hasar almasından kaynaklanabilir.
Geçirilmiş ameliyatlar
Geçmişte mide veya bağırsak cerrahileri sonrası motilite durumu gelişebilir.
Bağırsak iltihabi hastalıkları
Ülseratif ve crohn gibi bazı hastalıklar
Enfeksiyonlar
Virüse bağlı gelişen gastrointestinal enfeksiyonlar sonrasında geçici motilite bozuklukları meydana gelebilir.
Diyabet
Kan şekerinin uzun dönem yükselmesi bazen sinirlere zarar vererek mide boşalması sürecini güçleştirebilir.
İlaçlar
Bazı ilaçların kullanımı bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir.
Motilite bozukluğunun çeşitleri neler?
Sindirim sisteminizdeki kaslar, yiyecekleri yemek borunuzdan mideye ve midenizden bağırsağa ve anüse taşımak için genellikle sistematik bir biçimde çalışır. Motilite bozukluğu olan kişilerde genellikle sindirim sistemi kasları bir süre veya uzun bir süre yeterli çalışmaz. Tekrarlayan veya kronik sindirim sorunları varlığından doktora danışmak önemlidir.
Motilite bozukluğunun çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;
Akalazya
Bu rahatsızlıkta genellikle nörolojik sorunlar yemek borusu ile mide arasındaki alt özofagus sfinkterinin düzgün çalışmasını engeller.
Diffüz özofagial spazm
Yemek borusunun ani ve düzensiz olarak kasılması sonucu oluşan bir bozukluktur. Yaygın belirtileri arasında en sık göğüs ağrıları yer alır.
Eozinofilik özofajit
Yemek borusunun daralması sonucu yiyecek ve içeceklerin mideye taşınması neredeyse imkânsız hale gelir.
Gastroparezi
Mide kaslarının yeterince kasılamaması sonucu yiyeceklerin mideden uzaklaşması yavaşlar.
Huzursuz bağırsak sendromu
İrritabl Bağırsak Sendromunun nedeni tam olarak bilinmektedir. Bağırsak hareketi öncesinde, sırasında veya sonrasında ağrı veya rahatsızlık hissetmesiyle birlikte kabızlık, ishal veya her ikisinin de görüldüğü sık karşılaşılan bir hastalıktır.
İnce bağırsak disperistaltizmi
İnce bağırsaktaki bazı hareketlerin azalması ya da ortadan kaybolmasına bağlı gelişebilen bir durumdur.
Kronik bağırsak psödo-obstrüksiyonu
Sinirler veya kaslar düzgün çalışmadığı için bağırsak hareket etmez ve bu duruma psödo tıkanıklık adı verilir. İnce bağırsak sinirlerinde veya kaslarında oluşan bu ciddi hasar nedeniyle bağırsak, kasılma ve sindirim sisteminden yiyecek ve havayı itme yeteneğinde problemler meydana gelir. Belirtileri arasında şişkinlik, kabızlık ve karın ağrısı yer alır. Eğer ince bağırsakta aşırı bakteri varsa ishal meydana gelebilir.
Motilite bozukluğunun tanısı nasıl konur?
Motilite bozukluğunun tanısı için yiyecek ve sıvıların yemek borunuzdan ne kadar iyi geçtiğini görmek için bir dizi teste ihtiyaç duyulabilir. Semptomlarınız doğrultusunda herhangi bir daralma veya iltihaplanmanın tespiti için röntgen, manyetik rezonans görüntüleme veya bilgisayarlı tomografi gibi çeşitli görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Genellikle enfeksiyon, iltihap gibi altta yatan nedenler araştırılır.
Olası tetkikler şöyledir;
- Laboratuvar testleri ve kolonoskopi yoluyla nedenlerin değerlendirilmesi ve takibe alınması
- Semptomlara yönelik testler (örneğin; ateş, kilo kaybı gibi)
Motilite bozukluğunun tedavisi nasıl olur?
Tedavi genellikle yemek borusu dismotilitesine neden olan rahatsızlığa bağlıdır. Birçok hasta için ilaç tedavisi, basit diyet veya yaşam tarzı değişikliklerini içerir. Gerekirse beslenme desteği (sıvı gıdalar, takviyeler) gerekebilir. Beslenme değişikliği olarak lif alımı arttırılabilir, sık ve küçük öğünler önerilir. Tedavide ilaçlar, bulantı ve kusmaları hafifletmek ve mide boşalmasının hızlanması amaçlı hastalara reçete edilebilir. Ayrıca hastaların gün içinde aktif kalması bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine fayda sağlayabilir. Özellikle akalazya durumunda yemek borusunu genişletmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Sonuç olarak tedavi her hastaya özel seçeneklerden ibarettir. Rahatsızlığın nedenine bağlı olarak ya da etkilenen organa göre uygun bir tedavi planlaması yapılır.
