Otsu bir çok yıllık bir bitki olan tarhun, yeşil, dar ince yapraklara ve odunsu gövdelere sahiptir. Tarhun, Orta Doğu ve Avrupa'da çok uzun zamandır kullanılan eski bir mutfak otudur. Tarhun bitkisinin toprak üstünde yetişen kısımları ilaç yapımında kullanılır. Tarhun, sindirim sorunları, iştahsızlık, su tutulumu ve diş ağrısı tedavisinde; adet kanamasını başlatmak ve uyku kalitesini artırmak için kullanılır. Ayrıca, sabun ve kozmetik ürünlerinde koku verici olarak kullanılır.
Tarhun nedir?
Bilimsel adıyla Artemisia dracunculus olarak bilinen tarhun, yaprakları nane, roka gibi yenilen, baharat olarak kullanılan, yapraklarından hekimlikte de yararlanılan ıtırlı bir bitkidir. Kendine özgü aromatik bir bitki olması nedeniyle yemeklere lezzet katar. Ayrıca, içerdiği vitaminler, mineraller ve antioksidanlar sağlık açısından pek çok fayda sağlar.
Tarhun ne işe yarar?
Tarhun hazımsızlık (dispepsi), iştahsızlık, ameliyat sonrası mide bulantısı ve kusma, diş ağrısı, uyku sorunları ve diğer rahatsızlıklar için kullanılır. Tarhun otu ağrı kesici özelliktedir ve regli dönemindeki sancılar için de faydalıdır. Ayrıca yatıştırıcı etkisi bulunur. Bu sayede uyku kalitesini pozitif yönde etkileyebilir.
Tarhun otunun faydaları nelerdir?
Tarhun otunun kalorisi ve karbonhidrat oranı düşüktür ve sağlık açısından faydalı olabilecek manganez, demir ve potasyum gibi besinleri, ayrıca belirli bakterilerle savaşabilen bileşenler içerir. Sakinleştirici etkisi sayesinde uyku kalitesine faydaları ile bilinen tarhun otu ağrıyı tedavi etmek için de kullanabilir.
Tarhun otunun faydalarından bazıları şunlardır:
- Tarhun otu, kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düzenleyerek kalp sağlığını destekler. Ayrıca, damarların elastikiyetini artırarak dolaşım sistemine fayda sağlar.
- Tarhun otu, hazımsızlık, şişkinlik ve iştahsızlık gibi sindirim problemlerini hafifletmeye yardımcı olurken, içeriğindeki bileşenler sayesinde sindirim enzimlerinin artırır ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar.
- Tarhun, insülin duyarlılığını ve vücudun glikozu metabolize etme biçimini iyileştirerek kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir.
- Tarhun, Artemisia bitki grubundan elde edilir ve yatıştırıcı bir etkiye sahip olabilir ve uyku kalitesini artırabilir.
- Tarhun özütü vücuttaki leptin seviyelerini azaltarak iştahı artırabilir. Leptin ve ghrelin iştahı kontrol eden iki hormondur.
Tarhun, geleneksel tıpta uzun zamandır ağrıyı tedavi etmek için kullanılmıştır. Tarhun otu, içeriğindeki antioksidanlar ve polifenoller sayesinde iltihaplanmayı azaltıcı özelliklere sahiptir. Bu sayede ağrıları hafifletir ve genel sağlığın iyileşmesine katkı sağlar. Ayrıca tarhun içeren takviyeler, osteoartrit gibi rahatsızlıklarla ilişkili ağrıyı azaltmada faydalı olabilir.
- Tarhun yağı gıda kaynaklı hastalıklara neden olan iki bakteri olan Staphylococcus aureus ve E. coli'yi engelleyebilir.
- Ödem attırıcıdır.
- Kadınların adet dönemlerinde ağrı ve sancıların giderilmesinde kullanılır.
- Diş ağrılarını azaltmak için tarhun yapraklarını çiğnenebilir. Bunun nedeni tarhunda doğal bir anestezik olan öjenol bulunmasıdır.
Tarhun kokusu neye benzer?
Orta Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak yetiştirilen tarhun, aromatiktir ve hafif meyan kökü tadıyla topraksı bir tada sahiptir.
Tarhun otu hangi yemeklerde kullanılır?
Özellikle Fransız mutfağında önemli bir yere sahip olan tarhun, et yemekleri, soslar ve çorbalara aromatik bir tat katar. Taze veya kurutulmuş olarak; sıcak yemeklerin yanı sıra soğuk tariflerde de tercih edilir. Balık, kırmızı et, tavuk, kuşkonmaz, yumurta ve çorba gibi yemeklerle iyi gider. Ayrıca, marine soslar ve salata soslarında kullanılır.
Tarhun otu Türkiye'de nerede yetişir?
Tarhun otu, ılıman ve sıcak iklimlerde yetişen, dayanıklı bir bitkidir. Ana vatanı Orta Asya 'dır. Tarhun Avrupa ve Orta Doğu'ya yayılmış, günümüzde ise dünyanın pek çok bölgesinde yetiştirilmektedir. Türkiye’de özellikle Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilir. Ankara, Bayburt, Erzurum, Erzincan, Sivas, Gaziantep, Şanlıurfa gibi illerde ve bu illerin olduğu yöre yemeklerinde tarhun sıklıkla kullanılır.
