Estradiol, yumurtalıklar, adrenal bezler ve gebelik sırasında plasenta tarafından üretilen bir östrojen hormonudur. Adet döngüsünün düzenlenmesinde, gebeliğe hazırlık sürecinde ve genel olarak kadın üreme sağlığının korunmasında temel bir rol üstlenir. Kadınlarda estradiol seviyesi, adet döngüsünün evrelerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Düşük estradiol seviyeleri, yumurtalık aktivitesinin az olduğunu ya da hiç olmadığını gösterebilir. Bu durum; ergenlik öncesi dönem, menopoz sonrası, doğum kontrol hapı kullanımı ya da yumurtalık yetmezliği gibi durumlarla ilişkilidir.
Estradiol nedir?
Estradiol, kadınlık hormonu olan östrojenin en önemli formlarından biridir. Ayrıca kemik gelişimi, ruh hali değişimleri ve cilt sağlığı üzerinde de önemli etkileri vardır. Estradiol seviyelerinin çok yüksek ya da çok düşük olması bazı sağlık sorunlarına işaret edebilir ve bu durumlar bazen hormonal ilaçlarla tedavi gerektirebilir. Düşük estradiol seviyeleri, yumurtalık aktivitesinin az olduğunu ya da hiç olmadığını gösterebilir. Bu durum; ergenlik öncesi dönem, menopoz sonrası, doğum kontrol hapı kullanımı ya da yumurtalık yetmezliği gibi durumlarla ilişkilidir. Yüksek estradiol düzeyleri ise, preovulatuar dönem, folikülün uzun süre kalması, gebelik, erkeklerde belirgin karaciğer hasarı ya da hormon üreten tümörler gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.
Bununla birlikte, vücuttaki diğer organ ve dokuların sağlığını da etkiler. Östrojen ve estradiol terimleri genellikle birbirinin yerine kullanılsa da, bu iki kavram arasında fark vardır. Östrojen, dört ana hormonu kapsayan bir şemsiye terimdir:
- Estron
- Estradiol
- Estriol
- Estetrol
Bu hormonlar arasında, üreme çağındaki (genellikle 15–49 yaş arası) kadınlar için en bol bulunan ve en etkili olanı estradioldür.
Estradiol ne işe yarar?
Estradiol, kadın üreme sisteminin işleyişinde temel rol oynayan başlıca hormonlardan biridir. Yumurtlamayı destekler, döllenme gerçekleştiğinde embriyonun rahme tutunmasını kolaylaştırır. Aynı zamanda kalp, damar, kemik ve beyin sağlığı üzerinde de etkilidir. Ergenlik döneminde seviyeleri yükselmeye başlar. Her ay estradiol, bir yumurtanın olgunlaşmasına ve yumurtlamayla birlikte yumurtalıktan salınmasına yardımcı olur. Adet döngüsünün ikinci yarısında ise, progesteronla birlikte rahim duvarının kalınlaşmasına katkıda bulunur. Bu da döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesini kolaylaştırır. Menopozla birlikte yumurtlama sona erdiği için estradiol düzeyleri doğal olarak düşer.
Adet döngüsünün düzenlenmesindeki rolünün yanı sıra, estradiol meme dokusunun ve ikincil cinsel özelliklerin gelişimine katkı sağlar, kardiyovasküler sistemi destekler ve nörolojik ve iskelet sistemleri üzerinde çeşitli etkiler gösterir. Ayrıca, erkeklerde de sinir sistemi, iskelet yapısı ve kalp-damar sağlığı üzerinde etkili olabilir.
Estradiol bir kadında kaç olmalı?
Kadınlarda estradiol seviyesi, adet döngüsünün evrelerine bağlı olarak değişkenlik gösterir.
- Foliküler faz (1–14. günler): 72–529 pmol/L
- Ovulasyon günü (14. gün): 235–1309 pmol/L
- Luteal faz (14–28. günler): 205–786 pmol/L
Menopoz sonrasında ise estradiol seviyesi genellikle <118 pmol/L düzeyine düşer. Bunun nedeni, yumurtalıkların hormon üretimini durdurmasıdır. Erkeklerde estradiol seviyesi 146 pmol/L’nin üzerine çıkmamalıdır.
Estradiol değeri kaç olmalı?
Estradiol düzeyleri genellikle mililitre başına pikogram (pg/ml) cinsinden ölçülür.
- Premenopozal kadınlarda: 30–400 pg/ml
- Postmenopozal kadınlarda: 0–30 pg/ml
- Erkeklerde: 10–50 pg/ml
Estradiol yüksekliği nedir?
Estradiol yüksekliği, kandaki estradiol seviyesinin normal aralıkların üzerine çıkması anlamına gelir. Bu durum; böbrek üstü bezinin büyümesi, erken ergenlik, yumurtalık, testis veya adrenal tümörler gibi hormonal dengesizliklere bağlı olarak gelişebilir. Hem kadınlar hem de erkekler bu yüksekliğe bağlı çeşitli semptomlar yaşayabilir.
Estradiol yüksekliğinin belirtileri neler?
Kadınlarda yüksek estradiol seviyeleri şu belirtilerle kendini gösterebilir; düzensiz adet dönemleri, aşırı yorgunluk, kilo alımı, azalmış cinsel istek, göğüslerde kistik yapılar, ruh hali değişiklikleri.
Estradiol düşüklüğü neden olur?
Kadınlarda estradiol düşüklüğü genellikle menopozla birlikte görülür; çünkü bu dönemde yumurtlama sona erer ve östrojen üretimi azalır. Düşük estradiol düzeyleri, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilecek çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir.
Estradiol düşüklüğünün belirtileri neler?
Menopozla birlikte estradiol düzeyinin düşmesi aşağıdaki semptomlara neden olabilir; sıcak basmaları, gece terlemeleri, ruh hali dalgalanmaları, düzensiz adet dönemleri, uyku problemleri, vajinal kuruluk, idrar yaparken ağrı, ağrılı cinsel ilişki, cinsel istekte azalma ve ciltte kuruluk.
