Aldığımız gıdalar ve içtiğimiz su miktarı ile yakından ilişkili olarak çıkardığımızı idrarın içindeki taş yapan zararlı maddelerin ( kalsiyum, okzalat, ürik asit, sistin, fosfat vb. ) aşırı yoğunluğa eriştikten sonra böbrek boşluklarında çökerek ince kristaller sonrada küçük mineral parçalarının oluşturması ile börek boşluklarında taşlar oluşmaktadır. Medicana Bahçelievler Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Kemal Sarıca böbrekte taş sorunları hakkında bilgi verdi.
Aniden Ortaya Çıkabilir
Prof. Dr. Kemal Sarıca, ‘’ Taşlar çoğunlukla böbreklerde oluşur, küçük boyutlarda iken çoğu vücuttan atılır ancak bazen böbrekte kalıp büyüyebilir ve tedavi gerektiren böbrek taşlarını oluşturur. Böbrekte oluşan ve yer değiştiren taşların bir bölümü böbrek ile idrar kesesi arasındaki kanalın ( üreter ) içinde sıkışıp kalabilir ve bu kanalı tıkayarak ameliyat gerektirebilir. Bu taşlara ise “ üreter taşları” ismi verilmektedir. Taşların bir bölümü idrar torbası ( mesane ) içinde kalıp büyüyebilir veya idrar akım bozukluğu olan hastalarda mesanede direkt şekillenebilir ki bu taşlara da “ mesane taşları” ismi verilmektedir. Böbrekte oluşan taşların ortaya koyduğu en sık ve en rahatsızlık veren belirti taşın olduğu böbrek tarafındaki yan boşluklarda ortaya çıkan, çoğu zaman dayanılmaz, şiddetli bir ağrıdır. Çoğunlukla aniden ortaya çıkan, hastanın yaşam kalitesini çok bozan bu ağrı hastayı bitkin düşüren ve herhangi bir şey yapmasına müsaade etmeyen vasıfta bir ağrıdır. Bu dayanılmaz ağrıya tıp dilinde “ kolik ağrı” ismi verilmekte olup, taşın idrar kanalını tıkaması sonucunda şekillenir. ‘’ diye ifade etti.
Ağrılar Kronik Kramplar Halinde Belirti Verir
Böbrek içindeki taşların sebep olduğu ağrılar genellikle yan boşluk bölgesinde kramplar şeklinde olmakta iken, taş idrar kanalına düşer ise bu ağrılar zamanla karın alt bölgesine ve kasık bölgesine yayılabilir olduğunu belirten Dr. Kemal Sarıca şu konulara dikkat çekti: ‘’ Eğer taş kanalın alt ucuna , mesaneye yakın bölgeye iner ise, o zaman kasık bölgelerine, yumurtalara vuran bir ağrı ile birlikte idrarda yanma ve sık idrara çıkma gibi şikâyetler de görülebilir. Böbrek ve idrar yolları taşları ağrı dışında gizli veya gözle görülebilir “ idrarda kanama” şikayetine de yol açabilir. Kanama ağrı ile birlikte ise, taze ise ve devamlılık göstermiyor ise taş hastalığını daha çok düşündürür. Ağrıya eşlik eden, mide bulantı hissi, kusma ve hazımsızlık bulguları da yine taş hastalığını destekleyen bulgular arasında yer alır.’’
Su İçmemek Böbrekte Taş Oluşumuna Yol Açıyor
Dr. Sarıca, ‘’ Böbrek ve idrar yollarında taş oluşumuna yol açan en önemli faktörler az su içme ve taş oluşumuna yol açan maddelerin diyette aşırı tüketimidir. Bu faktörlere ek olarak bünyeye ait olan veya dış ortana ait olan bazı faktörler de vücutta taş oluşumunu tetikleyebilmektedir. Söz konusu bu risk faktörleri içerisinde bünyeye ait olarak,
Şişmanlık,
Düzensiz beslenme,
Aile geçmişinde taş hastalığı olması,
Doğuştan mevcut bazı genetik hastalıklar,
İdrar yollarında sık enfeksiyon gelişmesine yol açan durumlar,
Kullanılan bazı ilaçlar
Aşırı sıcak iklim ortamında yaşama ( terleme ile aşırı sıvı kaybı)
Hareketsiz bir hayat tarzı
İş veya aile hayatına bağlı kronik stres, aşırı yorgunluk oluşur.’’ dedi.
