Kulakta uğultu tıbbi adıyla innitus, kulaklarda sesler "duymanız" anlamına gelen tıbbi bir terimdir. Dışarıdan gelen bir ses kaynağı olmadığında ortaya çıkar. Tinnitus genellikle "kulak çınlaması" olarak adlandırılır. Üfleme, kükreme, vızıltı, tıslama, uğultu, ıslık veya cızırtı gibi sesler de duyulabilir. Duyulan sesler yumuşak veya yüksek olabilir. Kişi, tıslama, suyun aktığını, bir deniz kabuğunun içini veya müzik duyduğunu bile düşünebilir.
Tinnitus'un en yaygın nedeni işitme kaybıdır, ancak duygusal stresten anemi gibi altta yatan tıbbi durumlara kadar değişebilir. Ayrıca, bazı tümör türlerine ve hatta aşırı sigara veya alkol kullanımı gibi çeşitli faktörler bu duruma yol açabilir. Kulak çınlaması her yaş grubunda görülebilir, ancak yaşlı bireylerde daha yaygındır.
Kulakta uğultu neden olur?
Kulak uğultusu (Tinnitus), dışarıdan bir ses kaynağı olmadan kulakta uğultu, çınlama veya vızıltı hissedilmesidir. Bu duruma neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Ancak, kulak uğultusu/çınlaması, aşağıdakiler de dahil olmak üzere hemen hemen her kulak probleminin belirtisi olabilir:
- Yüksek sese maruz kalma
- Kulak enfeksiyonları
- Kulakta yabancı cisim veya kulak kiri
- İşitme kaybı
- Meniere hastalığı - işitme kaybı ve baş dönmesine neden olan bir iç kulak rahatsızlığı
- Östaki borusunda sorun
- Damar sorunları (kulak çevresindeki damarlarda genişleme)
- Antibiyotikler, aspirin veya diğer ilaçlar da kulak uğultusuna neden olabilir. Alkol, kafein veya sigara, kişide zaten varsa, kulak çınlamasını kötüleştirebilir.
Bazen kulak uğultusu yüksek tansiyon, alerji veya anemi belirtisi olabilir. Nadir durumlarda ise tinnitus, tümör veya anevrizma gibi ciddi bir sorunun belirtisi olabilir. Tinnitus için diğer risk faktörleri arasında temporomandibular eklem bozukluğu (TME), diyabet, tiroid sorunları, obezite ve kafa travması bulunur.
Tek kulakta uğultu neden olur?
Sadece tek bir kulakta uğultunun nedenleri, her iki kulakta da yaşanan uğultunun nedenlerinden farklı olabilir. Tek taraflı uğultunun çeşitli olası nedenleri vardır; bunlar arasında kulak kiri birikmesi, yüksek veya sürekli gürültüye maruz kalma ve çeşitli tıbbi durumlar: kulak enfeksiyonu, kulak zarı yırtılması, Meniere hastalığı ve MS ve felç gibi nörolojik durumlar bulunur. Tek kulakta oluşan uğultunun yaygın nedenleri arasında şunlar yer alır:
Kulak kiri
Sadece tek kulakta oluşan kulak çınlaması, aşırı kulak kirinin birikmesinden kaynaklanabilir. Çok fazla kulak kiri, iç kulakta basınç birikmesine ve dolayısıyla uğultuya neden olabilir.
Ménière hastalığı
Ménière Hastalığı, iç kulakta sıvı birikmesiyle karakterize bir rahatsızlıktır. Nedeni bilinmemekle birlikte, genellikle baş dönmesi, iç kulakta basınç hissi ve tinnitus ataklarına yol açar. Ménière Hastalığı bazen bir kulakta başlayıp diğerine yayılabilir.
Multipl skleroz
Multipl skleroz (MS), vücudun kendi sağlıklı sinir kılıflarına saldırdığı ve beyin ile vücudun geri kalanı arasındaki iletişimde sorunlara yol açtığı bir rahatsızlıktır. MS, işitme siniri hasarına neden olarak beyin ve kulaklar arasındaki sinyalleri bozabilir. Bu durum, yalnızca bir kulakta işitme kaybına veya uğultuya neden olabilir.
Kanser
Kulaktaki sinirleri bozan veya kulakta basınç oluşturan herhangi bir şey, tek taraflı Tinnitusa neden olabilir. Kanser, başta veya boyunda kulakta basınç oluşturan bir tümörden, işitme sinirlerini bozan kanserli hücrelere kadar birçok şekilde yalnızca bir kulakta Tinnitusa katkıda bulunabilir.
Kulak zarı yırtığı
Kulak zarı yırtılmaları veya delinmeleri enfeksiyonlar, fiziksel yaralanmalar veya akustik yaralanmalar (aşırı yüksek sesler) nedeniyle meydana gelebilir. Bu durum, işitme kaybına, fiziksel ağrıya ve yalnızca bir kulakta tinnitusa yol açabilir.
İyi huylu kulak kistleri
Kolesteatom olarak bilinen kulak kistleri, hücrelerin bir araya gelerek hava veya sıvı dolu bir kese oluşturmasıyla oluşabilir. Bu küçük kese daha sonra kulak zarından orta ve iç kulağa doğru büyüyerek basınç artışına neden olabilir ve bu da sıvı sızıntısından yüzde uyuşukluğa ve tek bir kulakta tinnitusa kadar her türlü rahatsızlığa yol açabilir.
Strese bağlı kulak uğultusu olur mu?
Yüksek düzeyde stres, vücutta glutamat seviyesinin artmasına ve buna bağlı olarak da kulak çınlaması algısının artmasına neden olur. Bunun nedeni, vücut stres altındayken stres hormonlarının salınımını tetiklemesi ve bunun iç kulağa giden kan akışını olumsuz etkilemesidir. Bu durum, işitme sistemindeki iltihabı artırabilir, işitmeyle ilgili sinirlerin normal işleyişini bozabilir ve kulak çınlamasına yol açabilir. Stres, kulakta zaten var olan hafif seslere karşı duyarlılığı artırabileceğinden, uğuldama daha belirgin hale gelebilir.
Kulak uğultusunun tedavisi nasıl olur?
Tedavi, yaş, genel sağlık durumu ve semptomların ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak belirlenir. Şu anda tinnitus için bilinen bir tedavi yoktur. Ancak rahatlama sağlamak için uygulanabilecek yöntemler arasında; TRT (Tinnitus Retraining Terapisi), İşitme cihazı ile rehabilitasyon, tinnitus maskeleyicileri, bilişsel davranışsal terapi (CBT), stres yönetimi, ilaç tedavisi ve ses terapisi yer alır.
