Taşikardi

Kalp çarpıntısı olarak da bilinen taşikardi, kardiyolojide nispeten sık karşılaşılan bir hastalık grubudur. Hastaların çarpıntı hissetmesiyle kendini gösteren taşikardi, sıklıkla patolojik bir sebebe bağlı olmazken, nadiren hayatı tehdit edici ritm bozukluklarının sonucunda ortaya çıkabilir. Bu nedenle , özellikle geçmişte kalp hastalığı öyküsü varsa, bu nadir ancak ölümcül olabilecek sebeplerin ortaya çıkarılması için kardiyolojik değerlendirme yapılması çok önemlidir.

Taşikardi Nedir?

Sağlıklı bir insanın kalbi dakikada yaklaşık olarak 60 ila 100 kez atar. Kalbin bazı nedenlerle normal seyrinden daha hızlı bir şekilde, dakikada 100 den fazla atması ise taşikardi olarak adlandırılır. 

Taşikardi Nedenleri Nelerdir?

Taşikardi nedenleri ,kalp dışı ve kalbin kendi hastalıklarına bağlı  olarak iki ana gruba ayrılabilir

Kalp Dışı Hastalıklara Bağlı Taşikardi Sebepleri

• Stres, kaygı, endişe, heyecan ve korku gibi  psikolojik değişimler
• Sigara ya da tütün ürünlerinin kullanımı
• Aşırı alkol ya da kafein içerikli içeceklerin tüketimi (enerji içecekleri)
• Kansızlık (anemi)
• Yüksek ateşle seyreden hastalıklar (enfeksiyonlar, bağışıklık sistemini ilgilendiren bazı hastalıklar)
• Uyku apnesi
• Hipertiroidi (zehirli guatr)
• Akciğerle ilgili hastalıklar
• Bazı ilaçlar ve yan etkileri (bazı antidepresanlar)
• Bazı uyarıcı maddelerin kullanımı
• Aşırı ve yorucu egzersiz yapmak

Kalp Hastalıklara Bağlı Taşikardi Sebepleri

• Kalp yetmezliği
• Hipertansiyon
• Kalp kapak hastalıkları (özl. aort yetmezliği )
• Genetik geçişli kalbe spesifik hastalıklar (kardiyomiyopatiler, aritmojenik sağ ventrikül diplazisi, Brugada sendromu v.b.)
• Kalbin kendi iç elektrik iletim hatlarında oluşan bozukluklar (SVT'ler, Wolf Parkinson White send v.b.)
• Yaş, kapak hastalıkları, hipertansiyon gibi sebeplerle büyümüş kalbin sol kulakçığı

Taşikardide Hangi Belirtiler Görülür?

Bazı taşikardi hastalarında şiddetli belirtiler gözlemlenirken, bazı hastalarda hiçbir belirti görülmeyebilir. Bununla birlikte, kalbin normalden daha hızlı atması ve kan iletiminde sorun yaşanması nedeniyle bazı ortak belirtiler gözlemlenir. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Kalp çarpıntısı ya da kişinin kendi kalp atışlarını hissetmesi
• Nefes darlığı
• Bayılma
• Baş dönmesi
• Yorgunluk ve halsizlik hissi
• Göğüs bölgesinde ağrı

Taşikardi Çeşitleri Nelerdir?

Taşikardinin çok farklı tipleri olmasına karşın en sık karşılaşılan tipleri şu şekildedir:

Sinüs Taşikardisi

En çok görülen taşikardi çeşididir. Masum bir durumdur. Kalbin normal ritminin hızlanmasıdır. Çok nadiren dakikada 150 atımı geçer. En sık dakikada 100-130 arası hızlarda görülür.  Sıklıkla kalp dışı sebeplere bağlı gelişir (stres, korku, heyecan,yüksek ateş, kansızlık ,çeşitli ilaçlar, aşırı alkol, kafein ve sigara tüketimi v.b.). Bu nedenle tedavisi, altta yatan durumun ortadan kaldırmasına yöneliktir. Nadiren kalbe bağlı bir sebepten dolayı oluşur ve spesifik tedavi gerektirmez.

Supraventriküler Taşikardi

Atriyum olarak da bilinen kalbin kulakçıklardan kaynaklı taşikardiye supraventriküler taşikardi adı verilir. Ani başlangıç ve ani sonlanımla karakterizedir. Kalp sabit hızla ve dakikada 150-200 atım olacak şekilde atar. Genelde masum bir ritm bozukluğudur. İlaçlar veya cevap alınamazsa bozukluğa yol açan kalp içindeki bölgenin radyo dalgalarıyla yok edilmesi (EPS-ablasyon) işlemiyle tedavi edilebilir

Atriyal Fibrilasyon

Yaş, kapak hastalıkları, hipertansiyon, uyku apnesi, zehirli guatr gibi sebeplerle büyümüş sol kalp kulakçığı sebebiyle oluşur. Düzensiz kalp ritmi mevcuttur ve tedavisiz kalırsa  yüksek hızlara ulaşıp ciddi semptomlara sebep olabilir. En önemli tehlikesi kalp içinde pıhtı oluşturması ve felce neden olabilmesidir. Bu nedenle tedavisinin temelinde güçlü kan sulandırıcılar vardır. Bunun dışında ritmi tekrar normale döndürme veya kalp hızını azaltma gibi tedavi seçenekleri mevcuttur.

Ventriküler Taşikardi

Kalp karıncıkları, kalbin alt kısmında bulunan iki odaya verilen isimdir. Ventrikül olarak da bilinen kalp karıncıklarına bağlı olarak gerçekleşen taşikardi vakaları bu grupta değerlendirilir.

Ventriküler taşikardi genellikle kalp yetmezliği, kalp krizi ya da kalple ilgili cerrahi operasyonlardan sonra görülür. Çok nadiren de olsa sağlıklı bireylerde de ortaya çıkabilir. Düzenli bir ritmdir ancak kalp çok yüksek hızlara çıkabilir. Bu nedenle beyne yeretince kan  gidemediği için , baş dönmesi , bayılma ilk bulgu olabilir.

Ölümcül bir ritm bozukluğudur. Acil müdahale gerekir. Zamanında müdahale edilmediği durumlarda ventriküler taşikardi, ventriküler fibrilasyona dönüşebilir ve hasta kaybedilir.

Ventriküler Fibrilasyon

Kalp hücrelerinin kasılma yerine titremeye başlamasına sebep olan ritm bozukluğudur. Kalp pompa fonksiyonunu yitirdiği için organlara kan akımı durmuştur. İlk bulgu bayılmadır. Hastada nabız alınamaz. İlk birkaç dakida müdahale gerekir. Aksi takdirde ölüm gerçekleşir. Acil şok yapılarak ritmin düzeltilmesi gerekir. Şok yapma imkanı yoksa derhal hastaya kalp masajı başlanarak şok imkanı olan bir yere yetiştirilmesi gerekir .

Taşikardi Tanısı Nasıl Konur?

Taşikardi tanısı için fiziki muayene ve hastaların tıbbi öykülerinin yanı sıra, kalp  ve kan testlerinden yararlanılır.

• Elektrokardiyogram(EKG), öncelikli olarak başvurulan tanı yöntemidir. Kalbin elektriksel aktivitelerini görmek amacıyla yapılan bir tetkiktir.
• Hastanın çarpıntı şikayetinin tipine göre bazı durumlarda, kalp ritminin 24 saat boyunca gözlemlenmesi amacıyla 24 saatlik EKG Holter testi yapılabilir. Bu, hastayla birlikte dolaşabilen, küçük , hafızasına kayıt yapabilen bir EKG cihazıdır.
• Ekokardiyografi (kalp ultrasonu) yapılarak kalpte yapısal bir bozukluk olup olmadığı , kapakların durumu, kalp boşluklarının boyutları hakkında fikir sahibi olunur. Böylece ritm bozukluklarına zemin hazırlayan bir durum olup olmadığı anlaşılır.
• Kalp dışı sebepleri dışlamak için istenecek rutin kan tahlilleri vardır. Bunlar hemogram, tiroid fonksiyon testleri, böbrek fonksiyon testleri, enfeksiyon değerleri v.b. dir

Taşikardi Tedavisinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Taşikardi tedavisinde öncelikli amaç, kalp ritmini eski sağlıklı seyrine döndürmektir. Bunun için medikal tedavinin yanı sıra elektrofizyolojik yöntemlerden (EPS-Ablasyon) yararlanılabilir. Taşikardinin tanısına göre tedavi yöntemi değişmektedir. Sinüs taşikardisi gibi sıklıkla kalp dışı sebeplerden ortaya çıkan aritmilerde, tedavi sadece atta yatan hastalığa yöneliktir, spesifik tedaviye gerek yoktur. Eğer kalp kaynaklı ve semptomatik bir taşikardi çeşidi mevcuttsa , antiaritmik olarak isimlendirilen kalp ilaçları verilebilir. Eğer bunlar başarısız olunursa anjiyografiye benzer bir işlemle hasta bayıltılmadan yapılan EPS-ablasyon işlemiyle, kalp içine girerek ritm bozukluğuna sebep olan bölgenin ortadan kaldırılması işlemi uygulanabilir.  Bu yöntem sıklıkla kalıcı çözüm sunar.

Eğer yarı acil veya acil ritm düzeltilmesi gereken taşikardi çeşitlerinden birisi mevcutsa hastalara hafif uyku anestezisi verilerek elektroşok tedavisi uygulanabilir.  Bu müdahaleler hayat kurtarıcıdır.