Turist ishali, kamusal hijyenin zayıf olduğu bir bölgeye seyahatten sonraki 10 gün içinde ortaya çıkar. Seyahatle ilgili en yaygın hastalıktır. Genellikle kendi ülkenizden çok farklı yiyeceklere, iklimlere ve temizlik uygulamalarına sahip bölgelere seyahat edildiğinde ortaya çıkar.
Tatil ishallerinin yaklaşık yüzde 90’ı bakterilerden kaynaklanır. Bir diğer neden ise parazitlerdir. Tatilde ortaya çıkan ishal çoğunlukla kendiliğinden geçer bu süreçte çok sıvı kaybı yaşandığı için bol bol su içmek ishale iyi gelir.
Tatilde ishal (turist ishali) nedir?
Tatilde ortaya çıkan ishal genellikle yiyecek ve içeceklerdeki bakterilerden bulaşır. Turist ishali denen bu durum genellikle ciddi değildir. Hava değişimi ve ortam değişimi nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle iklimi ve hijyeni koşulları farklı bir ülkeye gidildiği zaman seyahat ishaline yakalanma riski artar. Turist ishaline yakalanmamak için yiyip içtiklerinize dikkat etmeniz gerekir. Öte yandan riskli ülkelere gidildiğinde önlem olarak önceden doktor onaylı ilaçlar bulundurmak faydalı olabilir.
Tatilde neden ishal olunur?
Tatilde ishal, bakteri, virüs veya parazit içeren içeceklerden veya yiyeceklerden kaynaklanır. Turist ishali, çoğu zaman gezgin bakterilerden kaynaklanır. Virüs ve parazitlerden kaynaklanan ishal daha az yaygındır.
Tatilde ishal olmanın nedenleri şunlardır:
- Tuvaleti kullandıktan sonra elleri yıkamamak
- Gıdaların güvenli olmayan şekilde saklanması
- Gıdaların güvenli olmayan şekilde işlenmesi ve hazırlanması
- Yüzeyleri ve mutfak eşyalarını güvenli bir şekilde temizlememek
Tatil ishali belirtileri neler?
Tatil ishali seyahat sırasında ya da tatilden döndükten sonra aniden ortaya çıkabilir. Genellikle bir iki gün içerisinde ya da bir hafta içerisinde iyileşir.
Tatil ishalinin en çok görülen belirtileri şunlardır:
- Günde üç veya daha fazla, aniden, sulu ve gevşek dışkılama
- Acil dışkılama ihtiyacı
- Mide krampları
- Bulantı
- Kusma
- Ateş
Tatilde ishale ne iyi gelir?
Turist ishali genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. İshal sırasında çok fazla sıvı kaybı olduğu için bol su içmek gerekir. Ciddi vakalarda, oral rehidratasyon solüsyonuna ihtiyaç olabilir. Semptomlarınız düzelmezse size antibiyotik veya başka ilaçlar verilebilir.
İshal, vücuttan çok fazla sıvı ve elektrolit kaybettirir. Bu kaybı telafi etmek için; su, tuzlu ayran, maden suyu (sade), elektrolit içeren sıvılar (mümkünse eczanelerde satılan “oral rehidrasyon solüsyonları”) tüketin. Hafif ve bağlayıcı gıdalar yiyin. Örneğin; pirinç lapasıhaşlanmış patates, tuzlu kraker, muz, yoğurt. Eğer çok sık dışkılama varsa ve rahatsızlık veriyorsa şu ilaçlar kullanılabilir alabileceğiniz bazı ilaçlar şunlardır loperamid, probiyotikler, reflor (Saccharomyces boulardii içeren kapsül veya saşe).
Tatilde ishal nasıl önlenir?
Seyahat ishalini önlemek için yalnızca şişelenmiş su veya kaynatılmış ya da kimyasal olarak dezenfekte edilmiş suyu kullanmak gerekir ayrıca alınabilecek diğer önlemler şöyledir:
- Dişleri fırçalamak
- Yüz yıkamak
- Elleri yıkamak
- Meyve ve sebzeler yıkamak
- Gıda kaplarını yıkamak
- Yemek yapılan ya da yenilen yüzeyleri yıkamak
- Yiyecek veya içecek kutularının, teneke kutuların ve şişelerin yüzeylerinin yıkanması
Bakteri kapmamak için dışarda şu yiyeceklerin yenmemesi önerilir:
- Çiğ meyve, sebze
- Pastörize edilmemiş süt, peynir, dondurma veya yoğurt
- Çiğ et veya az pişmiş et
- Kabuklu deniz ürünleri
- Açık okyanus yerine tropikal resiflerde yakalanan herhangi bir balık
- Ketçap, hardal, soslar veya soslar gibi masada bırakılan çeşniler
Öte yandan dikkat edilmesi gereken diğer önlemler şöyle:
- Bilinmeyen kaynaklardan gelen yiyecekleri yemeyi
- Dezenfekte sudan yapıldığından emin olmadığınız sürece içeceklere buz koymayın
- Sadece şişelenmiş ve mühürlenmiş içecekleri tüketin
- Konserve içeceklerin kapaklarını açmadan önce silin
- Kutulardan, bardaklardan veya kupalardan doğrudan içmek yerine pipet kullanın
- Sadece sağlık uzmanınızın tavsiyesi üzerine antibiyotik veya ishal önleyici ilaç kullanın
Tatilde ishal olduğunda ne zaman doktora gitmek gerekir?
Tatilde ishal genellikle kendiliğinden geçer ancak aşağıdaki belirtileri gördüğünüz zaman derhal doktora başvurun:
- Orta ila şiddetli dehidratasyon, devam eden kusma
- İshal iki günden fazla sürers
- Şiddetli mide veya rektal ağrı
- Dışkı kanlı veya siyah renkteyse
- Ateşiniz 39 C'nin üstündeyse
Çocuklarda şu belirtiler varsa doktora başvurmak gerekir:
- Sürekli kusma
- Yüksek ateş
- Kanlı dışkılama veya şiddetli ishal
- Ağız kuruluğu veya gözyaşı olmadan ağlama
- Alışılmadık derecede uykulu olma, uyuşukluk veya tepkisizlik belirtileri
- Bebeklerde idrar hacminin azalması.
