Tırnak yeme alışkanlığı kozmetik sorunların yanı sıra ciddi, uzun vadeli bir soruna da dönüşebilir. Tırnak yeme alışkanlığınızın normal mi yoksa patolojik mi olduğunu bilmek her zaman kolay değildir. Bazı insanlar için tırnak yeme, ciddi bir psikolojik veya duygusal sorunun işareti olabilir. Bazıları içinse sadece günün stresinden kaçınmak için edinilmiş bir alışkanlıktır.
Tırnak yemenin olası fiziksel yan etkileri arasında hasarlı tırnaklar ve cilt, cilt enfeksiyonları, mantar enfeksiyonları, ağız ağrısı ve diş hasarı bulunur.
Tırnak yemek neyin belirtisi olabilir?
Tırnak yeme (onikofaji), yalnızca kötü bir alışkanlık değil, aynı zamanda bireyin psikolojik durumu hakkında ipuçları veren davranışsal bir sinyal olabilir. Birçok uzman, bu davranışı bir tür duygusal düzenleme stratejisi olarak tanımlar. Yani kişi, olumsuz duyguları bastırmak veya geçici rahatlama sağlamak için bu davranışı otomatik olarak sergiler.
Stres ve anksiyete göstergesi
Tırnak yeme çoğu zaman kaygı (anksiyete), gerginlik ve stresin fiziksel bir dışa vurumudur. Tırnak yiyen bireyler çoğunlukla sıkıldıklarında, yalnız kaldıklarında ya da stresli olduklarında bu davranışı göstermektedir. Araştırmacılar, bu davranışın kişinin tahammülsüzlük, sabırsızlık veya huzursuzluk gibi durumlarla baş edememesinden kaynaklanabileceğini belirtiyor.
Dürtü kontrol bozukluğu belirtisi
Tırnak yeme bazı kaynaklara göre, tıpkı saç yolma (trikotilomani) ve deri yolma (dermatillomani) gibi beden odaklı tekrarlayıcı davranışlar (BFRBs) sınıfına girer. Bu davranışlar bireyin kendini kontrol etmede zorlandığını göstermektedir. Uluslararası OKB Vakfı (International OCD Foundation), bu tür davranışların dürtüsel bir nitelik taşıdığını ve genellikle kişinin farkında olmadan tekrarladığını belirtmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile ilişki
Bazı çalışmalar tırnak yeme alışkanlığının çocuklarda ve ergenlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile birlikte görülebildiğini ortaya koymuştur. Dikkat dağınıklığı, sabırsızlık ve dürtüsellik bu davranışla birlikte sıklıkla ortaya çıkmaktadır.
Obsesif kompulsif eğilimlerin belirtisi
Bazı bireylerde tırnak yeme, takıntılı düşüncelerle başa çıkma biçimi olabilir. Bu durumda kişi tırnaklarını yemeye yönelerek zihinsel baskıyı azaltmaya çalışır. Bu durum, Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB) alt kategorilerinden biri olarak değerlendirilir. Ancak her tırnak yeme davranışı OKB anlamına gelmez; belirleyici olan davranışın sıklığı, kontrol edilemezliği ve bireyin yaşam kalitesine etkisidir.
Tırnak yeme hastalığı (onikofaji) neden olur?
Onikofaji (tırnak yeme) genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve psikolojik durumların birleşimiyle gelişebilir. Bu alışkanlık, çocukluk döneminde başlayıp zamanla otomatik bir davranış halini alabilir.
Araştırmalar, tırnak yeme alışkanlığının genetik bir geçmişi olabileceğini göstermektedir. Özellikle ebeveynlerinde tırnak yeme alışkanlığı bulunan bireylerde bu davranışın görülme olasılığı daha yüksektir. Bir çalışmada, her iki ebeveyni de tırnak yiyen çocukların, bu alışkanlığı geliştirme riskinin 3 ila 4 kat arttığı bulunmuştur.
Tırnak yeme, genellikle stres, kaygı, can sıkıntısı veya yalnızlık gibi duygusal durumlarla başa çıkma mekanizması olarak ortaya çıkar. Bu davranış, bireyin duygusal gerilimi azaltma çabasıyla ilişkili olabilir. Ayrıca, dikkat dağınıklığı veya yoğun konsantrasyon anlarında da farkında olmadan tırnak yeme davranışı sergilenebilir.
Tırnak yeme alışkanlığı genellikle çocukluk döneminde başlar ve zamanla otomatik bir davranış halini alabilir. Bu alışkanlık bireyin stresli veya sıkıcı durumlarla başa çıkma yöntemi olarak gelişebilir. Zamanla bu davranış bilinçsizce tekrarlanan bir alışkanlık haline gelir ve birey farkında olmadan tırnaklarını yemeye devam eder.
Tırnak yemek anksiyete ile ilişkili midir?
Tırnak yeme ve anksiyete arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Bu davranış, bireyin anksiyete veya stres karşısında geçici bir rahatlama sağlamaya çalıştığı bir başa çıkma mekanizması olabilir. Ancak, bu alışkanlık uzun vadede anksiyeteyi artırabilir ve bireyin kendine olan güvenini zedeleyebilir.
Tırnak yemenin zararları nelerdir?
Tırnak yeme alışkanlığı, hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Tırnak yeme alışkanlığı sadece tırnak hasarı vermekle kalmaz, tırnak altındaki bakterilerin ağız yoluyla vücuda girmesine sebep olur.
Tırnak yemenin zararları şöyle sıralanabilir;
Diş ve ağız sağlığı
Sürekli tırnak yeme, dişlerde çatlaklar, mine aşınması ve çene problemlerine yol açabilir.
Enfeksiyon riski
Tırnak altındaki bakteriler, ağız yoluyla vücuda girerek enfeksiyonlara neden olabilir.
Cilt ve tırnak hasarı
Tırnak çevresindeki ciltte yaralanmalar ve enfeksiyonlar gelişebilir.
Psikolojik etkiler
Bu alışkanlık, bireyin özgüvenini azaltabilir ve sosyal ortamlarda utanç duygusuna neden olabilir.
Tırnak yeme alışkanlığı nasıl bırakılır?
Tırnak yeme alışkanlığından kurtulmak için ilk adım tetikleyici bulmaktır. Endişeli, stresli ya da sıkılmış olmak tırnak yemek için tetikleyici olabilir. Tetikleyiciyi ortadan kaldırmalısınız. Bunun için tırnak yemeye karşı alternatif davranışlar geliştirebilirsiniz. Alışkanlığı bırakmakta zorlanan bireyler için profesyonel yardım faydalı olabilir.
Tırnak yeme alışkanlığını bırakmak için şu yöntemleri denemek tavsiye edilmektedir:
Tetikleyicileri belirleme
Hangi durumların tırnak yeme davranışını tetiklediğini fark etmek, alışkanlığı kontrol altına almada ilk adımdır.
Alternatif davranışlar geliştirme
Stres topu sıkmak veya başka bir nesneyle meşgul olmak, elleri meşgul ederek tırnak yeme isteğini azaltabilir.
Acı tatlı oje kullanımı
Tırnaklara uygulanan acı tatlı ojeler, tırnak yeme isteğini azaltabilir.
Tırnak bakımı
Tırnakları düzenli olarak kesmek ve bakım yapmak, tırnak yeme isteğini azaltabilir.
Davranışçı terapi (CBT)
Davranışçı terapi yöntemi, alışkanlıkların altında yatan düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeye yardımcı olabilir.
Sosyal destek
Tırnak yeme isteği geldiğinde yakın bir arkadaşınızla konuşmak faydalı olabilir.
